Van 21-24 juni aanstaande zal in de RAI en het Olympisch Stadion in Amsterdam het congres ‘Amsterdam2023’ worden gehouden. Naar schatting zevenduizend kerkleiders en nog eens duizenden gelovigen uit verschillende landen zullen er samenkomen om een nieuw tijdperk voor evangelisatie in te luiden. De eerste drie conferentiedagen zullen er door meer dan honderdvijftig invloedrijke internationale sprekers workshops over verschillende soorten evangeliesatiemethoden worden gegeven. Onder de sprekers bevinden zich bekende leiders uit de NAR-beweging, zoals Rick Warren, Ben Fitzgerald, Bill Johnson, Todd White, maar ook Nederlandse sprekers als Mattheus van der Steen en Arleen Westerhof. De vierde dag zal vanuit het Olympisch Stadion een outreach worden gehouden, waarin men verwacht dat God Zijn kracht opnieuw zal tonen en men hoopt een nieuw tijdperk van evangelisatie te lanceren.
Het doel? ‘Dat elke persoon op aarde een authentieke ontmoeting zal hebben met Jezus Christus door de kracht en de aanwezigheid van de Heilige Geest.. voor Pinksteren 2033.’1
De conferentie ‘Amsterdam2023’ wordt georganiseerd door het immense netwerk ‘Empowered21’, dat z’n oorsprong vindt in een jubileumbijeenkomst van de Asuzastreet Opwekking in 2006. Tijdens dit 100-jarig jubileum werd de opwekking in 1906 herdacht die de geboorte van de pinksterbeweging markeert en het moment waarop – zo men gelooft – de Heilige Geest voor de tweede keer in de kerk werd uitgestort. Door de aanwezige internationale leiders van charismatische en pinksterkerken werd teruggeblikt op de Azusa Street opwekking, maar ook vooruitgeblikt. Billy Wilson was één van de die leiders. ‘Wat zou het betekenen om vervuld te zijn met de Heilige Geest in de 21e eeuw?’ mijmerde hij. ‘Hoe zou dat eruit zien, hoe zou het eruit moeten zien en welk vocabulaire zouden we gebruiken om die ervaring te beschrijven?’ Deze vraag werd een doelstelling en in het jaar 2010 zou Empowered21 ontstaan: ‘Het Wereldwijde Congres met betrekking tot de bekrachtiging van de Heilige Geest in de 21e eeuw’. Het netwerk zou zich richten op de toekomst van de door de Geest bekrachtigde beweging (vanwaar de naam ‘empowered’) over de hele wereld in de komende generaties.2
Wilson, inmiddels CEO van het netwerk, stelt: ‘Empowered21 is groter geworden dan welk individu of zelfs maar één groep mensen. En het is het grootste relationele netwerk geworden in de charismatisch-pinksterbeweging. Het is een vrij groot netwerk van gelovigen geworden, allemaal gericht op de toekomst, de Heilige Geest, de volgende generatie en eenheid. We dienen de gehele door de Geest bekrachtigde beweging, van charismatische katholieken tot christenen zonder denominatie tot oorspronkelijke pinkstergelovigen, en verenigen hen voor een nieuwe uitstorting van Gods Geest in onze generatie.’
Deze stelling is kenmerkend voor wat ook wel de ‘Vierde Golf’ van de Heilige Geest wordt genoemd, beter bekend als de Nieuw Apostolische Reformatie. Het doel van deze beweging is gelovigen uit alle denominaties te verenigen in hun ervaring van het bovennatuurlijke werk van de Geest. Een persoonlijke ervaring door ‘de Geest’ of persoonlijke ‘ontmoeting met Jezus’ vormt de basis van dit nieuw soort christendom, dat de meest geringe kippenvelsensatie verheft boven het gezag van Gods Woord, dat werd geschreven door Gods Geest en ons Zijn Zoon openbaart. Empowered21 streeft naar een uitstorting van en bekrachtiging door de Heilige Geest, zodat de zendingsopdracht binnen de komende tien jaar vervuld kan worden, waardoor de wederkomst van Jezus zal volgen. ‘De conferentie richt zich op het vervullen van de zendingsopdracht door het Evangelie aan iedereen op aarde te brengen binnen het komende decennium.’3‘Een nieuw tijdperk van evangelisatie begint te gloren’ * zegt Wilson. ‘We hebben de technologie, we hebben de middelen en we hebben de mensen. Laten we de klus klaren. Voeg je bij ons in Amsterdam als we voorbede doen, meewerken en mobiliseren om de wereld te bereiken met de boodschap van Jezus.’4
Het hogere doel is een nieuw Pinksteren te recreëren, waardoor – zo gelooft men- de wederkomst van Christus ingeluid zal worden. ‘Onze boodschap is het evangelie te prediken aan elke etnische groep op de planeet om de wederkomst te activeren.‘ 5 Over deze hernieuwde uitstorting van ‘de Heilige Geest’ wordt niet licht gedacht. Men gelooft dat het deze uitstorting van de Geest is die de kerk voor de te komen tijd zal hervormen. ‘Er zal een herstructurering voor de kerk plaatsvinden,’ aldus Empowered21 CEO Billy Wilson. ‘Wij geloven dat de kerk in Nederland in de komende tijd een enorme opwekking zal meemaken en dat een nieuwe generatie leiders vernieuwing en inspiratie zal brengen. Zelfs de kerkstructuren in dit land zullen vernieuwd worden, en de kerk zal op een nieuwe, effectieve manier de jongeren van vandaag bereiken. Wij zijn blij dat wij mogen meewerken aan de goede toekomst van de kerk in Nederland.’ 6
