Proclameer en klik

Mogelijk miste je het al jaren in je geloofsleven: Bethels declaration clicker. De handteller wordt in Bethels (Bethel Music) shop aangeprezen als een instrument om je eigen positieve proclamaties bij te houden.

Men adverteert: ‘De proclamatieclicker  is een krachtig en praktisch instrument om gelovigen te helpen hun denken te vernieuwen met de waarheid, door hen te helpen het aantal keer dat ze Bijbelse proclamaties uitspreken bij te houden. [..] Velen hebben ondervonden hoe de fysieke handeling van het klikken op een teller terwijl ze proclameren, hun geloof in de gesproken waarheid drastisch vergroot. [..] Proclameer vanaf een dagelijkse proclamatielijst. We adviseren je dagelijks tenminste honderd proclamaties uit te spreken gedurende dertig dagen, waarbij je de klikker gebruikt om het aantal bij te houden.’ ‘Verruil leugens voor Gods waarheid. Ondervang de eerst volgende keer dat je een leugen van de vijand gelooft door het te verruilen voor waarheid. Als je hoort ‘Ik ben waardeloos’, proclameer dan bewust de waarheid, zoals ‘Ik ben uitverkoren, apart gezet, een geliefd kind van God!’ en geef je clicker dan een ‘klik.’ Eén van de manieren om je proclamatieclicker optimaal te benutten is door de Heer te vragen om specifieke leugens aan je te openbaren die je gelooft ten aanzien van elementaire gebieden in je leven, zoals financiën, je toekomst, identiteit, relaties, etc. en hierover de Bijbelse waarheid te proclameren tot je denken vernieuwd is in die gebieden.’1

Persoonlijk klinkt deze aanprijzing mij in de oren als het recept voor dwangmatigheden. Maar positief proclameren is een belangrijk onderdeel van Word of Faith leer. De gedachte is dat God ‘het goede’ wil, en als we ‘het goede’ in geloof proclameren zouden deze woorden scheppende kracht bevatten. Zoals bekend bestsellerauteur en spreekster Joyce Meyer beschrijft: ‘er wordt ons in de Bijbel verteld dat we een God dienen Die dingen die niet zijn, roept alsof zij er waren, een God Die van niet bestaande dingen spreekt alsof ze al bestonden. Jij en ik moeten hetzelfde doen,’  ‘Onze woorden [..] bevatten scheppende kracht. God sprak, ‘laat er licht zijn,’ en er was licht. God schiep alles dat we zien met woorden, dus woorden hebben scheppende kracht.’2

Dit Word of Faith gedachtengoed is een belangrijke doctrine in de steeds groter groeiende NAR- beweging die het christendom wereldwijd hervormt. James Goll, een belangrijk profeet binnen deze beweging3, legt in een Amerikaanse televisieshow uit dat hij van God een visioen kreeg en dat hij gelooft dat Gods voornaamste manier om hem Zijn wil te openbaren is door het geven van visioenen en openbaringen. Niet alleen gelooft Goll dat wat hem geopenbaard werd zal gebeuren, ook spreekt hij het in wording, zoals God Zijn schepping in wording sprak. ‘Ik spreek tot dat wat niet is en ik roep het alsof het er al is’, aldus Goll, refererend aan Romeinen 4.17, waarin Paulus over God zegt dat Hij het is ‘Die doden levend maakt, en de dingen die niet zijn, roept alsof zij er waren.’4

Positief proclameren, dingen in wording spreken alsof woorden scheppingskracht bevatten, is in de New Age beweging een belangrijke tool om verandering teweeg te brengen.5 Door iets zelf te geloven en uit te spreken, kan hetgeen je verlangt (je omstandigheden, een betere versie van jezelf, je lotsbestemming) worden verwezenlijkt.

Als christenen mogen we er echter op vertrouwen dat God ons lot bepaalt. We hebben geen groot geloof in onze woorden nodig, hoeven niet dwangmatig onze gedachten te corrigeren en proclamaties bij te houden met een handteller. Gods gedachten Zijn véél hoger dan onze gedachten. Abrahams geloof in God was zo groot, dat hij wist dat Hij bij machte zou zijn Zijn belofte te houden, ondanks Isaaks dood, omdat God hem zelfs uit de dood zou kunnen opwekken. Abraham vertrouwde niet op zijn denken aan positieve gedachten, niet aan zijn spreken in positieve woorden, maar op God (Jak 2.23), Die bij machte was Zijn beloften te vervullen óndanks de omstandigheden. Met dit geloof mogen we tot God gaan in gebed en Hem vragen, wetend dat Hij onze gebeden hoort.  

