Carl Jung – als Zijn schapen slapen

Petersons Christus

Gepost op 26 juli 202126 juli 2021 door A R Kuipers

Afgelopen week kopte een artikel op CIP: ‘Mooi: Psycholoog en bestsellerauteur Jordan Peterson in tranen over geloof in Jezus.’ Eerder had het filmpje al een keer gezien, maar het lukte mij niet om dezelfde conclusie te trekken op basis van wat ik Peterson hoorde zeggen. Gelooft Peterson echt in Jezus als Redder van zijn ziel? Of kwam Peterson misschien tot een vorm van bewustzijn van de christus zoals in New Age en Jungeriaanse psychologie?

Carl Jung (1875-1961) was een Zwitsers psychiater, maar ook esotericus, prominent New Ager of zelfs ‘vader van de New Age beweging’.¹ Hoewel de invloed van Jungs denkbeelden (zeker ook op mainstream christendom)² enorm is, is minder bekend hoe zeer zijn denken verwant is aan New Age religiositeit. En omdat een van de meest fundamentele doctrines in New Age is dat mens in wezen God is, hoeft het niet te verbazen dat dit is wat ook Jung onderwees.

Uit verschillende brieven die door Richard Noll in het boek The Aryan Christ verzameld werden, blijkt dat Jung zich ten doel stelde een religie te vormen die een goed alternatief bood voor het joods christelijk denken; psychoanalyse. ‘Psychoanalyse moest het bewustzijn van de mensheid naar een hoger niveau brengen door een religieuze zienswijze’³schrijft Noll. ‘Toen Jung fantasieën begon te hebben over het leiden van een beweging die de mensheid spiritueel nieuw leven in zou blazen, eerst door psychoanalyse en daarna met zijn eigen beweging, bleek de levende tegenwoordigheid van Christus in zijn voorouderlijke ziel een onweerstaanbaar model te bieden.’ ⁴Door de menselijke ziel ‘Christus’ te noemen, hielden Jungs theorieën een schijn van christelijkheid, terwijl hij God Zoon hiermee wist te reduceren tot een archetype.

Het begrip Christus of Messias is in essentie een Bijbels concept wat niet kan worden gescheiden van Bijbelse beloften en profetieën en dat uitsluitend werd verwezenlijkt in de Persoon van de Here Jezus. Maar Jung wist het begrip Christus te ontdoen van een Bijbelse context. Zijn begrip van het woord Christus was als volgt: ‘Het ‘zelf’ of ‘christus’ is in iedereen a priori aanwezig, maar als regel in een staat van onbewustzijn om mee te beginnen,’⁵ aldus Jung. ‘Het Christus-symbool is van het grootste belang voor de psychologie in zoverre dat het misschien wel het meest ontwikkelde en gedifferentieerde symbool van het Zelf is, naast het figuur van de Boeddha.’ Jung maakte christus tot een model voor de menselijke psyche, een blauwdruk voor hoe elk mens ‘net als Jezus’ zijn of haar inherente goddelijkheid kan manifesteren.

Hanegraaff concludeert in zijn boek New Age religion and Western culture: ‘Carl Gustav Jung blijkt een directe link tussen de esoterische tradities in de Duitse Romantische Natuurfilosofie en de hedendaagse New Age beweging te zijn. Zijn bijdrage bestond in zijn vermogen om een esoterisch wereldbeeld in psychologische termen te presenteren, waarbij hij een “wetenschappelijk” alternatief bood voor occultisme. Belangrijker nog, niet alleen psychologiseerde hij esoterie, maar heiligde psychologie ook, door het te vullen met de inhoud van esoterische speculatie. Het resultaat was een geheel van theorieën dat mensen in staat stelde over God te praten terwijl ze eigenlijk hun eigen psyche bedoelden, en over hun eigen psyche terwijl ze eigenlijk het goddelijke bedoelden. Als de psyche ‘de geest’ is en God is ook ‘de geest’, dan moet men om het één te bespreken eigenlijk het ander bespreken. Of de oude gnostici er deze gedachten op na hielden valt te betwijfelen; maar dat de New Age beweging dit doet is zeker.’⁶

Het gevolg hiervan is het ontstaan van een pseudochristus die mensen tot een vorm van verlichting zou brengen maar niet tot verlossing. Het is het christusprincipe dat in elk mens zou bestaan en dat de mens – naarmate men een hogere graad van christusbewustzijn bereikt – tot God zou maken. Deze christus verzoent mensen niet met God de Vader, maar leidt hen tot een godsbewustzijn. Jung schreef: ‘Christus riep uit naar de joden, ‘jullie zijn goden’ (Johannes 10:34); maar mensen waren niet in staat te begrijpen wat hij bedoelde.’⁷