Geheel in lijn met de tijdsgeest streeft men er op de conferentie naar het evangelie op een eigentijdse manier te brengen; gecostumised voor zowel de evangeliserende christen alsook voor de ontvanger. De oorspronkelijke, door God gegeven opdracht aan de elf, ‘Ga heen in heel de wereld, predik het Evangelie aan alle schepselen’ (Markus 16:14) wordt hervormd, waarbij het ‘prediken’ van het evangelie een facultatief element wordt. Zoals op de website van Empowered21 te lezen is: ‘Je zult samenwerken met gelovigen van over de hele wereld vanwege de zendingsopdracht, nieuwe manieren in te voeren om meer mensen te bereiken met het Evangelie.’ 7 Zo’n 132 verschillende workshops zouden de conferentiegangers verschillende soorten evangelisatiestrategieën bijbrengen.8 Zoals Mattheus van der Steen verwoordt: ‘Stel je voor dat duizenden mensen met een hart voor de Grote Opdracht en evangelisatie uit alle naties naar Amsterdam komen om strategie te ontwikkelen en van de Heilige Geest te horen hoe iedereen op aarde met Jezus Christus kan worden bereikt door een ontmoeting met de Heilige Geest. Bij God is dit mogelijk!’9
Zeker, het is belangrijk dat mensen de boodschap van het sterven van de Here Jezus voor onze zonden, zijn begrafenis en opstanding na drie dagen zo begrijpelijk mogelijk krijgen uitgelegd, in hun eigen taal. Het is door het verkondigen van deze boodschap, waarbij de zender alleen hoeft te spreken, dat mensen horen en God hen op Zijn tijd door dit horen tot geloof brengt (Romeinen 10:17). Met het maken van een strategie, nieuwe manier of tool dreigen we juist af te doen aan het eenvoudig weg verkondigen en de kracht van God die in het eenvoudige Evangelie besloten ligt. De tools zijn erop gericht mensen tot een nieuwe Godservaring te brengen. Een valkuil is dat men de kracht van God wil etaleren, demonstreren. Zoals een circus-tijger wordt opgevoerd om door een hoepel te springen, zo zou ook Gods Geest podium moeten krijgen om een wonder of teken te doen, zodat geloof zal volgen.
Het gevolg is een verkeerd Godsbeeld en een oneigenlijke verantwoordelijkheid (en ook eer) aan de kant van de mens. Zo is het door een bouwwerk van verenigde menselijke inspanning dat mensen gered worden, en zo vindt ook de wederkomst van Jezus op het door de mens georganiseerde tijdstip plaats, zodat zij Hem kunnen zeggen: ‘Is dit niet het grote Babel, dat wij helemaal zelf hebben gebouwd?’
‘Want ik heb u ten eerste overgeleverd wat ik ook ontvangen heb, dat Christus gestorven is voor onze zonden, overeenkomstig de Schriften, en dat Hij begraven is, en dat Hij opgewekt is op de derde dag, overeenkomstig de Schriften..’ 1 Korinthe 15:3,4
‘Van nu af aan brengt elke weg die je bewandelt je naar God.’ – Psalm 25:10a The Message
Prediker Jan Pool zegt er verliefd op te zijn en het boek dagelijks te lezen.1 U2’s leadzanger Bono loofde het boek omdat het ‘in zijn eigen taal’ tot hem sprak.2 In 1993 werd het Nieuwe Testament van The Message uitgebracht en in 2002 volgde een compleet boek; een parafrase van de Bijbel door Eugene Peterson. Inmiddels zijn er miljoenen exemplaren verkocht en onlangs werd ook een Nederlandstalige versie van het Nieuwe Testament van The Message op de markt gebracht, uitgebracht door uitgeverij Gideon en vertaald door Gerhard Rijksen en Paul Abspoel.
Er zijn al veel Bijbelvertalingen en parafrasen van de Bijbel; wat maakt The Message anders? In het voorwoord van het boek schrijft auteur Eugene Peterson (1932-2018): het ‘eigentijdse idioom houdt de taal van the Message actueel, fris en begrijpelijk.’ In een interview met Christianity Today3 beschrijft hij hoe zijn schrijfproces begon: ‘Ik liet mezelf een soort van gaan en werd speels. Dat was toen de Bergrede kwam. Ik herinner me dat ik in mijn kelder zat te studeren en schreef de zaligsprekingen in tien minuten. En plotseling besefte ik dat dit wel eens kon werken.’ Of speelsheid en eigentijds idioom op z’n plaats is bij het parafraseren van de Bijbel is de vraag. Daarbij bleek het bij speelsheid niet te blijven. The Message blijkt doorkneed te zijn met New Age desem, en maakt daarmee geen goed dagelijks brood.
.
Lichtdrager
Terminologie die je in een reguliere Bijbelvertaling niet terug zult vinden is bijvoorbeeld het woord ‘lichtdrager.’ Wel is dit woord in bijvoorbeeld Mattheus 5:14-16 van The Message te vinden: ‘Ik zou het ook zo kunnen zeggen: Jullie zijn hier om het licht te zijn dat alle kleuren van God zichtbaar maakt in deze wereld. [..] Als ik jullie lichtdragers maak, dan ga ik jullie toch niet onder een emmer verstoppen?’ De Bijbel spreekt niet van gelovigen als lichtdragers. De Here Jezus noemt Zichzelf het Licht van de wereld (Joh.8:12). Wanneer wij in Hem blijven, verspreiden we Zijn licht. Het is zoals Corrie ten Boom eens beschreef: we zijn als de maan, die zelf geen licht geeft, maar slechts het licht van de zon weerkaatst in het donker.
Hoewel het begrip ‘lichtdrager’ niet in de Bijbel terug te vinden is, komt het wel in occulte geschriften voor. ‘Lucifer’ is de engel van het licht dat de New Age beweging leidt en wiens naam ‘lichtdrager’ betekent. In 1896 bracht de Theosophical Society een maandblad uit met de titel Lucifer, dat met een banner op de voorpagina beschreef: ‘The Light-bearer is the Morning Star or Lucifer’ – ‘De lichtdrager is de Morgenster of Lucifer.’ Volgens oprichter Moses Harman was Lucifer de aloude Morgenster. Met het maandblad wilde Harman licht brengen aan hen die in het duister verkeerden.
