Allereerst even een update. Bijna twee jaar geleden bracht ik het boek ‘Als Zijn schapen dwalen‘ uit waarin ik getracht heb uiteen te zetten wat de aard is van de nieuwe reformatie die het christendom heeft getroffen. Sinds het boek werd uitgebracht hebben verschillende lezers mij benaderd omdat ze herkenning vonden in wat ze lazen en het nu konden duiden. Lezers die de weg terug vonden van het proclameren van gezondheid en het zoeken naar profetieën naar de eenvoud van Gods Woord. Mensen die net als voorganger Aaron Mapes (in de trailer hieronder kort aan het woord) beschreven hoe de invloed van de Nieuw Apostolische Reformatie een spoor van vernieling naliet in hun kerk. Hoewel jullie verhalen soms schrijnend zijn, is het tegelijk bemoedigend te horen dat het jullie heeft geholpen dingen een stukje te duiden en de eenvoud van het geloof te vinden. Dank jullie wel daarvoor!
Voor wie lezen niet makkelijk vindt, maar zich wel graag wil verdiepen in de Nieuw Apostolische Reformatie komt binnenkort een derde deel van de film ‘American Gospel’ uit. De makers van de film probeerden in de eerste twee delen te schetsen dat wat Amerikanen denken dat het goede nieuws centraal voor het christelijk geloof inhoudt – het kennen van Jezus plús het nastreven van de Amerikaanse droom – eigenlijk een ander Evangelie is dat de oorspronkelijke boodschap van goed nieuws heeft vervangen. Het is een evangelie dat door Amerika geëxporteerd is geworden en ook Nederland heeft veroverd. Het is een evangelie dat trekt, maar niet redt. De eerste twee films, ‘Christ Alone‘ en ‘Christ Crucified‘, beschrijven de kern van het Bijbels Evangelie en zijn hier tegen betaling te kijken.
In het voorjaar hoopt men deel drie, met de titel ‘Spirit and Fire‘ uit te brengen. Een langere trailer van deze film is zojuist uitgebracht en laat mijns inziens goed zien waar de kerk mee te maken heeft.
Wanneer je geen Engels machtig bent kun je de ondertiteling aan zetten.
Vijfhonderd jaar geleden vond de protestantse reformatie plaatst. Gelovigen werden sterk vervolgd omdat zij terug wilden gaan naar de eenvoud van Gods Woord. De reformatie rekende af met door mensen gemaakte tradities, middelaren en afgoderij binnen de kerk en bracht mensen terug naar de eenvoud van het Evangelie. Juist nu de Bijbel zo wijdverspreid is en de gemiddelde Nederlandse christen een paar Bijbels in huis heeft, dreigen gelovigen ten onder te gaan aan een gebrek aan kennis van het Woord. Ook nu is er een reformatie gaande, ditmaal echter terug naar nieuwe openbaringen en menselijke middelaren anders dan de Here Jezus.
De Nieuw Apostolische Reformatie (NAR) zou je kunnen zien als een constellatie: wanneer je te maken hebt met een aantal van onderstaande kenmerken, heb je waarschijnlijk met een NAR-organisatie van doen.
.
