Enneagram – ja of nee?

esoterisch meester George Gurdjieff stelde het enneagram te hebben ontvangen van Soefi’s

Het enneagram, wie kent het niet?  Het gedragsmodel is een geliefd instrument dat wordt gebruikt in coachingsessies, op teambuildingsdagen.. maar ook in toenemende mate in preken en bijbelstudiegroepjes. De vraag is, hoort het enneagram ook thuis in de kerk?

Het enneagram wordt uitgebeeld als een negenpuntige ster die wordt omvat door een cirkel. Elk van de punten heeft een nummer dat een persoonlijkheidstype vertegenwoordigt. Het enneagram zou mensen tot zelfkennis brengen waardoor ze zich beter zouden kunnen verhouden tot anderen. Men gaat er vanuit dat emotionele wonden uit de kindertijd hebben geleid tot het ontstaan van een ‘vals Zelf,’ waarvan men verlost dient te worden door verlichtende zelfkennis. Zo zou men niet alleen ‘zelf’ beter leren begrijpen, maar uiteindelijk ook God en de medegelovige.

Chris Heuertz is bestsellerauteur van de boeken ‘The Enneagram of Belonging’ en ‘The Sacred Enneagram.’ Heuertz omschrijft het enneagram als ‘een heilige routekaart voor onze zielen’ en ‘mogelijk het meest effectieve instrument voor persoonlijke bevrijding.’ Hij schrijft: ‘het enneagram onthult zowel de negen wegen waardoor we kunnen verdwalen, alsook de negen wegen waardoor we terug thuis kunnen komen bij ons Ware Zelf.’1 En ook Franciscaans pater en promotor Richard Rohr noemt het enneagram ‘een krachtig instrument voor zelfontdekking en geestelijke transformatie’ en een ‘belangrijke hulp in het verwerven van zelfkennis en ontwaken tot ons Ware Zelf.’2

Een komen tot het ware Zelf (‘ziel,’ ‘ātman,’ of ‘christus’) is in oosterse religies synoniem voor het komen tot ‘god,’ omdat ‘god’ voor hen synoniem is voor de menselijke ziel. Men streeft daarom naar zelfkennis waardoor verlichting kan worden bereikt. Het bereiken van verlichting is niet Bijbels en wordt door online yoga encyclopedie yogipedia omschreven als ‘belangrijk in hindoe, boeddhistische en yoga filosofie. Volgens de leringen van yoga is verlichting het doel van alle meditatie en yoga oefeningen – lichamelijk, mentaal of geestelijk. In boeddhisme wordt verlichting meestal gezien als een ontwaken tot de absolute Waarheid, die het verlichte individu vrijzet van de cyclus van reïncarnatie. Verlichting betekent onthullen of herinneren wat onze ware, oorspronkelijke aard is.’3

Dat het enneagram door christenen wordt gebruikt, wil niet zeggen dat het christelijk is. Niet alleen is verlichting tot het ware Zelf anders dan verlossing door Jezus, ook is de bron waaruit het enneagram geopenbaard werd duister.

Het enneagram werd voor het eerst onder de aandacht gebracht door Russisch filosoof en esoterisch meester George Gurdjieff, die kennis over het ‘heilig’ geometrisch model zou hebben ontvangen van Soefi mystici. Voor deze Soefi’s was ‘het enneagram belangrijk als middel voor waarzeggerij om toekomstige gebeurtenissen te voorspellen, maar ook als instrument voor het vertegenwoordigen van levensprocessen, zoals persoonlijke transformatie.’4 Gurdjieff propageerde het enneagram als een weg tot het verwerven van kosmisch bewustzijn. Zijn leerling Óscar Ichazo – die zelf was getraind in Zen, Soefisme, yoga, Boeddhisme, Confucianisme, I Tjing en Kabbala – zou in de woestijn een openbaring van ‘Metatron, de prins der aartsengelen’5 hebben gehad over het enneagram. Vanaf de zeventiger jaren begon hij het model op een meer systematische manier te onderwijzen, waarbij hij zijn ‘verborgen kennis’ koppelde aan negen persoonlijkheidstypen. Ichazo richtte de New Age cultus Arica op. Eén van zijn leerlingen was de Chileense psychiater Claudio Naranjo, die later claimde het enneagram zelf doormiddel van channeling6 te hebben ontvangen. Naranja introduceerde het in de populaire New Age gemeenschap Esalen Institute in Californië. Maar of het enneagram nu door Soefi’s, een engel of channeling werd geopenbaard, net als het doel is ook de oorsprong van het enneagram verre van Bijbels.