Bovenstaande schets is een versimpelde weergave van Jungs Christus. Maar het geeft een indruk van hoe lastig deze verwarring van christelijke terminologie met die van New Age kan zijn. Wie met een New Age gelovige praat kan dan zomaar denken dat het over hetzelfde gaat, terwijl de verschillen cruciaal kunnen zijn. Want geen zoektocht naar de tegenwoordigheid van ‘christus in ons zelf’ brengt ons tot God; dat kan alleen de Persoon van de Here Jezus Zelf.

_{Plaatje: voor New Age gelovigen is Christus symbool voor de verlichte mens, de mens met een godsbewustzijn en de manifestatie van dit bewustzijn.}

Lees ook ‘ware zelf of valse christus’ en ‘het ware zelf in nieuwe Bijbels’

Pagina's: 1 2

Gezalfde of zalving?

Gepost op 10 november 202024 december 2020 door A R Kuipers

‘Laat daarom die gezindheid in u zijn die ook in Christus Jezus was, Die, terwijl Hij in de gestalte van God was, het niet als roof beschouwd heeft aan God gelijk te zijn, maar Zichzelf ontledigd heeft door de gestalte van een slaaf aan te nemen en aan de mensen gelijk te worden.’ Filippenzen 2.5-7

Bovenstaande tekst wordt van oudsher uitgelegd als dat Jezus op aarde geen aanspraak heeft gedaan op Zijn goddelijke rechten, maar als Allerhoogste de positie van de allerlaagste heeft aangenomen. Hij was en is God, maar nam de gestalte van een slaaf of dienaar aan. Word of Faith leraren geloven dat Jezus Zichzelf volledig ontledigde van Zijn goddelijkheid en dus alleen als mens op aarde was. Ze geloven dat Hij de ‘Geest van Christus’ in Hem liet zijn, zodat Hij God werd. Dit wordt dan gebruikt als opstapje om te kunnen verdedigen dat elk mens dat zichzelf ontledigt (zijn geest leegmaakt, bijvoorbeeld door meditatie) en de Geest van Christus in zich laat zijn, Christus of God wordt. Het zinnetje ‘Laat daarom die gezindheid in u zijn die ook in Christus Jezus was’ is in het Engels ‘Let this mind be in you, which was also in Christ Jesus’ wat dan wordt vertaald als ‘laat de Geest van Christus Jezus in jullie zijn.’ Maar dat is natuurlijk niet wat er staat.

Jezus was God onder ons (Jes 7:14, Matt 1:23), God ‘in het vlees’ (2 Joh 1:7) of God geïncarneerd. ‘In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God.’(Joh 1:1) ‘En het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond (en wij hebben Zijn heerlijkheid gezien, een heerlijkheid als van de Eniggeborene van de Vader) vol van genade en waarheid.’ (Joh 1:14)

Dwaalleraren onderwijzen dat Jezus uitsluitend als mens op aarde kwam en met de Geest werd geïncarneerd om goddelijk te worden, zoals eigenlijk elk mens dit zou kunnen worden. Dit is wat onder andere de auteur van de ‘Bijbel’ The Passion Translation, Brian Simmons, onderwijst: ‘Wij zijn het opnieuw vleesgeworden Woord. Wij zijn de reïncarnatie van Jezus Christus.’¹ En ook oudste van megakerk Bethel Redding Kris Vallotton onderwijst dat christenen een letterlijke incarnatie van Christus en het vleesgeworden Woord moeten worden, voordat ze de boodschap van het evangelie over kunnen brengen. In zijn blogpost Digesting Jesus schrijft hij: ‘Wanneer mensen ervaren dat we het Woord prediken zonder dat we het Woord worden, wordt het evangelie teruggebracht tot slechts filosofie.’ ‘Maar als het Woord vlees wordt en onder hen leeft, dan worden ze geraakt en overtuigd in het diepst van hun ziel.’²