Gods Koninkrijk nú
Een groot deel van de christenen wereldwijd gelooft in de komst van Gods Koninkrijk, niet alleen in de harten van gelovigen – degenen die Zijn wil doen, maar verwachten de komst van Zijn Koninkrijk bij Zijn wederkomst op de Olijfberg. Dit is het moment waarop God de Vader het koningschap zal overdragen aan Zijn Zoon, zoals onder meer door Daniël geprofeteerd: ‘Ik keek toe in de nachtvisioenen, en zie, er kwam met de wolken van de hemel Iemand als een Mensenzoon. Hij kwam tot de Oude van dagen en men deed Hem voor Zijn aangezicht naderbij komen. Hem werd gegeven heerschappij, eer en koningschap, en alle volken, natiën en talen moesten Hem vereren. Zijn heerschappij is een eeuwige heerschappij, die Hem niet ontnomen zal worden, en Zijn koningschap zal niet te gronde gaan.’ (Daniël 7.13, 14)
Het postmilleniallistisch standpunt (‘millenium’ verwijst naar het Duizendjarig vrederijk zoals genoemd in Openbaring 20) behelst de groei van dit Koninkrijk voorafgaand aan de wederkomst van de Here Jezus. Wat de Nieuw Apostolische Reformatie typeert is niet dat zij dit postmillenialistisch standpunt innemen, maar dat zij geloven dat Gods Koninkrijk doorbreekt door instrumenten en strategieën die daarvoor nieuw geopenbaard zijn door hedendaagse apostelen en profeten. Het Evangelie van het Koninkrijk dat van oudsher werd verspreidt door de verkondiging van het goede nieuws van mond tot mond, wordt door hen vervangen door grote stadionbijeenkomsten en een demonstratie van wonderen en tekenen, die een zichtbaar teken zou zijn van de doorbraak van Gods Koninkrijk op aarde. Ook dienen kwade machten met geestelijke strijdvoering te worden verslagen, demonen worden uitgedreven en zieken genezen, en dienen ‘Gods wetten’ te worden geïmplementeerd, zoals in een theocratie. De wereld dient letterlijk te worden veroverd ‘voor God.’ Gelovigen worden aangemoedigd om aardse omstandigheden te ‘synchroniseren’ met de hemel, zodat de hemel op aarde kan doorbreken. Dit kunnen zij onder andere doen door proclamatiegebeden, waarbij omstandigheden in wording worden gesproken. Zoals prominent NAR-apostel Bill Johnson stelt: ‘niets gebeurt er in het Koninkrijk totdat er eerst een proclamatie is.’1 Wanneer deze doorbraak van de hemel op aarde doormiddel van mensenhanden is bereikt, kan men spreken van de komst van Gods Koninkrijk. De daadwerkelijke terugkomst van de Here Jezus wordt met deze leer in mensenhanden gelegd en is er van afhankelijk of christenen het Koninkrijk hebben kunnen bouwen en of zij als kerk in eenheid de wederkomst van de Here Jezus hebben geproclameerd en dus niet van het moment dat alleen de Vader kent. Zoals Bill Johnson stelt: ‘Zelfs de wederkomst van de Heer zal vooraf worden gegaan aan de proclamatie van de bruid: ‘De Geest en de bruid zeggen, ‘kom.’ Als deze dingen sowieso al zouden plaatsvinden, wat zou dan het doel van gebed zijn?’2
.
Zeven Bergen mandaat
Het mandaat – het Seven Mountain Mandate – dat bij uitstek door NAR-gelovigen wordt gebruikt om de wereld voor God te veroveren is een strategie die in de zeventiger jaren van de vorige eeuw aan de kerk zou zijn geopenbaard en die erop gericht is de wereld te transformeren. Niet meer het verkondigen van het Evangelie – het leven, de dood en de opstanding van de Here Jezus – maar het verwerven van hoge posities in de samenleving om deze te transformeren volgens ‘Gods’ principes is daarbij het doel. De bergen staan voor de invloedssferen onderwijs, religie, gezin, de zakenwereld, overheid, kunst en media. Wanneer christenen heerschappij over deze spreekwoordelijke bergen voeren zal de berg van Gods Koninkrijk zijn gebouwd en zullen alle landen ‘christelijk’ worden. Teksten waarop men zich hierbij baseert zijn vooral Jesaja 2.2 en Deuteronomium 7.1 waarbij zeven koninkrijken door Israël moesten worden uitgedreven. Om leiding te geven aan dit project is een enorm internationaal apostolisch netwerk opgezet.
Bekijk dit filmpje voor meer informatie (Engelstalig).
.
Nieuwe apostelen en profeten
Over de continuïteit van het ambt van profeet bestaan verschillen van mening binnen het christendom. Maar ook binnen christelijke denominaties waar de hedendaagse profeet nog operationeel is, beroept men zich op Bijbelse grenzen voor dit ambt. Eén van die grenzen is dat niet iedere christen gebruikt wordt voor de gave van profetie, zoals 1 Korinthe 12.29-30 beschrijft: ‘Zijn zij soms allen apostelen? Zijn zij soms allen profeten? Zijn zij soms allen leraars? Zijn zij soms allen krachten? Hebben zij soms allen genadegaven van genezingen? Spreken zij soms allen in talen? Zijn zij soms allen uitleggers?’