Het type waarheid dat geproclameerd zou moeten worden (zoals ‘Ik ben een geliefd kind van God’) is niet de waarheid die ons vrijzet, maar die leidt tot dwangmatigheid en juist slaven van ons maakt. Het is de Waarheid dat de Here Jezus kwam om zondaren te redden. Dus laat deze proclamatieclicker vooral links liggen en vernieuw je denken door de Bijbel te blijven lezen; Zijn Woord maakt vrij.

‘Jezus dan zei tegen de Joden die in Hem geloofden: Als u in Mijn woord blijft, bent u werkelijk Mijn discipelen, en u zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken.’ Johannes 8.32

De toxiciteit van het welvaartsevangelie

Op CIP las ik een reactie van Sam Storms op de motivatie van zangeres Mackenzie Morgan om te stoppen met het zingen van ondermeer liederen van Bethel Music. Hij noemt een aantal punten en schrijft: ‘Ik ben verbijsterd over hoe en op welke basis Morgan hen beschuldigt van het prediken van een ‘vals evangelie’. Zij prediken redding door genade alleen, in Christus.’

Storms vertegenwoordigt de mening van veel christenen ten aanzien van het welvaartsevangelie. Zij geloven dat dit evangelie gewoon een beetje is doorgeschoten, een beetje teveel naar links of rechts in de leer, of gewoon een kwestie van persoonlijke smaak. Wat maakt dan dat anderen dit evangelie zo hardnekkig bestrijden?

Uiteraard kan ik alleen voor mijzelf spreken, en dat is dat het welvaartsevangelie er de schijn van heeft het Evangelie te zijn, terwijl het mensen weghoudt van echte redding door Jezus alleen. Op essentiële punten is er in het welvaartsevangelie toegevoegd en afgedaan van het origineel.

Zo leert de Bijbel dat Jezus stierf voor zondaren. Hij kwam om verloren mensen te redden. (1 Tim 1.15) Dit is wat de apostel Paulus geloofde en dit is de orthodoxe interpretatie van bijvoorbeeld Lukas 19.10. Als kerkleider Bill Johnson dit vers uitlegt, wijkt hij echter af van deze orthodoxe interpretatie als hij stelt: ‘We richten ons op het redden van zielen, waar ik sterk in geloof. Maar nu begrijpen we dat toen Jezus zei dat Hij kwam om te zoeken en te redden dat wat verloren was, Hij sprak over meer dan persoonlijke redding. Jezus sprak over dat wat verloren ging in de hof van Eden..’1 Hij legt uit: ‘Lukas 19:10 zegt dat Jezus kwam ‘om te zoeken en te redden dat wat verloren was.’ Niet alleen was de mensheid verloren aan zonde, ook verloor hij zijn heerschappij over planeet aarde. Jezus kwam om beiden te heroveren.’2 Aan redding van verloren zielen wordt zo herstel van de paradijselijke toestand toegevoegd – nu al, in het hier en nu.

Bethels leraren, maar ook zangleiders (zie de proclamatietekst van zangleider Jenn Johnson hierboven) stellen ziekte en armoede consequent gelijk aan zonde. Zij geloven dan ook dat de verzoening met God de Vader door Jezus’ kruisdood er niet alleen was voor de reiniging van zonden, maar ook de bevrijding van ziekte en armoede in dit leven. ‘Zonde, ziekte en armoede..  nooit zouden die drie gebieden ooit nog gezag over het leven van een gelovige mogen hebben,’3 aldus voorganger Bill Johnson. ‘Tweeduizend jaar geleden deed Jezus een aankoop.’.. ‘Hij besluit niet om mensen vandaag de dag niet te genezen. Het besluit tweeduizend jaar geleden wás om te genezen. De betaling was ófwel voldoende voor alle zonden, óf voor geen enkele zonde. De betaling was ofwel voor alle ziekte, of voor geen enkele ziekte. Genezing en vergeving werken samen in de Schrift. Er is daarnaast een derde element en dat is het woord ‘armoede.’ En uhm, het woord ‘kwaad’ in het evangelie van Mattheus, als er staat ‘verlos ons van het kwaad,’ komt van het woord ‘pijn.’ En het woord ‘pijn’ komt eigenlijk van het woord ‘arm.’ Dus de penseelstreek van Gods verlossing was om af te rekenen met de wortel van zonde, de wortel van ziekte en de wortel van armoede.’4