Wanneer mensen worden geïncarneerd met de ‘Geest van Christus’ zou dit hen tot zonen Gods maken die wonderen en tekenen kunnen doen. Dit is voor hen de verklaring dat Jezus vanaf Zijn doop in de Jordaan wonderen en tekenen deed, die er vanuit Bijbels perspectief van getuigden dat Hij de Zoon van God was. In Charisma Magazine schrijft megakerkleider Bill Johnson over Jezus: ‘Hij ontledigde Zichzelf van Zijn goddelijke krachten en werd een mens (zie Fil 2:7) Het is belangrijk om op te merken dat Hij al Zijn wonderen als mens deed, niet als God.’³In een boek voor tieners onderwijst hij: ‘Weet je nog dat Jezus zei ‘de Zoon kan niets doen uit Zichzelf’ (Johannes 5:19)? Hij wist dat Hij gewoon een mens was. Hij kon van Zichzelf geen enkel wonder doen. Maakte dat Jezus ellendig? Liep Hij te zwelgen in zelfmedelijden? Keek Hij in de spiegel en dacht Hij dat Hij maar een zwakkeling was? Nope! Jezus keek gewoon naar Zijn Vader in de Hemel, volgde de Heilige Geest en liet God door Hem heen lekken.’⁴ En verder; ‘Hij verrichtte krachten, wonderen en tekenen als een mens in de juiste relatie tot God, niet als God. Als Hij wonderen verrichtte omdat Hij God was, dan zouden die onbereikbaar zijn voor ons.’⁵ God gaf elke gelovige de macht om te genezen zoals Jezus deed.’⁶

De leer dat Jezus pas bij Zijn doop gezalfd werd en door de Geest in staat was ‘als God’ te zijn, werd ook door zeer invloedrijk New Age leraren als Alice Bailey en Carl Jung onderwezen. Zij geloofden dat Jezus een blauwdruk is voor hoe elk mens door fases en initiaties moet gaan om zijn of haar inherente goddelijkheid te verwezenlijken. Zo schrijft Alice Bailey over Jezus’ doop, waarbij de Geest op Hem neerdaalde: ‘Deze initiatie markeerde een enorme verandering in het leven van Jezus van Nazareth. Tot die tijd, dertig jaar lang, was Hij simpelweg de timmerman van het kleine stadje, en de zoon van Zijn ouders. Hij was een persoonlijkheid die veel goeds deed in kleine kring. Maar na de reiniging in de Jordaan, alle rechtvaardiging vervuld hebbende, werd Hij de Christus.’⁷Of zoals psychiater en New Age goeroe⁸Carl Jung in een lezing stelde: ‘Christus ontvangt zijn missie en de geest van God tijdens zijn doop in de Jordaan. Hij is alleen een Christus na de doop omdat Christus de gezalfde betekent. Hij is ook ‘wedergeboren.’ Nu is hij hoger dan de gewone sterfelijke persoon die hij als Jezus was, de zoon van de timmerman. Nu is hij een Christus, een onpersoonlijke of symbolische persoonlijkheid.’⁹

Bailey en Jung beschrijven Jezus’ doop als een initiatie, waarbij Jezus ‘gezalfde’ of ‘Christus’ wordt. Dat de Heilige Geest tijdens deze waterdoop op Jezus neerdaalde, wordt gebruikt om de nadruk van de doop te verschuiven naar een belijdenis naar een ontvangen van de Geest, zoals dit ook in bepaalde charismatische kringen meer gebruikelijk wordt. De doop verliest op die manier haar oorspronkelijke, Bijbelse betekenis. Daarnaast wordt de plaats van de Gezalfde overgenomen door de zalving.

Wilkin van de Kamp is leider van een charismatisch-evangelische kerk en directeur van stichting Vrij Zijn. Van de Kamp gelooft dat na Jezus’ hemelvaart een nieuw tijdperk ontstond, ‘het tijdperk van de Heilige Geest als de Plaatsvervanger van Jezus.’¹⁰ Hij onderwijst nagenoeg hetzelfde als New Age leraren Bailey en Jung over Jezus: ‘Pas vanaf zijn dertigste levensjaar werd het toegestaan om anderen in het openbaar te onderwijzen. Dit was het moment waarop Jezus zijn bediening begon, en waarom Hij zich in de Jordaan door Johannes de Doper liet dopen. Dit was het moment dat de kracht van de Heilige Geest op Jezus kwam [..] om zijn messiaanse taak op aarde te vervullen..’¹¹ De zalving van de Heilige Geest die op Jezus was, wil God ook aan ons geven. Hij wil deze zalving aan heel gewone mensen geven, die ongewone dingen voor Hem mogen doen. De zalving van de Timmerman is er ook voor loodgieters, elektriciens, leraren, advocaten, huisvrouwen, stratenmakers, politici en vele anderen die ernaar verlangen om door de Heilige Geest geleerd en getraind te worden om de bediening van Jezus voort te zetten.’ ‘De zalving van de Heilige Geest is de bovennatuurlijke toerusting om Gods werk te doen. Het is bovennatuurlijke bekwaamheid om de bediening van Jezus voort te zetten.’¹²