Bill Hamon is een groot profeet en apostel binnen de Nieuw Apostolische Reformatie. Hoewel er meer pogingen zijn geweest om de ambten van apostel en profeet binnen de wereldwijde kerk te herstellen, gelooft Hamon dat hem door de Geest was geopenbaard dat het ambt van apostel de laatste fase van het herstel van de kerk is. Hamon gelooft dat ieder mens een profetische gave heeft, die slechts geactiveerd en geoefend hoeft te worden. Het grootste deel van zijn leven zou hij wijden aan het normaliseren van de titels profeet en apostel in de kerk. Hamon lijkt dan ook een groot aandeel te hebben gehad in het ontstaan en de vormgeving van wat nu de Nieuw Apostolische Reformatie wordt genoemd. ‘We moesten jaren lang vechten om het ambt van de profeet en de apostel te herstellen,’ zegt hij. ‘Dat is de reden dat we onze profetische conferenties hielden. Ik introduceerde iemand dan als ‘Profeet zus-en-zo’ of ‘Apostel zus-en-zo.’ Ik was vastberaden om de apostel en de profeet zo geaccepteerd en gewoon en onderdeel van de kerk te maken als de evangelist, voorganger en leraar.’3 In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw werden respectievelijk de profetische en apostolische beweging in het leven geroepen; voorlopers van wat nu de New Apostolic Reformation wordt genoemd. Het fundament dat door profeten en apostelen – waarvan Paulus de laatste, ontijdig geborene was – werd gelegd, moet opnieuw worden gelegd, zo geloven leiders in deze Nieuw Apostolische Reformatie. Cal Pierce, apostel en oprichter van de hedendaagse Healing Rooms bediening, schrijft: ‘De vroege apostelen en profeten legden een fundament voor de kerk om op te bouwen volgens Efeze 2:20. In dat fundament waren tekenen, wonderen, genezingen en krachten om op te bouwen. Het probleem van tegenwoordig is dat we het lichaam van Christus niet hebben gebouwd met tekenen, wonderen, genezingen en krachten zoals we zouden moeten. Nu hebben we hedendaagse apostelen en profeten nodig om het fundament te herleggen dat werd afgebroken door een gebrek aan geloof. Als een apostel, het werk van een apostel leidend, herleggen we het fundament van genezingen en wonderen door Healing Rooms over de hele wereld.’4
.
Wonderen en tekenen
De Bijbel voorzegt dat er in de laatste dagen veel misleidende leraren en misleidende wonderen en tekenen zullen zijn. Deze misleidingen zullen zo sterk zijn dat ze zelfs in staat zijn om degenen die God toebehoren van de eeuwige weg af te leiden, als dat mogelijk zou zijn. Veel leiders in de NAR-beweging onderwijzen dat de Here Jezus Zijn goddelijkheid volledig aflegde en de tekenen en wonderen die Hij deed, deed als mens. Zij geloven dat de zalving met de Heilige Geest Jezus in staat stelde deze wonderen te doen. Ook geloven zij dat ieder mens dat een impartatie met de Geest of ‘second blessing’ ontvangt, dezelfde wonderen zal doen als Jezus, of zelfs groter. Wonderen zijn in de Nieuw Apostolische Reformatie dan ook geen bijzaak, maar een doel. Het bovennatuurlijke dient genormaliseerd te worden. Kinderen in Bethels kerk werd geleerd om te doen wat Jezus deed, zoals het oefenen van dodenopwekking. Dit deed men door de ‘doden’ als mummies in toiletpapier te wikkelen en hun geest dan te bevelen terug te keren in hun lichaam.5 Ook in Bethels School voor de Bediening in het Bovennatuurlijke (BSSM) in de Verenigde Staten worden jaarlijks 2400 jongeren uit 70 verschillende landen geactiveerd om te ‘wandelen in de zalving,’ om te doen wat Jezus deed. De school werd door studenten liefkozend ‘de Hogwarts School voor Toverij’ genoemd, naar J.K. Rowlings Harry Potterboeken. Holly Pivec, die onderzoek doet naar de NAR-beweging, schrijft in haar boek ‘Counterfeit Kingdom’: ‘In ware Hogwarts stijl probeerden BSSM studenten muntjes en gitaarplectrums te laten zweven en hebben getracht door muren heen te lopen.’6 Wat deze dingen te maken hebben met het Evangelie is mij een raadsel. Het is zoals Hans Frinsel al eens terecht opmerkte aangaande deze beweging, de ‘ver-Harrypottering’ van het Evangelie.
Plaatsen waar de Bijbel onderwezen zou moeten worden, veranderen zo in een plek waar mensen worden getraind in het beoefenen van hun geloof, dat – zoals men gelooft – bewijs vindt in de tekenen en wonderen die zullen volgen.
.