Ook refereren New Age gelovigen vaak aan zichzelf als zijnde lichtdragers. Zo beschreef Alice Bailey – occultiste en moeder van de New Age beweging: ‘..deze woorden zijn van betekenis voor alle ware discipelen en reiken hen een analoog doel aan dat zij voor zichzelf beschrijven als dat van het vinden van het licht, het zichzelf toe-eigenen van het licht en het zelf worden van lichtdragers.’4 Met ‘het licht’ doelt Bailey uiteraard niet op de Here Jezus, maar op de engel van het licht (2 Kor 11:14), Lucifer.
De occulte online encyclopedie ‘Ascended Masters Encyclopedia’ beschrijft het begrip lichtdrager als volgt: ‘Lichtdrager betekent Christusdrager, iemand die het Licht dat Christus is draagt, iemand die de verantwoordelijkheid voor Christusschap in zichzelf draagt en aan anderen door de waarheid en eer van God te verdedigen; iemand die gezalfd is met het Christusbewustzijn en deze verlichting aan allen brengt.’ ‘Een lichtdrager draagt het Christusbewustzijn wanneer hij het Woord van God internaliseert. [..] Dat zelfbewustzijn van God noemen we Godsbewustzijn dat bewustzijn van Christus noemen we Christusbewustzijn.’5
Let wel: New Agers geloven niet in de reflectie van het licht van de Here Jezus. Zij geloven dat mensen (ook Jezus) het licht in zichzelf hebben, wanneer zij tot een bewustzijn van hun inherente goddelijkheid of christusschap komen. In analogie met het voorbeeld van Corrie ten Boom: ze geloven dat zij allemaal de zon zijn: zij deel van de zon en de zon deel van hen.
.
Ware Zelf
Ook het begrip ‘ware zelf’ komt in de oorspronkelijke ‘The Message’ diverse keren voor. Het is een buiten-Bijbels begrip dat z’n oorsprong vindt in het hindoeïsme en wordt gebruikt in New Age. Dit ware Zelf is in New Age de goddelijke kern die zich in elk mens zou bevinden. Deze goddelijke kern noemt men ook wel ‘christus’. Zo leert het New Age werkboek ‘A Course in Miracles’: ‘Vader, ik kom tot u door Hem Die uw Zoon is en ook mijn ware Zelf.’6 ‘Een Zelf is waar; het andere is er niet.’7 ‘Jij bent Gods Zoon, een Zelf..’8 ‘We zingen het lied van dankbaarheid vandaag, tot eer van het Zelf dat God heeft gewild dat onze ware Identiteit in Hem zou zijn.’9 Psychotherapie wordt in A Course of Miracles gezien als een middel om deze ‘christus’ te ontvangen – ofwel tot het ‘ware Zelf’ te komen en zo gered te worden.10 ‘Vergeet nooit dat het Zoonschap je redding is, want het Zoonschap is je Zelf.’ 11
In The Message wordt Mattheus 5:44,45 door Eugene Peterson vertaald als: ‘Ik zeg je jullie vijanden lief te hebben. Laat hen het beste in jullie naar boven brengen, niet het slechtste. Als iemand het je moeilijk maakt, reageer dan met de energieën van gebed, want dan werken jullie vanuit je ware zelven, jullie God geschapen zelven.’ En Johannes 1.12,13 als volgt: ‘Maar eenieder die hem wilde, die geloofde dat hij was wie hij stelde te zijn en deed wat hij zei, hen maakte Hij hun ware zelven, hun kind-van-God zelven. Dezen zijn de uit God geborenen, niet door bloed verwekt, niet door vlees verwekt, niet door seks verwekt.’
In de Nederlandse versie van The Message werd Mattheus 5:44,45 door Gerhard Rijksen vertaald met: ‘Ik zeg je dat je je vijanden moet liefhebben. Laat ze het beste in je naar boven brengen, niet het slechtste. Wanneer iemand je het leven zuur maakt, antwoordt dan met gebed. Dan handel je vanuit je echte, door God geschapen ik en dat is wat God ook doet.’
In de Nederlandse vertaling van The Message verdwijnt de term ‘ware zelf’ en wordt deze vervangen door ‘echte ik’, ‘ware aard’ en ‘ware ik’, wat evengoed buiten-Bijbelse begrippen zijn om hetzelfde New Age begrip aan te duiden. Redding komt in de Bijbel nooit uit ons zelf, ook niet door ons ‘ware zelf’ of ‘echte ik’, maar alleen door Christus Jezus.
.
Jezus als Leraar en Meester
De Bijbel openbaart ons Jezus niet als Iemand die slechts de weg tot God liet zien. Hij is de eniggeboren Zoon van de Vader, die – net als God de Vader – van eeuwigheid af is. Hij is de beloofde Messias, de enige Christus.
Maar in New Age leer is Jezus niet dé Christus, dé Zoon van de Levende God, maar slechts één van de vele christussen. Een leraar en verlicht Meester, maar niet God en ‘Heer’. Hij zou christusschap hebben verworven door bewustzijn van zijn ‘Ware Zelf’ (Zoonschap, ‘Christus’ en dus ‘Christusbewustzijn’) te ontwikkelen. New Age scheidt het begrip ‘Christus’ van Jezus, zoals duidelijk wordt in de beschrijving van occultiste Alice Bailey: ‘Er is een groeiend en zich ontwikkelend geloof dat Christus in ons is, zoals Hij in Meester Jezus was..’12
In tegenstelling tot andere Bijbels komt het begrip ‘Heer’ in combinatie met ‘Jezus’ in Petersons The Message geen enkele keer voor. In plaats daarvan worden de woorden ‘meester’ en ‘leraar’ gebruikt. In de Engelstalige King James Version van het Nieuwe Testament (vergelijkbaar met de Statenvertaling) komt de combinatie ‘Heer Jezus Christus’ 118 keer voor.