Toch worden ook christenen aangemoedigd om doormiddel van het enneagram zichzelf te leren kennen om zo hun eigen weg tot God te vinden; een weg die aansluit bij hun persoonlijkheid. Dit is erg aantrekkelijk omdat het aansluit bij wat wij zelf fijn vinden. Maar ‘ken uzelf’ is geen Bijbels gebod. Een zoektocht naar onszelf is eindig, omdat wijzelf eindig zijn. Wie we werkelijk zijn geeft dan ook geen antwoord op onze levensvragen. God is eeuwig en Hij zegt: ‘Bij Mij is raad en wijsheid. Ik ben Inzicht, bij Mij is kracht.’ (Spr 8.14)

Enneagram ja of nee? Ik zou zeggen ‘nee.’ Laten we er naar streven God te kennen en ons er in verblijden door Hem gekend te zijn!

Kijktip: interview met voormalig New Age gelovigen Marcia Montenegro en Doreen Virtue.

Plaatjes onder vlnr: worshipmuziek voor enneagram type 3, het moderne enneagram, Oscar Ichazo claimde het enneagram te hebben ontvangen van de engel ‘metatron,’

Welvaart in de verzoening

Want wat baat het een mens, als hij heel de wereld wint en aan zijn ziel schade lijdt? Of wat zal een mens geven als losprijs voor zijn ziel?

Mattheus 16.26 in de Bijbel

In het welvaartsevangelie wordt aan verlossing van zonde door Jezus’ kruisdood gemakshalve ook verlossing van ziekte en armoede toegevoegd; een soort all-in package dus. ‘Zonde, ziekte en armoede..  nooit zouden die drie gebieden ooit nog gezag over het leven van een gelovige mogen hebben,’1 aldus voorganger Bill Johnson. ‘Tweeduizend jaar geleden deed Jezus een aankoop.’.. ‘Hij besluit niet om mensen vandaag de dag niet te genezen. Het besluit tweeduizend jaar geleden wás om te genezen. De betaling was ofwel voldoende voor alle zonden, of voor geen enkele zonde. De betaling was ofwel voor alle ziekte, of voor geen enkele ziekte. Genezing en vergeving werken samen in de Schrift. Er is daarnaast een derde element en dat is het woord ‘armoede.’ En uhm, het woord ‘kwaad’ in het evangelie van Mattheus, als er staat ‘verlos ons van het kwaad,’ komt van het woord ‘pijn.’ En het woord ‘pijn’ komt eigenlijk van het woord ‘arm.’ Dus de penseelstreek van Gods verlossing was om af te rekenen met de wortel van zonde, de wortel van ziekte en de wortel van armoede.’2

Als Bijbelse onderbouwing voor het geloof dat de Here Jezus ons door Zijn kruisdood niet alleen verloste van zonde om ons met God de Vader te verzoenen, maar met die verzoening ook al in dit leven op aarde van een droomleven voorzag, wordt vaak Jesaja 53.5 aangehaald. ‘Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen.’ Predikers van het welvaarsevangelie zien genezing als een hier en nú te grijpen recht waarvoor al betaald is aan het kruis. Genezing, zo zeggen zij, is synoniem voor vergeving, maar ook bevrijding, redding en genezing. Maar is dat ook zo? Met de komst van zonde in het paradijs, kwam ook lichamelijke ziekte en dood in de wereld. Door Jezus’ verzoening wordt de schepping verlost van ziekte, dood en vergankelijkheid…  in de toekomst! Dat wil zeggen, wanneer Hij een nieuwe hemel en aarde schept! Dan zal ook ons lichaam worden ingeruild voor een onsterfelijk, onvergankelijk lichaam. (1 Kor 15.54)