Geloof als kracht
Word of Faith (Woord van geloof) is een leer binnen de kerk die sterke verwantschap vertoont met Christian Science, New Thought en de Law of Attraction. Deze laatste twee stromingen vinden hun oorsprong in New Age leer. Word of Faith omvat veel specifieke leringen die de beweging typeren, zoals het geloof dat de Here Jezus verlossing van zonde deed in (het voorportaal van) de hel, dat de eerste mens goddelijk werd geschapen en Jezus stierf om deze goddelijke eigenschappen terug te heroveren van de duivel om hier op aarde een goddelijk (zondevrij, ziektevrij en welvarend) leven te leiden. Zoals NAR-apostel Bill Johnson onderwijst: ‘nu begrijpen we dat toen Jezus zei dat Hij kwam om te zoeken en te redden dat wat verloren was, Hij sprak over meer dan persoonlijke redding. Jezus sprak over dat wat verloren ging in de hof van Eden..’7
Mogelijk het meest bekende aspect van deze Word of Faith leer, dat waar de beweging haar naam aan ontleent, is het geloof dat wat men belijdt en gelooft kan verkrijgen. Het is een misinterpretatie van Romeinen 10.9, de basis voor verlossing: ‘Dit is het Woord van het geloof, dat wij prediken: ‘Als u met uw mond de Heere Jezus belijdt en met uw hart gelooft dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, zult u zalig worden.’ Zalig worden wordt door Word of Faith gelovigen vervangen door geluk in het hier en nu, waardoor het nieuwe mantra wordt: ‘Geloof het in je hart, belijd het met je mond. Je kunt hebben wat je uitspreekt.’ Zoals God ‘sprak en het was,’ gelooft men ook dat de mens kan spreken (of zingen) zodat het zal zijn. Het omgekeerde geldt ook: men gelooft dat wie negatief over zichzelf denkt en het uitspreekt, zijn of haar lot ten negatieve heeft beklonken.
Zoals een bekend Word of Faith prediker in Nederland onderwijst: ‘Omdat jij zelf bepaalt wat je spreekt, bepaal je ook zelf wat je krijgt.’ ‘Je krijgt wat je zegt. Je stuurt je leven met je woorden. Sommige mensen komen gebed vragen, maar zolang ze negatief blijven spreken en niet spreken in lijn met het woord van God, maakt het niet uit. Want dan is het niet in lijn met de wet van de belijdenis: ze krijgen wat ze zeggen. Ze krijgen niet wat jij voor hen bidt, ze krijgen wat ze zeggen.’8
Ver van ons bed?
Is het wel nuttig om te vertellen van dingen die in elders plaatsvinden? De reden dat ik (en met mij vele anderen) over deze dingen blijf schrijven, is dat deze leer het orthodox christendom dreigt over te nemen, juist ook in Nederland. Veel kerken hebben zich het buiten-Bijbelse Zeven Bergen Mandaat eigen gemaakt. Op conferenties worden christenen beziggehouden met het streven naar eigen genezing, heling en geluk hier op aarde, waarmee ze worden afgehouden van hun eigenlijke taak. Tieners mogen op tieneravonden naar voren gaan om de Geest te ontvangen, waarbij hen de handen wordt opgelegd door ‘gezalfde apostelen’. Bijbelscholen onderwijzen niet slechts Gods Woord, maar zijn erop gericht mensen te activeren in het bovennatuurlijke, waarbij studenten de straat op gaan om mensen te genezen en zelfs demonen uit te drijven, ‘zoals Jezus deed’. De schade van dit nieuwe christendom is aanzienlijk, zowel voor de oogst alsook voor de gemeente. Deze dingen moeten gebeuren, maar wees waakzaam dat je er geen deel van uit maakt.
Kenneth Copeland is misschien wel ’s werelds beroemdste welvaartsprediker. Wereldwijd bereiken zijn televisieboodschappen van voorspoed en geluk door zijn ‘Victory Channel’ talloze kijkers. Daarnaast kreeg Copeland veel publiciteit doordat hij in april 2020 de atmosfeer opdroeg een bovennatuurlijke hittegolf aan te sturen om het Coronavirus te doden en in november van datzelfde jaar volledig door leek te draaien van het nieuws dat Trump niet voor een tweede termijn werd aangesteld.