Ook in de Nederlandse versie van The Message werd het woord ‘Heer’ structureel vertaald met ‘meester.’ Zo wordt Openbaring 22:20b en 22.21 ‘Ja! Kom, Meester Jezus! De genade van de Meester Jezus zij met jullie allemaal. Absoluut!’ Ter vergelijking hetzelfde vers in de Herziene Statenvertaling: ‘Ja, Ik kom spoedig. Amen. Ja, kom, Heere Jezus! De genade van onze Heere Jezus Christus zij met u allen. Amen.’
En Johannes 13:13 met ‘Jullie spreken mij aan met ‘Leraar’ en ‘Meester’, en dat is terecht. Dat ben ik ook. Dus als ik, de Meester en Leraar, jullie de voeten was, moeten jullie ook elkaars voeten wassen. Ik heb jullie een model gegeven.’ Ter vergelijking weer de Herziene Statenvertaling: ‘U noemt Mij Meester en Heere, en u zegt het terecht, want Ik ben het. Als Ik dan, de Heere en de Meester, uw voeten gewassen heb, moet ook u elkaars voeten wassen. Want Ik heb u een voorbeeld gegeven, opdat ook u zult doen zoals Ik voor u heb gedaan.’
Het weglaten van de titel ‘Heer’ is opmerkelijk. Het is niet een kwestie van slechts meer eigentijds of begrijpelijker idioom, maar een verandering van het wezen van het woord en daarmee de persoon van Jezus. Merk op dat Judas Jezus nooit met ‘Heer’ aansprak, maar Hem altijd ‘Meester’ noemde. Hij ontkende het Heerschap van de Here Jezus.
Occultiste Alice Bailey beschreef de komende New Age christus als een ‘Leraar’ en ‘Meester’. Ze schreef: ‘De Wereld Leraar is dat Grote Wezen dat de christen de Christus noemt. In het Oosten is Hij bekend als de Bodhisattva, en als de Heer Maitreya.. [..] Hij is de Wereld Leraar, de Meester der Meesters en de aanstuurder der Engelen en aan Hem is het gegeven het geestelijk lot der mensheid te besturen en de ontwikkeling van de bewustwording binnenin elk mens dat het een kind van God is en een Zoon van de Allerhoogste.’13
.
As above, so below
Mogelijk het meest in het oog springende occulte vocabulaire dat in The Message is opgenomen is wel ‘as above, so below.’ De spreuk is een eeuwenoud occult vers dat de sleutel tot alle magie en mysteriën zou zijn. ‘As above, so below; as below, so above.’ De spreuk behelst dat de transcendente God voorbij het fysieke universum en de immanente God binnenin onszelf één zijn.’14
Eugene Peterson maakte deze occulte spreuk tot een gebed uit de mond van de Here Jezus, door het op te nemen in het Onze Vader. ‘Onze Vader in de hemel, Onthul wie u bent. Maak de wereld in orde; Doe wat het beste is – as above, so below.’ In de Nederlandse versie werd dit vers door Gerhard Rijksen vertaald met: ‘Onze Vader in de hemel, Laat zien wie U bent. Breng de wereld op orde; Doe wat het beste is – zowel boven, als hier beneden.’
Begrijpelijkerwijs struikelden christenen als Warren B. Smith, die uit de New Age tot geloof kwamen en dit gedeelte lazen, over dit vers. In het boek Eugene Peterson’s mixed Message – een analyse van The Message – schrijft Smith hoe wiccans de spreuk gebruiken om dingen te bezegelen.15 Ook beschrijft hij hoe een voormalig New Ager Peterson kort na het uitbrengen van The Message in 1993 in een brief bezorgd vroeg of hij wist dat het een occulte spreuk betrof. ‘Peterson had hem teruggeschreven en zei dat als hij had geweten dat ‘as above, so below’ een New Age spreuk betrof, hij het nooit zou hebben gebruikt. Peterson had het – als hij er echt om zou geven – kunnen verwijderen uit de volgende drukken van The Message. Maar meer dan twintig jaar na de eerste druk van zijn boek, blijft ‘as above, so below’ nog steeds in zijn vertaling staan..’16
.
Energie
Energie is op zichzelf geen occult begrip. Maar in New Age maakt alles deel uit van de God-energie. Christelijk onderzoeker Ray Yungen beschrijft het als volgt: ‘New Age leert dat alles wat bestaat, zichtbaar of onzichtbaar, bestaat uit energie – kleine deeltjes van vibrerende energie, atomen, moleculen, protonen, etc. Alles is energie. Die energie, zo geloven ze, is God en daarom is alles God.’17
Occultiste en moeder van de New Age beweging, Alice Bailey, schrijft: ‘Leerlingen moeten zichzelf bekend maken met het ‘energie-concept’ en leren om zichzelf te zien als energie eenheden die diverse typen energie tentoonspreiden.’18
Anders dan in reguliere Bijbelvertalingen komt het woord ‘energie’ in de oorspronkelijke The Message voor, veertig keer maar liefst. Zoals in Lukas 6:28, waar Peterson schrijft: ‘reageer met de energie van gebed’. In het Nederlands valt dit weg met de vertaling: ‘steek je energie in gebed.’
Maar in bijvoorbeeld Filippenzen 2:13 komt dit on-Bijbelse concept toch weer naar voren: ‘Wees energiek in je verlossingsleven, eerbiedig en ontvankelijk voor God. Die energie komt van God en zit diep in jullie.’ Het idee dat we Goddelijke energie uit onszelf dienen te putten is niet Bijbels, in tegendeel, Paulus schrijft dat Gods kracht in zwakheid wordt volbracht. (2 Kor 12)
.