Maar er is nog een ander soort ziekte, de ziekte van de ziel. Deze ziekte is geestelijk; het zijn onze overtredingen, het volgen van onze eigen weg of zoals God het ziet; onze ontrouw aan Hem. Deze ziekte van de ziel maakte ons geestelijk dood, in het hier en nu. Een voorbeeld van dit principe is terug te vinden in het Oude Testament, wanneer het afgedwaalde volk Israël onder leiding van koning Hizkia afrekent met afgoderij, weer terugkeert naar God en het paasfeest viert. Het volk reinigde zich, slachtte het paaslam en Hizkia bad: ‘laat de Heere, die goed is, verzoening doen voor hem die heel zijn hart erop gericht heeft om de God de Heere, de God van zijn vaderen, te zoeken, al was dat niet volgens de reinheid die past bij het heiligdom. En de Heere verhoorde Hizkia en genas het volk.’ (2 Kron 30.19,20) In Zijn genade genas Jezus deze ziekte van onze ziel (zonde) doordat God met Jezus’ kruisdood verzoening deed voor ons. Hij verloste ons van de eeuwige dood en maakte ons levend. (Ef 2.5)

Als we Jesaja 53 aan de hand van de Bijbel zelf bestuderen, kunnen we begrijpen wat God bedoelt. In 1 Petrus 2.24 wordt Jesaja 53.5 namelijk door Petrus geciteerd: ‘Die Zelf onze zonden in Zijn lichaam gedragen heeft op het hout, opdat wij, voor de zonden dood, voor de gerechtigheid zouden leven. Door Zijn striemen bent u genezen.’ Het Griekse woord dat Petrus gebruikt om genezing aan te duiden wordt in het Nieuwe Testament verder alleen in Lukas 4 genoemd: ‘De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen wie gebroken van hart zijn, om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken. (Luk 4:18,19)

Is Jezus als Zoon van God bij machte om te genezen en mogen wij Hem daarom vragen? Ja! ‘Is iemand onder u ziek? Laat hij dan de ouderlingen van de gemeente bij zich roepen en laten die voor hem bidden en hem met olie zalven in de Naam van de Heere.’ (Jak 5.14)

Belooft God ons met de verzoening door de kruisdood van Zijn Zoon dan geen genezing en rijkdom in het hier en nu? Nee.

Net zomin als dat armen sinds Jezus’ verzoenende offer ineens rijk werden en gevangenen ineens werden bevrijd, werden zieken niet ineens genezen, noch blinden ziende. Toen de Here Jezus op een ezelsveulen Jeruzalem binnenreed, dachten de gelovigen dat hij hen kwam redden van onderdrukking, maar.. Hij kwam niet om het koninkrijk naar wereldse maatstaven te brengen. Het goede nieuws voor de armen is niet dat Jezus kwam om alle financiële middelen eerlijk te verdelen, maar slaat op de rijkdom van het evangelie waarin Jezus ons heeft verrijkt met alle geestelijke zegeningen in de hemelse gewesten (Ef 1.3). Dit is goed nieuws voor onze arme ziel en niet persé onze portemonnee.

Je zondeloosheid belijden

Vanuit de Bijbel weten we dat we als mens allemaal grondig tekortschieten als we ons aan Gods wet afmeten. Dit is precies de reden voor onze nood aan het evangelie: hoezeer we zelf ook proberen juiste keuzes te maken, binnen de lijntjes kleuren en een ‘goed mens’ willen zijn, niemand is onschuldig in Gods ogen. Dit kan een deprimerende gedachte zijn, maar het goede nieuws is dat Jezus kwam voor de reiniging van zonde en vereffening van alle schuld! Als we onze zonden belijden ‘dan zal Hij, die trouw en rechtvaardig is, ons onze zonden vergeven en reinigen van alle kwaad.’ (1 Joh 1.9 NBV)