In een interview werd Copeland bevraagd op luxueuze levensstijl en de aankoop van privéjets. Hij antwoordt: ‘Het kost een hele hoop geld om te kunnen doen wat wij doen. Wij brachten – even denken, we hebben net de laatste cijfers binnen – 122.000.000 mensen tot de Here Jezus Christus.’
Dit soort stellingen treft mij altijd, omdat ik mij afvraag hoe gemeten zou kunnen worden hoeveel mensen tot geloof in de Here Jezus komen. Hoe meetbaar is een behoudenis, wanneer alleen God weet wat in het hart van een mens is? En wie kan meten wie heeft gezaaid en wie water gaf? Het is daarnaast God Die doet groeien. (1 Kor 3.6) Het roemen in dit soort cijfers is ijdelheid.
Of Copelands onderwijs Bijbelgetrouw is waardoor het mensen daadwerkelijk dichter tot de Here Jezus brengt, is wel te toetsen. Bijbelverzen citeren doet hij veel, maar maakt dit zijn onderwijs ook Bijbels? Laten we even kijken.
Copeland gelooft dat de oorspronkelijke mens voor de zondeval God was, God in het vlees. Zo stelt hij: ‘De reden voor God om Adam te scheppen was Zijn verlangen om zichzelf te vermenigvuldigen. Ik bedoel een reproductie van Zichzelf.. en in de hof van Eden was dat precies wat Hij deed. Hij was niet bijna als God. Hij was zelfs niet ondergeschikt aan God.. Adam is zoveel God als het maar kan, precies zoals Jezus. Adam, in de hof van Eden, was God in het vlees.’ ‘Je hebt geen God in je, je bént er één.’1
Maar de Bijbel (Genesis 1, 5.2) leert dat God op de zesde dag de mens schiep naar Zijn beeld, niet naar Zijn aard. Adam werd als mens gemaakt door God. God gaf Adam (en Eva) de naam ‘mens’ op de dag dat ze geschapen werden.
Copeland leert dat Jezus slechts mens was, niet God. Hij gelooft dat Jezus tot hem sprak: ‘Ze hebben Mij gekruisigd omdat Ik beweerde dat Ik God was. Maar ik beweerde niet dat Ik God was; Ik beweerde gewoon dat Ik met Hem wandelde en dat Hij in Mij was. Halleluja.’2
In een Nigeriaanse kerk leest Copeland uit een Bijbelgedeelte waarin wordt beschreven hoe Jezus de vrouw die twaalf jaar bloed vloeide, genas. ‘En meteen toen Jezus bij Zichzelf merkte dat er kracht van Hem uitgegaan was, keerde Hij Zich om in de menigte en zei: Wie heeft Mijn kleren aangeraakt?’ Copeland: Wie deed dit, wie raakte Mij aan? [Op spottende toon:] “Nou broeder Copeland, Hij is God! Weet jij niet dat Hij wist wie Hem had aangeraakt?” Nee! Hij was niet werkzaam als God! Hij noemde Zichzelf niet God! Hij noemde Zichzelf ‘de zoon des mensen.’ Hij kon niets doen zonder de zalving van God. En we wéten dat het de zalving is, want in het volgende boek, Lukas, zegt Hij; ‘De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft om te prediken! Halleluja! Glorie aan God! [..] Hij is een prediker! Halleluja! Hij is een onderwijzer! En Hij is een genezer! En Hij is vanavond dezelfde als Hij was en zal dat tot in eeuwigheid zijn!’
Copeland onderwijst dat de Here Jezus was Wie Hij was, door de zalving. Het is bekende Word of Faith leer die bijvoorbeeld ook door Bill Johnson en Kris Vallotton (Bethel Redding) wordt onderschreven: Jezus ontdoen van Zijn goddelijkheid en Hem beperken tot een medemens die in staat is te onderwijzen, prediken en genezen door de zalving, zoals dit impliciet voor elk mens zou zijn weggelegd. Dit is dan ook wat Copeland in alle bescheidenheid zelf pretendeert te doen: onderwijzen, prediken.. en ook genezen.
Copeland heeft dan ook een relatie met Jezus die de meesten van ons niet hebben. Met enige regelmaat lijkt Copeland door Jezus bezocht te worden in visioenen. Zoals in 1979, toen ‘Jezus’ hem in een visioen aanstelde tot het uitzenden van televisieboodschappen.3 Of toen die ene keer, dat ‘Jezus’ aan het voeteneinde van zijn bed verscheen met een schaal koekjes en zei: ‘neem een koekje.’