Goddelijkheid van Jezus
Omdat ik benieuwd was naar wat The Message te zeggen zou hebben over de aard van Here Jezus, zocht ik Filippenzen 2:5-8 op, waar staat: ‘Denk over jullie zelf op de manier waarop Christus Jezus dacht over hemzelf. Hij had een status gelijk aan God, maar dacht niet zo hoog over zichzelf dat hij zich koste wat het kost bleef vastklampen aan de voordelen van die status. Toen de tijd kwam, legde hij alle privileges van goddelijkheid af en nam de status van een slaaf aan, werd mens! Eenmaal mens geworden, bleef hij mens.’
Nederlandse vertaling van The Message, Filippenzen 2:5-8: ‘Denk over jezelf zoals Christus Jezus over zichzelf dacht. Hij had dezelfde status als God, maar had het niet zo hoog met zichzelf op dat hij per se moest vasthouden aan de privileges die bij die status hoorden. Toen de tijd daar was, schoof hij die goddelijke privileges terzijde en nam hij de positie in van een slaaf: hij werd mens! En mens geworden, bleef hij mens.’
Herziene Statenvertaling, Filippenzen 2:5-8: ‘Laat daarom die gezindheid in u zijn die ook in Christus Jezus was, Die, terwijl Hij in de gestalte van God was, het niet als roof beschouwd heeft aan God gelijk te zijn, maar Zichzelf ontledigd heef door de gestalte van een slaaf aan te nemen en aan de mensen gelijk te worden. En in gedaante als een mens bevonden, heeft Hij Zichzelf vernederd en is gehoorzaam geworden, tot de dood, ja, tot de kruisdood.’
Op het eerste gezicht lijkt de strekking van de tekst te zijn geparafraseerd. Maar wie goed leest, ziet dat de essentie van de tekst is veranderd. Het lijkt erop of de Here Jezus niet God was (niet ‘aan God gelijk’ was) maar de status van God had (‘dezelfde status als God’). Daarnaast wordt in de parafrase door zowel Eugene Peterson als ook in de Nederlandse vertaling toegevoegd dat Jezus mens bleef. Aan Jezus’ goddelijke natuur wordt afgedaan, terwijl Zijn menselijkheid wordt benadrukt.
.
Zonde en een liefdevolle omhelzing
Een in het oog springende tekst is Romeinen 8:35, die in The Message als volgt vertaald wordt: ‘Denk je dat iemand een wig kan drijven tussen ons en Christus’ liefde voor ons? Op geen enkele manier! Geen problemen, geen moeilijkheden, geen haat, geen honger, geen dakloosheid, geen pesterijen of dreiging, zelfs niet de ergste zonden die in de Schrift staan..’
Nederlandse versie: ‘Geloof je werkelijk dat er iemand in staat is een wig te drijven tussen ons en de liefde van Christus voor ons? Geen sprake van! Geen enkel probleem, geen zware tijden, geen haat, geen honger, geen dakloosheid, geen getreiter of gedreig, geen lasterpraatjes, nog niet de ergste zonden die in de Geschriften worden genoemd.. [..] Ik ben er absoluut van overtuigd dat niets.. [..] ..absoluut niets, tussen ons en Gods liefde kan komen, vanwege de liefdevolle wijze waarop Jezus, onze Meester, ons omhelsde.’
Wat zegt de Schrift zelf? Jesaja 59:2: ‘Maar uw ongerechtigheden maken scheiding tussen u en uw God, uw zonden doen Zijn aangezicht voor u verborgen zijn, zodat Hij u niet hoort.’ Onze ongerechtigheden, onze zonden, scheiden ons van God. Maar Peterson leert met The Message dat er niets instaat tussen Gods liefde en de mens – zelfs niet de ergste zonden in de Schrift – vanwege de liefdevolle wijze waarop Meester Jezus ons omhelsde. Opnieuw geen parafrase, maar het essentieel anders invullen van het begrip verzoening. Onze zonden maken scheiding tussen ons en God. En de Bijbel zegt dat er zonder het vloeien van bloed geen vergeving van deze zonden is: ‘zonder het vergieten van bloed vindt er geen vergeving plaats.’ (Hebr 9:22b) ‘Want het is het bloed dat door middel van het leven verzoening bewerkt.’ (Lev 17:11)
Hierin is de liefde van God aan ons geopenbaard, dat God Zijn eniggeboren Zoon in de wereld gezonden heeft, opdat wij zouden leven door Hem. Hierin is de liefde, niet dat wij God liefgehad hebben, maar dat Hij ons heeft liefgehad en Zijn Zoon zond als verzoening voor onze zonden.’ (1 Johannes 4:8-10)
God zond Zijn Zoon Jezus niet om ons liefdevol te omhelzen, maar om te sterven, zodat door Zijn dood en gevloeide bloed vergeving van onze zonden plaatsvond.
.
Tot slot
Bijbellezen kan best een opgave zijn en het kan verhelderend zijn om verschillende Bijbelvertalingen te lezen om een tekst beter te begrijpen. Het lastige van een parafrase van de Bijbel is dat de auteur al een specifieke interpretatie heeft van wat geschreven is. Als lezer lees je dan ook die interpretatie. Ik heb The Message niet volledig doorgelezen en kan derhalve niet oordelen over wat Petersons volledige boodschap is. Toch zou de hoeveelheid New Age desem zoals hier boven beschreven voldoende moeten zijn om het boek niet voor christelijke literatuur aan te zien.
Warren Smith analyseerde The Message in zijn boek ‘Eugene Peterson’s mixed Message.’ Van zijn boek heb ik voor dit logje dankbaar gebruik gemaakt.
Allereerst even een update. Bijna twee jaar geleden bracht ik het boek ‘Als Zijn schapen dwalen‘ uit waarin ik getracht heb uiteen te zetten wat de aard is van de nieuwe reformatie die het christendom heeft getroffen. Sinds het boek werd uitgebracht hebben verschillende lezers mij benaderd omdat ze herkenning vonden in wat ze lazen en het nu konden duiden. Lezers die de weg terug vonden van het proclameren van gezondheid en het zoeken naar profetieën naar de eenvoud van Gods Woord. Mensen die net als voorganger Aaron Mapes (in de trailer hieronder kort aan het woord) beschreven hoe de invloed van de Nieuw Apostolische Reformatie een spoor van vernieling naliet in hun kerk. Hoewel jullie verhalen soms schrijnend zijn, is het tegelijk bemoedigend te horen dat het jullie heeft geholpen dingen een stukje te duiden en de eenvoud van het geloof te vinden. Dank jullie wel daarvoor!