Word of Faith leraren als Joyce Meyer en ook gebedsbevrijder Neil Anderson geloven dat zonde een illusie is die gecorrigeerd moet worden in het denken. ‘Bedenk goed: wat je doet bepaalt niet wie je bent; wie je bent bepaalt wat je doet.’ ‘Zijn we zondaren? Helemaal niet,’ stelt Anderson. ‘Het is niet moeilijk te raden wat u zult doen als u zichzelf een zondaar noemt; u zult als een zondaar leven, u zult zondigen.’1 En ook bestseller auteur Joyce Meyer zegt: ‘Ik ben niet arm. Ik ben niet ellendig.  En, ik ben geen zondaar. Dat is een leugen uit de put van de hel. Dat is wat ik was, en als ik het nog steeds ben stierf Jezus tevergeefs. Ik ga jullie iets vertellen mensen. Ik stopte niet met zondigen totdat ik het eindelijk tot mijn hersenpan liet doordringen dat ik geen zondaar meer was. En de religieuze wereld denk dat dit een dwaalleer is en wil je er voor ophangen. Maar de Bijbel zegt dat ik rechtvaardig ben en ik kan niet gelijktijdig rechtvaardig en zondaar zijn.’2 In diezelfde lijn vindt ook gebedsgenezer Benny Hinn het heel belangrijk dat christenen ‘beseffen wie ze zijn.’ Hij zegt: ‘Vertel me niet dat je Jezus hebt. Jij bent alles dat Hij was en alles dat Hij is en alles dat Hij zal zijn. Zeg niet ‘ik heb.’ Zeg; ‘Ik ben, ik ben, ik ben, ik ben, ik ben. [..] Zeg niet, ‘ik ben een zondaar.’ De nieuwe schepping is geen zondaar. Ik ben de rechtvaardigheid van God in Christus.’3

Als Paulus had geweten wat bovengenoemde Word of Faith leraren weten had hij zichzelf niet ‘de voornaamste van de zondaars’ (1 Tim 1.15,16) hoeven noemen. Hij had Jezus niet hoeven aannemen als zijn Zondoffer, maar gewoon zijn gedachten kunnen vrijzetten van die ‘leugen uit de put van de hel’ om zichzelf zondeloos te namen en claimen. Ook wij zelf zouden zo niet meer dagelijks hoeven vragen ‘vergeef ons onze zonden,’ omdat we alleen maar zouden hoeven geloven en in geloof moeten uitspreken dat we van zonde vrij zijn. Het veranderen van onze gedachten ten aanzien van onszelf zou dan hetzelfde zijn als tot bekering komen. Maar God zegt: ‘als wij zeggen dat wij geen zonde hebben, misleiden wij onszelf en is de waarheid niet in ons.’ (1 Joh 1.8) Er is wel degelijk een verschil tussen zonder zonde zijn of als rechtvaardige worden aangenomen omdat Jezus het oordeel voor onze zonden droeg.

Hoogleraar en historicus Wouter Hanegraaff deed uitgebreid onderzoek naar de New Age beweging en stelt in zijn boek New Age religion and Western Culture: ‘We hebben gezien dat er volgens de New Age religie geen kwaad bestaat, maar dat het geloof hierin in wezen negatieve gevolgen heeft.’ ‘Mensen worden niet gezien als fundamenteel gemankeerd door ‘zonde en schuld,’ waardoor redding alleen mogelijk wordt van buitenaf; liever is het geloof in het bestaan van zo’n fout de fout zelf.’ ‘Op een bepaalde manier is het door ons eigen geloof in ‘oorspronkelijke zonde’ dat we het leed in de wereld nodeloos toe doen nemen en een ‘negatief’ karma scheppen.4