Voor wie nog niet overtuigd is door de minachting van de Persoon van Jezus schroomt Copeland ook niet te zeggen dat God de grootste mislukking in de Bijbel is. Dit is wat hij dan ook stelselmatig onderwijst. ‘Als je iemand zou vragen ‘wie is de grootste mislukkeling’ zouden ze zeggen: ‘Judas.’ Een ander zou zeggen: ‘nee, ik geloof dat het Adam was.’ Of wat dacht je van de duivel, hij is de meest consequente mislukkeling. Maar, hij is niet de grootste in termen van significantie. De grootste in de hele Bijbel is God. Je kent me nu goed genoeg om te weten dat ik niet iets zou zeggen als ik het niet met de Bijbel kan bewijzen. Hij [God] verloor Zijn gezalfde engel (de meest hoge in rang), de eerste mens die Hij ooit schiep, de eerste vrouw die Hij ooit schiep, de hele aarde en haar volheid en tenmínste een derde van de engelen. Dat is een groot verlies, jongens. Reken maar na; dat is een hele hoop vastgoed, broeder. Zomaar verloren gegaan. De reden dat het nooit in je op is gekomen dat God een mislukkeling is, is dat Hij nooit heeft gezegd dat Hij een mislukkeling is.’4 Copeland is door de jaren heen consequent in zijn geloof. Ook jaren later onderwijst hij in een Nigeriaanse kerk: ‘Wie was de grootste loser? Satan? Nee. God!’5
Kenneth Copeland noemt Jezus ‘Heer’, profeteert, spreekt in tongen, ontvangt visioenen, laat mensen vallen in de geest, houdt genezingscampagnes, zalft mensen door het televisiescherm, onderwijst uit de Bijbel.. en toch. Toch zegt de Here Jezus Zelf: ‘Velen zullen op die dag tegen Mij zeggen: Heere, Heere.. dan zal Ik hun openlijk zeggen: Ik heb u nooit gekend; ga weg van Mij..’
Laat je dan ook niet misleiden door mannen (en vrouwen) die zoals Simon ‘de grote kracht van God’ (Handelingen 8) lijken te zijn door de ogenschijnlijk spectaculaire dingen die zij doen. Uiteindelijk gaat het erom dat we Gods wil doen; iets wat vooral belangrijk is omdat Hij het ziet, veelal in het verborgene. ‘De HEERE slaat er acht op en luistert. Er is een gedenkboek geschreven voor Zijn aangezicht, voor wie de HEERE vrezen en wie Zijn Naam hoogachten.’ (Maleachi 3.16b)
Mogelijk miste je het al jaren in je geloofsleven: Bethels declaration clicker. De handteller wordt in Bethels (Bethel Music) shop aangeprezen als een instrument om je eigen positieve proclamaties bij te houden.
Men adverteert: ‘De proclamatieclicker is een krachtig en praktisch instrument om gelovigen te helpen hun denken te vernieuwen met de waarheid, door hen te helpen het aantal keer dat ze Bijbelse proclamaties uitspreken bij te houden. [..] Velen hebben ondervonden hoe de fysieke handeling van het klikken op een teller terwijl ze proclameren, hun geloof in de gesproken waarheid drastisch vergroot. [..] Proclameer vanaf een dagelijkse proclamatielijst. We adviseren je dagelijks tenminste honderd proclamaties uit te spreken gedurende dertig dagen, waarbij je de klikker gebruikt om het aantal bij te houden.’ ‘Verruil leugens voor Gods waarheid. Ondervang de eerst volgende keer dat je een leugen van de vijand gelooft door het te verruilen voor waarheid. Als je hoort ‘Ik ben waardeloos’, proclameer dan bewust de waarheid, zoals ‘Ik ben uitverkoren, apart gezet, een geliefd kind van God!’ en geef je clicker dan een ‘klik.’ Eén van de manieren om je proclamatieclicker optimaal te benutten is door de Heer te vragen om specifieke leugens aan je te openbaren die je gelooft ten aanzien van elementaire gebieden in je leven, zoals financiën, je toekomst, identiteit, relaties, etc. en hierover de Bijbelse waarheid te proclameren tot je denken vernieuwd is in die gebieden.’1