Voor wie lezen niet makkelijk vindt, maar zich wel graag wil verdiepen in de Nieuw Apostolische Reformatie komt binnenkort een derde deel van de film ‘American Gospel’ uit. De makers van de film probeerden in de eerste twee delen te schetsen dat wat Amerikanen denken dat het goede nieuws centraal voor het christelijk geloof inhoudt – het kennen van Jezus plús het nastreven van de Amerikaanse droom – eigenlijk een ander Evangelie is dat de oorspronkelijke boodschap van goed nieuws heeft vervangen. Het is een evangelie dat door Amerika geëxporteerd is geworden en ook Nederland heeft veroverd. Het is een evangelie dat trekt, maar niet redt. De eerste twee films, ‘Christ Alone‘ en ‘Christ Crucified‘, beschrijven de kern van het Bijbels Evangelie en zijn hier tegen betaling te kijken.
In het voorjaar hoopt men deel drie, met de titel ‘Spirit and Fire‘ uit te brengen. Een langere trailer van deze film is zojuist uitgebracht en laat mijns inziens goed zien waar de kerk mee te maken heeft.
Wanneer je geen Engels machtig bent kun je de ondertiteling aan zetten.
Na meer dan 35 jaar te hebben geleefd in New Age en moderne spiritualiteit, kwam Ingrid radicaal tot geloof in Jezus Christus. Sindsdien probeert zij onder meer christenen te waarschuwen tegen de invloed van New Age in de kerk.
Op haar website schrijft ze: ‘De manier waarop mensen tegenwoordig over hun leven denken, wordt sterk beïnvloed door de New-Age en post-moderne overtuigingen. Je kunt deze overtuigingen overal lezen en horen: in tijdschriften, kranten, tv-shows, boekhandels, scholen en zelfs kerken! Het is dé manier waarop de meeste mensen tegenwoordig denken en communiceren. Dus als je niet weet waar je op moet letten, is de kans groot dat je sommige ideeën in je eigen leven en je eigen kerk zult ondersteunen.’ ‘Paulus waarschuwde ons in 1 Timotheüs, 2 Timotheüs en Titus dat valse leerstellingen Gods kerk zouden binnengaan. De bovenstaande [op haar website beschreven New Age] concepten zijn (een deel van) de valse leer die je zult vinden in de kerk, in het leven van je christelijke famiie. Blijf waakzaam. Praat erover. En bovenal: blijf dicht bij Gods Woord!’
Ingrid woont in Spanje, maar zal op vrijdag 3 februari van 20-22u haar verhaal in het Nederlandse Alpen aan den Rijn delen met wie geïnteresseerd is. Opgeven voor de lezing kan via het emailadres marcoenjelske[at]ziggo.nl.
Vijfhonderd jaar geleden vond de protestantse reformatie plaatst. Gelovigen werden sterk vervolgd omdat zij terug wilden gaan naar de eenvoud van Gods Woord. De reformatie rekende af met door mensen gemaakte tradities, middelaren en afgoderij binnen de kerk en bracht mensen terug naar de eenvoud van het Evangelie. Juist nu de Bijbel zo wijdverspreid is en de gemiddelde Nederlandse christen een paar Bijbels in huis heeft, dreigen gelovigen ten onder te gaan aan een gebrek aan kennis van het Woord. Ook nu is er een reformatie gaande, ditmaal echter terug naar nieuwe openbaringen en menselijke middelaren anders dan de Here Jezus.
De Nieuw Apostolische Reformatie (NAR) zou je kunnen zien als een constellatie: wanneer je te maken hebt met een aantal van onderstaande kenmerken, heb je waarschijnlijk met een NAR-organisatie van doen.
.
Gods Koninkrijk nú
Een groot deel van de christenen wereldwijd gelooft in de komst van Gods Koninkrijk, niet alleen in de harten van gelovigen – degenen die Zijn wil doen, maar verwachten de komst van Zijn Koninkrijk bij Zijn wederkomst op de Olijfberg. Dit is het moment waarop God de Vader het koningschap zal overdragen aan Zijn Zoon, zoals onder meer door Daniël geprofeteerd: ‘Ik keek toe in de nachtvisioenen, en zie, er kwam met de wolken van de hemel Iemand als een Mensenzoon. Hij kwam tot de Oude van dagen en men deed Hem voor Zijn aangezicht naderbij komen. Hem werd gegeven heerschappij, eer en koningschap, en alle volken, natiën en talen moesten Hem vereren. Zijn heerschappij is een eeuwige heerschappij, die Hem niet ontnomen zal worden, en Zijn koningschap zal niet te gronde gaan.’ (Daniël 7.13, 14)
Het postmilleniallistisch standpunt (‘millenium’ verwijst naar het Duizendjarig vrederijk zoals genoemd in Openbaring 20) behelst de groei van dit Koninkrijk voorafgaand aan de wederkomst van de Here Jezus. Wat de Nieuw Apostolische Reformatie typeert is niet dat zij dit postmillenialistisch standpunt innemen, maar dat zij geloven dat Gods Koninkrijk doorbreekt door instrumenten en strategieën die daarvoor nieuw geopenbaard zijn door hedendaagse apostelen en profeten. Het Evangelie van het Koninkrijk dat van oudsher werd verspreidt door de verkondiging van het goede nieuws van mond tot mond, wordt door hen vervangen door grote stadionbijeenkomsten en een demonstratie van wonderen en tekenen, die een zichtbaar teken zou zijn van de doorbraak van Gods Koninkrijk op aarde. Ook dienen kwade machten met geestelijke strijdvoering te worden verslagen, demonen worden uitgedreven en zieken genezen, en dienen ‘Gods wetten’ te worden geïmplementeerd, zoals in een theocratie. De wereld dient letterlijk te worden veroverd ‘voor God.’ Gelovigen worden aangemoedigd om aardse omstandigheden te ‘synchroniseren’ met de hemel, zodat de hemel op aarde kan doorbreken. Dit kunnen zij onder andere doen door proclamatiegebeden, waarbij omstandigheden in wording worden gesproken. Zoals prominent NAR-apostel Bill Johnson stelt: ‘niets gebeurt er in het Koninkrijk totdat er eerst een proclamatie is.’1 Wanneer deze doorbraak van de hemel op aarde doormiddel van mensenhanden is bereikt, kan men spreken van de komst van Gods Koninkrijk. De daadwerkelijke terugkomst van de Here Jezus wordt met deze leer in mensenhanden gelegd en is er van afhankelijk of christenen het Koninkrijk hebben kunnen bouwen en of zij als kerk in eenheid de wederkomst van de Here Jezus hebben geproclameerd en dus niet van het moment dat alleen de Vader kent. Zoals Bill Johnson stelt: ‘Zelfs de wederkomst van de Heer zal vooraf worden gegaan aan de proclamatie van de bruid: ‘De Geest en de bruid zeggen, ‘kom.’ Als deze dingen sowieso al zouden plaatsvinden, wat zou dan het doel van gebed zijn?’2
.