Het systeem voor vergeving van zonde dat door Anderson en Meyer wordt gepredikt, is dat door het sterk geloof in een zondeloze natuur en het positief proclameren ervan, men daadwerkelijk zondeloos wordt. Proclameren, en in het bijzonder positief proclameren van zondeloosheid, neemt daarmee de rol over van het aan God belijden van onze zondigheid, waarmee ‘belijden’ een wel heel andere inhoud krijgt. Anderson gelooft dat het belangrijk is dat mensen geloven in dat goede, zondeloze zelf om van zonde bevrijd te kunnen worden. Hij stelt: ‘Als kind van God ben je niet slecht. Je kunt slechte dingen hebben gedaan, maar in de kern van je wezen is een verlangen om te doen wat goed is..’5 Jezus Zelf stelde echter: ‘niemand is goed behalve Eén, namelijk God.’(Luk 18.19) Hij schroomde niet om Zijn eigen discipelen ‘slecht’ te noemen, ook al deden ze goede dingen. (Luk 11.13) Maar, zegt Anderson, ‘De ik-persoon is in wezen goed. Hij stemt namelijk in met de wet van God.’6 Mocht Anderson gelijk hebben, dan is het belangrijk om goed aangesloten te zijn op de emotionele behoeften van de ik-persoon om te kunnen doen wat ‘ik’ wil. Dat zou dan de manier zijn om het goede te doen en Gods wet ten uitvoer te brengen. Als Jezus echter gelijk heeft en de ik-persoon slecht is, kunnen we diens wensen beter afleggen en ons laten leiden door Zijn Geest om Zíjn wil te doen.

‘Arglistig is het hart, boven alles, ja, ongeneeslijk is het, wie zal het kennen?’ (Jeremia 17.9)

Ik Ben affirmaties

Positieve affirmaties worden door New Agers als een krachtig instrument gezien om een verandering in het bewustzijn uit te werken. Het is hierbij belangrijk dat de boodschap niet een wens is of een vraag (zoals bij bidden!) maar een krachtige stelling, die in geloof wordt vrijgezet. Weifeling wordt gezien als ondermijnend voor de uitkomst.1 De reden dat men de naam ‘Ik Ben’ in deze statements gebruikt, is dat men gelooft dat dit de manier is om in te tappen in de zogenaamd goddelijke kern in henzelf die men ook wel ‘de christus’ of ‘het ware zelf’ noemt. Dit zou de krachtigste manier zijn om tot een ontwaakt christusbewustzijn te komen en zo de persoonlijkheid te herscheppen. ‘Affirmaties kunnen in stilte worden beoefend, hardop worden uitgesproken, op worden geschreven, of worden gezongen of gechant. Hun effect wordt vergroot door een staat van meditatieve ontspanning. Een typische New Age gelovige in affirmaties zal elke dag tijd vrij maken om affirmaties uit te voeren, bijvoorbeeld voor de spiegel of in de context van meditatieve oefeningen,’2 schrijft hoogleraar Wouter Hanegraaff in zijn boek New Age religion and Western Culture. Affirmaties worden overigens ook ‘vaak onmerkbaar verscholen’ in ontspannende muziek, waarbij de boodschap nog dieper binnendringt omdat deze het bewustzijn passeert.3

Hoewel het goed is om Gods waarheid te verkondigen en Zijn Woord te proclameren, is het wat anders om hiervoor een occulte techniek te gebruiken en om dit te doen om hiermee onze eigen wil ten uitvoer te brengen. De manier waarop de Bijbel ons leert bidden is door verlangens bij God bekend te maken. (Fil 4.6) Het besluit om deze verlangens al dan niet te vervullen, ligt bij God.