Persoonlijk klinkt deze aanprijzing mij in de oren als het recept voor dwangmatigheden. Maar positief proclameren is een belangrijk onderdeel van Word of Faith leer. De gedachte is dat God ‘het goede’ wil, en als we ‘het goede’ in geloof proclameren zouden deze woorden scheppende kracht bevatten. Zoals bekend bestsellerauteur en spreekster Joyce Meyer beschrijft: ‘er wordt ons in de Bijbel verteld dat we een God dienen Die dingen die niet zijn, roept alsof zij er waren, een God Die van niet bestaande dingen spreekt alsof ze al bestonden. Jij en ik moeten hetzelfde doen,’ ‘Onze woorden [..] bevatten scheppende kracht. God sprak, ‘laat er licht zijn,’ en er was licht. God schiep alles dat we zien met woorden, dus woorden hebben scheppende kracht.’2
Dit Word of Faith gedachtengoed is een belangrijke doctrine in de steeds groter groeiende NAR- beweging die het christendom wereldwijd hervormt. James Goll, een belangrijk profeet binnen deze beweging3, legt in een Amerikaanse televisieshow uit dat hij van God een visioen kreeg en dat hij gelooft dat Gods voornaamste manier om hem Zijn wil te openbaren is door het geven van visioenen en openbaringen. Niet alleen gelooft Goll dat wat hem geopenbaard werd zal gebeuren, ook spreekt hij het in wording, zoals God Zijn schepping in wording sprak. ‘Ik spreek tot dat wat niet is en ik roep het alsof het er al is’, aldus Goll, refererend aan Romeinen 4.17, waarin Paulus over God zegt dat Hij het is ‘Die doden levend maakt, en de dingen die niet zijn, roept alsof zij er waren.’4
Positief proclameren, dingen in wording spreken alsof woorden scheppingskracht bevatten, is in de New Age beweging een belangrijke tool om verandering teweeg te brengen.5 Door iets zelf te geloven en uit te spreken, kan hetgeen je verlangt (je omstandigheden, een betere versie van jezelf, je lotsbestemming) worden verwezenlijkt.
Als christenen mogen we er echter op vertrouwen dat God ons lot bepaalt. We hebben geen groot geloof in onze woorden nodig, hoeven niet dwangmatig onze gedachten te corrigeren en proclamaties bij te houden met een handteller. Gods gedachten Zijn véél hoger dan onze gedachten. Abrahams geloof in God was zo groot, dat hij wist dat Hij bij machte zou zijn Zijn belofte te houden, ondanks Isaaks dood, omdat God hem zelfs uit de dood zou kunnen opwekken. Abraham vertrouwde niet op zijn denken aan positieve gedachten, niet aan zijn spreken in positieve woorden, maar op God (Jak 2.23), Die bij machte was Zijn beloften te vervullen óndanks de omstandigheden. Met dit geloof mogen we tot God gaan in gebed en Hem vragen, wetend dat Hij onze gebeden hoort.
Het type waarheid dat geproclameerd zou moeten worden (zoals ‘Ik ben een geliefd kind van God’) is niet de waarheid die ons vrijzet, maar die leidt tot dwangmatigheid en juist slaven van ons maakt. Het is de Waarheid dat de Here Jezus kwam om zondaren te redden. Dus laat deze proclamatieclicker vooral links liggen en vernieuw je denken door de Bijbel te blijven lezen; Zijn Woord maakt vrij.
‘Jezus dan zei tegen de Joden die in Hem geloofden: Als u in Mijn woord blijft, bent u werkelijk Mijn discipelen, en u zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken.’ Johannes 8.32
Op CIP las ik een reactie van Sam Storms op de motivatie van zangeres Mackenzie Morgan om te stoppen met het zingen van ondermeer liederen van Bethel Music. Hij noemt een aantal punten en schrijft: ‘Ik ben verbijsterd over hoe en op welke basis Morgan hen beschuldigt van het prediken van een ‘vals evangelie’. Zij prediken redding door genade alleen, in Christus.’
Storms vertegenwoordigt de mening van veel christenen ten aanzien van het welvaartsevangelie. Zij geloven dat dit evangelie gewoon een beetje is doorgeschoten, een beetje teveel naar links of rechts in de leer, of gewoon een kwestie van persoonlijke smaak. Wat maakt dan dat anderen dit evangelie zo hardnekkig bestrijden?
Uiteraard kan ik alleen voor mijzelf spreken, en dat is dat het welvaartsevangelie er de schijn van heeft het Evangelie te zijn, terwijl het mensen weghoudt van echte redding door Jezus alleen. Op essentiële punten is er in het welvaartsevangelie toegevoegd en afgedaan van het origineel.