Als de zalving die op Jezus en die Hem Christus of Messias maakte, ook voor ons is, zou dit ons allemaal messias maken. Dit idee is dan ook niet Bijbels. Zoals je kunt zien toont de leer sterke gelijkenis met occulte leer, zoals onderwezen door Alice Bailey en Carl Jung. Net als Bill Johnson, gelooft ook van der Kamp: ‘Jezus kon niets doen van zichzelf. Hij was volledig afhankelijk van wat de Heilige Geest Hem liet zien. De zalving van de Heilige Geest stelt ons in staat dezelfde dingen te doen die Jezus deed.¹³

Jezus zei: ‘De Zoon kan niets van Zichzelf doen, als Hij dat niet de Vader ziet doen, want al wat Deze doet, dat doet ook de Zoon op dezelfde wijze.’ (Joh 5:19) Kunnen wij met door de Heilige Geest dezelfde dingen doen als Jezus? Kunnen wij de volmaaktheid van God doorgronden? (Job 11) Waren wij erbij toen Hij de aarde grondvestte? (Job 38) Kunnen wij de drinkbeker drinken die Jezus drinken zou? Kunnen wij zonder zonde zijn en met ons bloed verzoening doen voor de mensheid? Kunnen wij verlossen?

‘En Hij [Jezus] kwam in Nazareth, waar Hij opgevoed was, en ging naar Zijn gewoonte op de dag van de sabbat naar de synagoge, en Hij stond op om te lezen. En aan Hem werd het boek van de profeet Jesaja gegeven, en toen Hij het boek opengedaan had, vond Hij de plaats waar geschreven stond: De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen wie gebroken van hart zijn, om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken. En toen Hij het boek dichtgedaan en aan de dienaar teruggegeven had, ging Hij zitten, en de ogen van allen in de synagoge waren op Hem gevestigd. Hij begon tegen hen te zeggen: Heden is deze Schrift in uw oren in vervulling gegaan.’ (Luk 4:16-21)

Ik ben me ervan bewust dat bovengenoemde leraren geliefd zijn bij ons christenen, omdat ze warm overkomen en op een bepaalde manier veel Bijbelkennis lijken te hebben. Dit maakt het soms lastig om te zien dat wat ze leren, niet Bijbels is. Ik bid je als lezer toe dat je het onderscheid kunt maken en de moed om Gods Gezalfde te dienen boven enige gezalfde of zalving.

Pagina's: 1 2

Ware zelf of valse christus

Gepost op 23 april 20201 mei 2021 door A R Kuipers

Anders dan in de Bijbel wordt met de term christus in gnostiek, mystiek, antroposofie en New Age niet de Persoon Jezus bedoeld, maar een zogenaamd ‘goddelijke kern’ die zich in elke persoon zou bevinden. Deze goddelijke kern wordt door hen ook wel het ‘ware zelf’ genoemd. Als men zich deze christus ofwel het ‘ware zelf’ ten volle bewust wordt, spreekt men van een ontwaakt christusbewustzijn. Het bereiken van dit christusbewustzijn wordt gezien als het bereiken van ‘de hoogste staat van intellectuele ontwikkeling en emotionele volwassenheid’, aldus het Centre for Christ Consciousness. ‘Het is een staat van bewustzijn van onze ware aard, ons hogere zelf en ons geboorterecht als kinderen van God.’¹ Mensen die tot zo’n bewustzijn komen, zijn beter dan alle anderen en wórden volgens New Age leer ook daadwerkelijk God.