De schade van het geloof dat ziekte en armoede zondig zijn is enorm. Waar Jezus’ zaligsprekingen olie in de wonde van verdwaalde en verstoten schapen zijn, ontzegt welvaartsleer deze schapen de toegang tot het Koninkrijk. Want wanneer iemand gelooft in het verzoenende werk van de Here Jezus, maar toch ziek en arm blijf, is hij/zij dan wel echt gered? Zou deze christen niet harder zijn/haar gezondheid en welvaart moeten ‘geloven en belijden‘ (vs Romeinen 10,9) om behouden te worden? Juist door de twijfel aan het behoud voor de eeuwigheid die ontstaat wanneer lichamelijke gezondheid of welvaart uitblijven, bestaat het gevaar dat mensen zelf hard gaan werken voor dit behoud. Eindeloze stappenplannen, proclamatieteksten en bevrijdingssessies bieden ogenschijnlijk uitkomst en houden mensen weg van een enkele blik op het kruis en het geloof dat Hij het al heeft volbracht.

Is God dan geen Vader die het beste voorheeft met Zijn kinderen? Jawel. Hij kent ons, weet welk maaksel wij zijn. Jezus was vaak met ontferming bewogen vanwege de zieken. Hij leefde onder ons en deelde in het menselijk lijden. Hij genas zieken en beantwoordt ook nu nog gebeden. Maar Zijn verzoenend offer was niet om de aarde te verlossen van armoede en ziekte.

Over Bethels geloofsbelijdenis heb ik hier niet gesproken, maar wanneer Bethels evangelie niet ‘diep evangelisch-orthodox’ is en ‘in lijn met de historische geloofsbelijdenissen binnen het christendom’, is bijgevolg ook al het andere dit niet.

Het gevaar van Bethel, door Rod Page

Rod Page is voorganger en woonde in Redding, Californië: de plaats waar megakerk Bethel Church is gevestigd. Hij maakte van dichtbij mee hoe deze kerk, die door C. Peter Wagner een ‘apostolische spil’ met een ‘directe invloedssfeer’ in de Nieuw Apostolische Reformatie wordt genoemd1– onder invloed van Bill Johnson transformeerde. In onderstaand filmpje vertelt hij hoe de kerk van invloed was op het plaatsje Redding en de mensen om hem heen.

Onder de video tref je een reactie van Crystal Parker. Ze reageert: ‘Als één van de kinderen die in Bethel opgroeiden toen Bill er voorganger werd  –  die volledig geworteld was in hun leer, in het zoeken van tekenen en wonderen, gebruikt als onderdeel van hun agenda – raakte ik diep verwond door de valse beloften die door hen gepredikt werden. Toen mijn wanhoop naar hoop, vrede en herstel niet werd beantwoord, gaf ik God de schuld. Ik was zo boos, zo kapot, dat ik in een diepe depressie van vier lange jaren terecht kwam, waarbij ik het hebben van een relatie met God volledig opgaf. Het kostte me twaalf jaar voor ik terugkeerde naar God.. [..] Ik ben zo dankbaar dat ik die kerk, die beweging heb verlaten heb en een veel groter inzicht heb gekregen over wat Gods Woord werkelijk is.’

Waarom geen Bethel Music?

Bethel Church in Redding (Californië, USA) was van oorsprong een kerk die deel uit maakte van de Assemblies of God en vanaf 2005 onafhankelijk werd. De kerk wordt geleid door senior pastor Bill Johnson en zijn vrouw Beni. Bethel staat bekend om haar school (BSSM), waar jaarlijks zo’n 2500 jongeren uit ca 70 verschillende landen worden getraind om te wandelen in het bovennatuurlijke, zoals het doen van wonderen en tekenen, het leren communiceren met engelen en het ontvangen van visioenen. Daarnaast is Bethel met name bekend vanwege haar onderwijs dat via podcasts en YouTube filmpjes wordt verspreid,  en door haar muziek. Hoewel Bethel wereldwijd enorm populair is, zijn er ook kritische geluiden. Dit is omdat deze christenen twijfelen of Bethel wel een kerk genoemd kan worden, door haar openlijke connectie met New Age leringen en gebruiken.

De connectie met New Age wordt door de megakerk niet onder stoelen of banken geschoven. Zo wordt in het boek The Physics of Heaven, met als ondertitel ‘de natuurwetten van de hemel, de mysteriën van God verkennen in geluid, licht, energie, trillingen en kwantum fysica’, openlijk het opzoeken en gebruiken van New Age ‘waarheden’ aangeprezen. Het boek werd geschreven door onder meer Judy Franklin en Ellyn Davis, maar bevat ook hoofdstukken van voorganger Bill Johnson, zijn vrouw Beni en BSSM directeur Kris Vallotton.