Zo leert de Bijbel dat Jezus stierf voor zondaren. Hij kwam om verloren mensen te redden. (1 Tim 1.15) Dit is wat de apostel Paulus geloofde en dit is de orthodoxe interpretatie van bijvoorbeeld Lukas 19.10. Als kerkleider Bill Johnson dit vers uitlegt, wijkt hij echter af van deze orthodoxe interpretatie als hij stelt: ‘We richten ons op het redden van zielen, waar ik sterk in geloof. Maar nu begrijpen we dat toen Jezus zei dat Hij kwam om te zoeken en te redden dat wat verloren was, Hij sprak over meer dan persoonlijke redding. Jezus sprak over dat wat verloren ging in de hof van Eden..’1 Hij legt uit: ‘Lukas 19:10 zegt dat Jezus kwam ‘om te zoeken en te redden dat wat verloren was.’ Niet alleen was de mensheid verloren aan zonde, ook verloor hij zijn heerschappij over planeet aarde. Jezus kwam om beiden te heroveren.’2 Aan redding van verloren zielen wordt zo herstel van de paradijselijke toestand toegevoegd – nu al, in het hier en nu.
Bethels leraren, maar ook zangleiders (zie de proclamatietekst van zangleider Jenn Johnson hierboven) stellen ziekte en armoede consequent gelijk aan zonde. Zij geloven dan ook dat de verzoening met God de Vader door Jezus’ kruisdood er niet alleen was voor de reiniging van zonden, maar ook de bevrijding van ziekte en armoede in dit leven. ‘Zonde, ziekte en armoede.. nooit zouden die drie gebieden ooit nog gezag over het leven van een gelovige mogen hebben,’3 aldus voorganger Bill Johnson. ‘Tweeduizend jaar geleden deed Jezus een aankoop.’.. ‘Hij besluit niet om mensen vandaag de dag niet te genezen. Het besluit tweeduizend jaar geleden wás om te genezen. De betaling was ófwel voldoende voor alle zonden, óf voor geen enkele zonde. De betaling was ofwel voor alle ziekte, of voor geen enkele ziekte. Genezing en vergeving werken samen in de Schrift. Er is daarnaast een derde element en dat is het woord ‘armoede.’ En uhm, het woord ‘kwaad’ in het evangelie van Mattheus, als er staat ‘verlos ons van het kwaad,’ komt van het woord ‘pijn.’ En het woord ‘pijn’ komt eigenlijk van het woord ‘arm.’ Dus de penseelstreek van Gods verlossing was om af te rekenen met de wortel van zonde, de wortel van ziekte en de wortel van armoede.’4
De schade van het geloof dat ziekte en armoede zondig zijn is enorm. Waar Jezus’ zaligsprekingen olie in de wonde van verdwaalde en verstoten schapen zijn, ontzegt welvaartsleer deze schapen de toegang tot het Koninkrijk. Want wanneer iemand gelooft in het verzoenende werk van de Here Jezus, maar toch ziek en arm blijf, is hij/zij dan wel echt gered? Zou deze christen niet harder zijn/haar gezondheid en welvaart moeten ‘geloven en belijden‘ (vs Romeinen 10,9) om behouden te worden? Juist door de twijfel aan het behoud voor de eeuwigheid die ontstaat wanneer lichamelijke gezondheid of welvaart uitblijven, bestaat het gevaar dat mensen zelf hard gaan werken voor dit behoud. Eindeloze stappenplannen, proclamatieteksten en bevrijdingssessies bieden ogenschijnlijk uitkomst en houden mensen weg van een enkele blik op het kruis en het geloof dat Hij het al heeft volbracht.
Is God dan geen Vader die het beste voorheeft met Zijn kinderen? Jawel. Hij kent ons, weet welk maaksel wij zijn. Jezus was vaak met ontferming bewogen vanwege de zieken. Hij leefde onder ons en deelde in het menselijk lijden. Hij genas zieken en beantwoordt ook nu nog gebeden. Maar Zijn verzoenend offer was niet om de aarde te verlossen van armoede en ziekte.
Over Bethels geloofsbelijdenis heb ik hier niet gesproken, maar wanneer Bethels evangelie niet ‘diep evangelisch-orthodox’ is en ‘in lijn met de historische geloofsbelijdenissen binnen het christendom’, is bijgevolg ook al het andere dit niet.
als Zijn schapen slapen 