De term ware Zelf komt uit oorspronkelijk uit het hindoeïsme, waar het synoniem is voor de godheid Atman, ofwel: een staat van zelfbewustzijn die ontstaat door verlichtende zelfkennis die verlost van het valse zelf. De term werd in het Westen geadapteerd en gepopulariseerd door psychologie. Psychiater en New Age goeroe² Carl Jung dook in oosterse filosofieën als die van kundaliniyoga en bouwde hieruit ‘een geheel van theorieën die mensen in staat stelde over God te praten terwijl ze eigenlijk hun eigen psyche bedoelden, en over hun eigen psyche terwijl ze eigenlijk het goddelijke bedoelden. Als de psyche ‘de geest’ is en God is ook ‘de geest’, dan moet men om het één te bespreken eigenlijk het ander bespreken,’ schrijft hoogleraar en New Age kenner Wouter Hanegraaff.³ Jung hield hij er exact dezelfde definitie van Christus op na als die nog steeds door New Age wordt gehanteerd, namelijk: ‘Het ‘zelf’ of ‘christus’ is in iedereen a priori aanwezig, maar als regel in een staat van onbewustzijn om mee te beginnen.’⁴Hij geloofde dat men pas tot een ontwaken van Christus binnenin kon komen als men de historische, externe Christus los zou laten. Ofwel, men dient zich bewust te worden en verlichting te vinden door het ‘ware zelf’ en Jezus als Verlosser los te laten.

Nieuwe Tijdsdenkers (of New Age gelovigen) stellen dat Jezus enkel als mens op aarde kwam, maar pas op dertigjarige leeftijd zijn ware zelf en identiteit als ‘kind van God’ ontdekte, waarmee Hij Christus werd. Dit zou zijn geweest toen Hij werd gedoopt in de Jordaan⁵ waarbij Gods Geest op Hem kwam en Zijn bewustzijn verlichtte. Deze initiatie door de ‘zalving’ met de Heilige Geest zou Hem een Zoon van God, een verlicht Meester, of God-mens hebben gemaakt, zoals ook Krishna en Boeddha dit zouden zijn geweest en zoals elk mens deze status zou kunnen bereiken. In Jezus’ geval, zo geloven New Agers, verliet christusbewustzijn en dus ook goddelijkheid Hem bij Zijn kruisdood.

New Age volgelingen kunnen net als christenen dus wel spreken over Jezus als ‘Christus,’ en ‘God,’ maar doelen hiermee op een titel die hooguit is voorbehouden aan een bepaalde periode in iemands leven. Ze geloven niet dat Jezus eeuwig Christus was, is en zal zijn, dat Hij eeuwig God was, is en zal zijn of dat Hij zoals de Bijbel zegt ‘in het vlees kwam.’ Deze definitie van het begrip ‘Christus’ voldoet hiermee aan de definitie die de Bijbel geeft voor de antichrist, namelijk: ‘elke geest die niet belijdt dat Jezus Christus in het vlees gekomen is, is niet uit God; maar dat is de geest van de antichrist.’ (1 Joh 4.3)

Vanuit New Age perspectief is het aandringen op de erkenning van de goddelijkheid van elk mens niet vreemd. Het ontkennen van het vermeende goddelijke ‘ware zelf’ zien New Age gelovigen als een onvermogen dat verholpen kan worden met hulp van een scala aan technieken en therapieën die de latente goddelijkheid in elk mens openbaren; elk laagje onechtheid moet worden afgepeld, totdat de goddelijke kern geopenbaard is. Dan krijgen ze toegang tot alle latente (goddelijke, scheppende, verlossende, genezende) krachten en beseffen ze dat ze God zijn.⁶

Manieren waarop men tot een bewustzijn van het ware zelf ofwel verlichting of tot een ontwaakt christusbewustzijn komt, zijn bijvoorbeeld (kundalini-)yoga, contemplatief gebed, invocaties, psychotherapieën, het enneagram en het reciteren van mantra’s. Een instant manier om deze verlichting te bereiken is doormiddel van handoplegging, ook wel Shaktipat genoemd. Als het bewustzijn van de mens dan verlicht is, komt men tot de ware kennis van het Zelf – het hindoeïstisch concept van God. Zoals New Age leraar Michael Mirdad beschrijft: ’Stel je god voor als het midden van een kamer met licht en zijnde ‘de tegenwoordigheid van liefde, vrede en blijheid’. Stel je nu voor dat dat centrum (god) een licht teweeg breng dat de kamer vult. Dit licht is bekend als de christus – dat zijn wij – onze ware zelf. Dit licht is het bewustzijn is het licht dat Jezus ons herinnerde te zijn.⁷

Maar, Jezus zei: ‘Ik ben het Licht der wereld; wie Mij volgt, zal beslist niet in de duisternis wandelen, maar zal het licht van het leven hebben.’ (Joh 8.12)

Pagina's: 1 2