Zeven Bergen mandaat
Het mandaat – het Seven Mountain Mandate – dat bij uitstek door NAR-gelovigen wordt gebruikt om de wereld voor God te veroveren is een strategie die in de zeventiger jaren van de vorige eeuw aan de kerk zou zijn geopenbaard en die erop gericht is de wereld te transformeren. Niet meer het verkondigen van het Evangelie – het leven, de dood en de opstanding van de Here Jezus – maar het verwerven van hoge posities in de samenleving om deze te transformeren volgens ‘Gods’ principes is daarbij het doel. De bergen staan voor de invloedssferen onderwijs, religie, gezin, de zakenwereld, overheid, kunst en media. Wanneer christenen heerschappij over deze spreekwoordelijke bergen voeren zal de berg van Gods Koninkrijk zijn gebouwd en zullen alle landen ‘christelijk’ worden. Teksten waarop men zich hierbij baseert zijn vooral Jesaja 2.2 en Deuteronomium 7.1 waarbij zeven koninkrijken door Israël moesten worden uitgedreven. Om leiding te geven aan dit project is een enorm internationaal apostolisch netwerk opgezet.
Bekijk dit filmpje voor meer informatie (Engelstalig).
.
Nieuwe apostelen en profeten
Over de continuïteit van het ambt van profeet bestaan verschillen van mening binnen het christendom. Maar ook binnen christelijke denominaties waar de hedendaagse profeet nog operationeel is, beroept men zich op Bijbelse grenzen voor dit ambt. Eén van die grenzen is dat niet iedere christen gebruikt wordt voor de gave van profetie, zoals 1 Korinthe 12.29-30 beschrijft: ‘Zijn zij soms allen apostelen? Zijn zij soms allen profeten? Zijn zij soms allen leraars? Zijn zij soms allen krachten? Hebben zij soms allen genadegaven van genezingen? Spreken zij soms allen in talen? Zijn zij soms allen uitleggers?’
Bill Hamon is een groot profeet en apostel binnen de Nieuw Apostolische Reformatie. Hoewel er meer pogingen zijn geweest om de ambten van apostel en profeet binnen de wereldwijde kerk te herstellen, gelooft Hamon dat hem door de Geest was geopenbaard dat het ambt van apostel de laatste fase van het herstel van de kerk is. Hamon gelooft dat ieder mens een profetische gave heeft, die slechts geactiveerd en geoefend hoeft te worden. Het grootste deel van zijn leven zou hij wijden aan het normaliseren van de titels profeet en apostel in de kerk. Hamon lijkt dan ook een groot aandeel te hebben gehad in het ontstaan en de vormgeving van wat nu de Nieuw Apostolische Reformatie wordt genoemd. ‘We moesten jaren lang vechten om het ambt van de profeet en de apostel te herstellen,’ zegt hij. ‘Dat is de reden dat we onze profetische conferenties hielden. Ik introduceerde iemand dan als ‘Profeet zus-en-zo’ of ‘Apostel zus-en-zo.’ Ik was vastberaden om de apostel en de profeet zo geaccepteerd en gewoon en onderdeel van de kerk te maken als de evangelist, voorganger en leraar.’3 In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw werden respectievelijk de profetische en apostolische beweging in het leven geroepen; voorlopers van wat nu de New Apostolic Reformation wordt genoemd. Het fundament dat door profeten en apostelen – waarvan Paulus de laatste, ontijdig geborene was – werd gelegd, moet opnieuw worden gelegd, zo geloven leiders in deze Nieuw Apostolische Reformatie. Cal Pierce, apostel en oprichter van de hedendaagse Healing Rooms bediening, schrijft: ‘De vroege apostelen en profeten legden een fundament voor de kerk om op te bouwen volgens Efeze 2:20. In dat fundament waren tekenen, wonderen, genezingen en krachten om op te bouwen. Het probleem van tegenwoordig is dat we het lichaam van Christus niet hebben gebouwd met tekenen, wonderen, genezingen en krachten zoals we zouden moeten. Nu hebben we hedendaagse apostelen en profeten nodig om het fundament te herleggen dat werd afgebroken door een gebrek aan geloof. Als een apostel, het werk van een apostel leidend, herleggen we het fundament van genezingen en wonderen door Healing Rooms over de hele wereld.’4
.