In het boek wordt door Ellyn Davis beschreven hoe ze het verlangen had om te onderzoeken wat New Age bood. Dit deed ze in het New Age centrum in Sedona, alwaar ze onder de indruk raakte van genezingen, openbaringen en mystieke ervaringen die in de kerk niet te vinden waren.1 Ze zegt door een hoop troep te zijn gegaan om daaruit waarheden op te diepen. ‘Ik besloot New Age gedachtengoed en gebruiken te onderzoeken, voor ‘kostbaarheden’ die ‘gefilterd’ konden worden uit het waardeloze. Veel van wat ik zag en hoorde in de New Age beweging belichaamde Bijbelse principes en kon gestaafd worden door de Schrift. Op dat moment kon ik geen enkele christelijke leider vinden die een soortgelijke interesse had in het uitvinden of er waarheden verstopt waren in de New Age. Inmiddels beginnen we van meer en meer openbaring te horen die in lijn is met wat New Agers al die tijd al hebben gezegd en we horen meer en meer onderwijs  over christenen die deze ‘waarheden terugnemen’ van de New Age die ten diepste toebehoren aan burgers van het Koninkrijk van God.’2

Net als in het New Age centrum in Sedona, wordt ook door Bethel New Thought onderwezen. New Thought is verwant aan Mesmerisme en een voorloper van New Age.3 Binnen de kerk wordt deze leer Word of Faith genoemd.

Dat Bethel het terugnemen van occulte ‘kostbaarheden’ uit de New Age niet alleen onderschrijft en promoot, maar ook in de meest letterlijke zin binnen heeft gehaald, blijkt uit de volgende gebruiken: het raadplegen van de geest van doden, het goedkeuren van het gebruik van tarotkaarten, het gebruik van geluidsvibraties om genezing uit te werken, het oproepen van engelen, het promoten van yoga, het zoeken van tekenen en het interpreteren van dromen.  

Bethel Music is een wereldwijd geluid in aanbiddingsmuziek. Het label werd opgericht door Bill Johnsons zoon Brian en zijn schoondochter Jenn Johnson. De bediening begon nadat Jenn werd ingezegend door profetes Stacey Campbell, die al schuddend over haar uitsprak: ‘Je zult de impact verder dragen die Vineyard had wereldwijd. Het was eigenlijk de muziek van Vineyard die verder reikte, zodat de boodschap van tekenen en wonderen en genezing en al die dingen over de wereld kon gaan. De muziek baant de weg voor de boodschap. En Vader Ik dank U God voor de visie die u hen hebt gegeven hebt. Ik geloof dat de Heer zegt dat Hij je sleutels geeft door Vineyard muziek, die jij gaat overdragen op de generatie, aan aanbiddingsleiders van over de hele wereld, die onderdeel zullen worden van de beweging, en zij zullen deel worden van dit label, genaamd ‘Bethel Music.’ En dit zal gaan naar vele landen en vele kerken.’4

Inmiddels leverden oprichter Jenn Johnson – die berucht werd vanwege haar beschrijving van de Heilige Geest als Aladins geest uit de fles – en haar man Brian Johnson een belangrijke bijdrage aan het tot stand komen van meer dan vijftien muziek albums, die ‘de cultuur van aanbidding door de wereldwijde kerk hebben beïnvloed’5 aldus de website van Bethel Music.

Over ‘waarom wel’ Bethel Music heb ik het niet gehad. Dit is omdat het voor de hand ligt dat Bethel mooie, aanstekelijke en prettig klinkende muziek maakt. Maar ‘mooi en prettig’ zijn niet synoniem voor ‘goed.’ Over ‘waarom niet’ Bethel Music zou ik samenvattend zeggen: Bethel zegt kostbaarheden uit de New Age te gebruiken, promoot ook daadwerkelijk het gebruik van occulte gebruiken een bereikt met haar muziek een enorm publiek, dat hierdoor onbewust New Age gedachtengoed en gebruiken overneemt. Waarom zou een christen dit willen? God heeft heilig en onheilig gescheiden en het is niet de bedoeling dat we zogenaamd kostbare kennis plukken van de boom die God verboden heeft. Zeker niet om die verboden vrucht als aanbidding aan Hem te presenteren.

Uiteraard is het niet makkelijk om stelling te nemen tegen het zingen van liederen waar tegen de meeste medegelovigen geen bezwaar hebben. Maar uiteindelijk zijn keuzes die we als christen maken niet altijd makkelijk en juist die dingen kunnen een offer zijn voor God. Uiteindelijk telt wat we voor Hem hebben gedaan, niet voor het oog van medegelovigen.

Afbeeldingen: Voorgangersvrouw Beni promoot yoga op haar instagrampagina (links), Bethels School voor droominterpretatie (midden), Beni omhelst het graf van Charles Finney (rechts).

Blauwe geest

‘Je zult altijd worden wat je aanbidt.’

Bill Johnson op de website van Bethel Worship

Bill’s schoondochter, Jenn Johnson, is senior worshipleider en oprichter van Bethel Music.1 In één van haar preken beschrijft Jenn haar godsbeeld. Ze legt uit: ‘Ik beschrijf de drie-eenheid als volgt aan mijn kinderen (dat voorbeeld mag je gebruiken..  ‘graag gedaan’).  God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest zijn als een appel. Het is hetzelfde ding, maar het bestaat uit drie delen. En ze hebben allemaal hun eigen ‘speciale dingetje’ en het is gewoon geweldig, maar het is allemaal hetzelfde ding.2

Op een vrouwenconferentie probeert Jenn het statische beeld dat haar toehoorders van God hebben te ‘nuanceren,’ zodat het niet zo zwart-wit is. Hierbij neemt ze niet de Bijbel, maar haar eigen ervaring als maat. Ze stelt: ‘Dus míjn God.. God voor míj, Jezus voor mij, en de Heilige Geest voor mij, is als de geest van Aladdin. ‘Maar, dat is ‘zwart’! Dat is.. dat is.. daar ben ik het niet mee ee..’ Kan me niet schelen, dat is wie hij voor mij is. En hij is grappig. En hij’s sluw. Hij’s dommig. Hij’s geweldig. Hij’s als de wind.. hij is overal omheen. [..] God is behoorlijk veel grappiger als we denken dat Hij is!3 En verder: ‘Dit zal waarschijnlijk aanstootgevend voor je zijn.. maar ach ja. Ik ervaar de Heilige Geest als de geest van Aladdin. En hij is blauw. En hij’s grappig. En hij’s sluw. En hij’s dapper en hij’s overal.’

Het ‘dingetje’ is dat we Gods beeld niet kunnen vervormen tot wie we denken dat Hij is. Onze ervaring is namelijk heel ‘echt,’ maar niet automatisch de waarheid. God zegt dat Zijn Woord de waarheid is, (Joh 17.17) dat het Woord God is en dat God Zich door Zijn Woord heeft geopenbaard. Dit sluit het beeld van een blauwe god of geest uit de fles die op commando onze wensen vervult volledig uit. Van oudsher aanbidden mensen goden die ze hebben gemaakt naar hun eigen inzicht en naar hun eigen beeld. De profeet Jesaja bijvoorbeeld, beschrijft hoe mensen een boom kappen, er een stuk hout uitnemen en het bewerken naar hun eigen beeld, om daar dan voor te knielen en het te aanbidden als zijnde god. (Jes 44) Koning David veroordeelt deze mensen in de psalmen, wanneer hij schrijft: ‘Laat wie ze maken hun gelijk worden, al wie op hen vertrouwt.’ (Ps 135)

In zekere zin heeft Bill Johnson dus gelijk als hij zegt dat mensen worden wie ze aanbidden. De vraag is dan ook wie we aanbidden; een afgod naar ons beeld geschapen of de God die hemel en aarde schiep en ons naar Zijn beeld. Hoewel Jenn Johnson bovengenoemde uitspraken meer dan tien jaar geleden deed, volgt Bethel Music nog steeds eenzelfde dwaalspoor. Bethel Music zangeres Amanda Lindsey Cook bijvoorbeeld, beschreef Jezus in 2019 nog als ‘Verlicht Meester’4 en Christus als een bewustzijn, ‘de bron naar goddelijke wezenlijkheid,’ ‘Christusbewustzijn.’5 Dit zijn geen Bijbelse, maar New Age definities.

Verschillende aanbiddingsliederen van Bethel Music zijn in de Opwekkingbundel opgenomen. Deze liedbundel wordt landelijk door veel verschillende kerken en denominaties gebruikt. Vorige maand schreef Bas Krins een brandbrief waarin hij de lezer oproept geen Bethel muziek meer te gebruiken. Een deel daarvan werd als artikel in het Nederlands Dagblad gepubliceerd.

De vraag is, wat doen wij? Weten wij wie we aanbidden?

Plaatjes: de blauwe geest van Aladdin en de blauwe godheid Shiva.