Wonderen en tekenen
De Bijbel voorzegt dat er in de laatste dagen veel misleidende leraren en misleidende wonderen en tekenen zullen zijn. Deze misleidingen zullen zo sterk zijn dat ze zelfs in staat zijn om degenen die God toebehoren van de eeuwige weg af te leiden, als dat mogelijk zou zijn. Veel leiders in de NAR-beweging onderwijzen dat de Here Jezus Zijn goddelijkheid volledig aflegde en de tekenen en wonderen die Hij deed, deed als mens. Zij geloven dat de zalving met de Heilige Geest Jezus in staat stelde deze wonderen te doen. Ook geloven zij dat ieder mens dat een impartatie met de Geest of ‘second blessing’ ontvangt, dezelfde wonderen zal doen als Jezus, of zelfs groter. Wonderen zijn in de Nieuw Apostolische Reformatie dan ook geen bijzaak, maar een doel. Het bovennatuurlijke dient genormaliseerd te worden. Kinderen in Bethels kerk werd geleerd om te doen wat Jezus deed, zoals het oefenen van dodenopwekking. Dit deed men door de ‘doden’ als mummies in toiletpapier te wikkelen en hun geest dan te bevelen terug te keren in hun lichaam.5 Ook in Bethels School voor de Bediening in het Bovennatuurlijke (BSSM) in de Verenigde Staten worden jaarlijks 2400 jongeren uit 70 verschillende landen geactiveerd om te ‘wandelen in de zalving,’ om te doen wat Jezus deed. De school werd door studenten liefkozend ‘de Hogwarts School voor Toverij’ genoemd, naar J.K. Rowlings Harry Potterboeken. Holly Pivec, die onderzoek doet naar de NAR-beweging, schrijft in haar boek ‘Counterfeit Kingdom’: ‘In ware Hogwarts stijl probeerden BSSM studenten muntjes en gitaarplectrums te laten zweven en hebben getracht door muren heen te lopen.’6 Wat deze dingen te maken hebben met het Evangelie is mij een raadsel. Het is zoals Hans Frinsel al eens terecht opmerkte aangaande deze beweging, de ‘ver-Harrypottering’ van het Evangelie.
Plaatsen waar de Bijbel onderwezen zou moeten worden, veranderen zo in een plek waar mensen worden getraind in het beoefenen van hun geloof, dat – zoals men gelooft – bewijs vindt in de tekenen en wonderen die zullen volgen.
.
Geloof als kracht
Word of Faith (Woord van geloof) is een leer binnen de kerk die sterke verwantschap vertoont met Christian Science, New Thought en de Law of Attraction. Deze laatste twee stromingen vinden hun oorsprong in New Age leer. Word of Faith omvat veel specifieke leringen die de beweging typeren, zoals het geloof dat de Here Jezus verlossing van zonde deed in (het voorportaal van) de hel, dat de eerste mens goddelijk werd geschapen en Jezus stierf om deze goddelijke eigenschappen terug te heroveren van de duivel om hier op aarde een goddelijk (zondevrij, ziektevrij en welvarend) leven te leiden. Zoals NAR-apostel Bill Johnson onderwijst: ‘nu begrijpen we dat toen Jezus zei dat Hij kwam om te zoeken en te redden dat wat verloren was, Hij sprak over meer dan persoonlijke redding. Jezus sprak over dat wat verloren ging in de hof van Eden..’7
Mogelijk het meest bekende aspect van deze Word of Faith leer, dat waar de beweging haar naam aan ontleent, is het geloof dat wat men belijdt en gelooft kan verkrijgen. Het is een misinterpretatie van Romeinen 10.9, de basis voor verlossing: ‘Dit is het Woord van het geloof, dat wij prediken: ‘Als u met uw mond de Heere Jezus belijdt en met uw hart gelooft dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, zult u zalig worden.’ Zalig worden wordt door Word of Faith gelovigen vervangen door geluk in het hier en nu, waardoor het nieuwe mantra wordt: ‘Geloof het in je hart, belijd het met je mond. Je kunt hebben wat je uitspreekt.’ Zoals God ‘sprak en het was,’ gelooft men ook dat de mens kan spreken (of zingen) zodat het zal zijn. Het omgekeerde geldt ook: men gelooft dat wie negatief over zichzelf denkt en het uitspreekt, zijn of haar lot ten negatieve heeft beklonken.
Zoals een bekend Word of Faith prediker in Nederland onderwijst: ‘Omdat jij zelf bepaalt wat je spreekt, bepaal je ook zelf wat je krijgt.’ ‘Je krijgt wat je zegt. Je stuurt je leven met je woorden. Sommige mensen komen gebed vragen, maar zolang ze negatief blijven spreken en niet spreken in lijn met het woord van God, maakt het niet uit. Want dan is het niet in lijn met de wet van de belijdenis: ze krijgen wat ze zeggen. Ze krijgen niet wat jij voor hen bidt, ze krijgen wat ze zeggen.’8
Ver van ons bed?
Is het wel nuttig om te vertellen van dingen die in elders plaatsvinden? De reden dat ik (en met mij vele anderen) over deze dingen blijf schrijven, is dat deze leer het orthodox christendom dreigt over te nemen, juist ook in Nederland. Veel kerken hebben zich het buiten-Bijbelse Zeven Bergen Mandaat eigen gemaakt. Op conferenties worden christenen beziggehouden met het streven naar eigen genezing, heling en geluk hier op aarde, waarmee ze worden afgehouden van hun eigenlijke taak. Tieners mogen op tieneravonden naar voren gaan om de Geest te ontvangen, waarbij hen de handen wordt opgelegd door ‘gezalfde apostelen’. Bijbelscholen onderwijzen niet slechts Gods Woord, maar zijn erop gericht mensen te activeren in het bovennatuurlijke, waarbij studenten de straat op gaan om mensen te genezen en zelfs demonen uit te drijven, ‘zoals Jezus deed’. De schade van dit nieuwe christendom is aanzienlijk, zowel voor de oogst alsook voor de gemeente. Deze dingen moeten gebeuren, maar wees waakzaam dat je er geen deel van uit maakt.
als Zijn schapen slapen 