Zowel in het boek Overwinning op de duisternis als ook in zijn Weg naar bevrijding laat bevrijdingsleraar Neil Anderson gelovigen één of twee keer daags een lijst Ik Ben proclamaties hardop uit te spreken, zodat ze een bewustzijn ontwikkelen van hun ware identiteit ‘in Christus.’ De bewustwording van deze ware identiteit zou hen geestelijk volwassen maken, wat niet vreemd is wanneer je beseft dat dit bij Anderson hetzelfde is als je ware identiteit als kind van God kennen – ofwel christusbewustzijn ontwikkelen. ‘Hoe kunnen we geestelijk rijp worden, als we niet eerst een kind van God geworden zijn? Een christen kan zijn ware identiteit pas ontdekken en geestelijk volwassen worden, als hij deel heeft aan Gods natuur,’4 stelt hij. ‘Lees de twee lijsten met uitspraken over uw identiteit regelmatig door. Zie uzelf in die eigenschappen. Geloof ze en leef ernaar.’5 ‘Ik ben niet de grote ‘IK BEN’, maar door Gods genade ben ik wat ik ben.’6 Door het volgende overzicht, ‘Twintig keer: Ik kan,’ zullen we de almachtige God, in wie we ons vertrouwen hebben gesteld beter leren kennen. Als we de twintig stellingen in ons hoofd prenten, zullen we uit de neerslachtigheid getrokken worden en met Christus in de hemelse gewesten gezeten zijn.’7 Wat voor Christus geldt, geldt ook voor ons.’8 Het klinkt zo positief en zo Bijbels, maar het hele punt is dat we als christenen juist niet geloven dat wat ‘ik kan’ en wie ‘ik ben’ ons verlost en bevrijdt, maar enkel wat God kan en wat Jezus deed. In plaats van werkelijk te groeien in volwassenheid en afhankelijkheid van God, worden christenen op deze manier juist van Hem losgeweekt om volledig te vertrouwen op hun eigen zelf.

Wereldwijd bestsellerauteur en kerkleider Joel Osteen gebruikt soortgelijke Ik Ben proclamaties om een succesvol leven voor zichzelf af te dwingen. In zijn boek De Kracht van Ik Ben schrijft hij: ‘De hele dag door is de kracht van ‘Ik Ben’ aan het werk.’9 ‘Hierbij het principe: wat na het ‘Ik Ben’ komt, vindt jou.’10 ‘Je moet voorzichtig zijn met wat na het ‘Ik ben’ komt. Zeg nooit, ‘ik ben zo’n pechvogel. [..] Daarmee nodig je teleurstellingen uit. ‘Je moet een paar nieuwe uitnodigingen uitzenden; ‘Ik ben gezegend. Ik ben sterk. Ik ben getalenteerd.’ Als je op die manier praat, wordt talent door Almachtig God opgedragen: ‘Ga eropuit en vind die persoon.’ Gezondheid, kracht, overvloed en discipline zullen beginnen jouw kant op te komen.’11 Maar de Bijbel zegt: ‘Want als iemand iets denkt te zijn, terwijl hij niets is, bedriegt hij zichzelf.’ (Gal 6.3)

Hoewel Osteen claimt christen te zijn, gebruikt hij dezelfde Law of Attraction trucs als die New Agers, oosterse goeroes en motivational speakers gebruiken om mensen hun zelfbeeld te laten herscheppen. Als dat beeld ‘Christus’ is, scheppen zij ‘christus.’ Is dat beeld ‘God,’ dan scheppen zij ‘God.’ Zoals goeroe Sai Baba uitlegt: ‘ Denk God, wees God. Denk stof, wees stof. Zoals je denkt, zo zul je zijn.’

Om gebruik te maken van Ik ben affirmaties, moeten we Gods Naam misbruiken door die voor ons eigen gewin te gebruiken. ‘God zei tegen Mozes: IK BEN DIE IK BEN. Ook zei Hij: Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen: IK BEN heeft mij naar u toe gezonden. Toen zei God verder tegen Mozes: Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen: De HEERE, de God van uw vaderen, de God van Abraham, de God van Izak en de God van Jakob, heeft mij naar u toe gezonden. Dit is voor eeuwig Mijn Naam, dit is Mijn Naam ter gedachtenis, van generatie op generatie.’ (Ex 3.14,15) Daarnaast moeten we dingen die op God van toepassing zijn en niet onszelf, belijden. Ofwel, we worden aangezet tot liegen. (Deut 5.20) De door motivational speakers en ook bevrijdingsleraren gebruikte methode heeft niets met christendom te maken, maar alles met toverij. De achterflap van het boek Ik Ben van Jean Klein beschrijft: ‘Wat je al bent is het antwoord en de bron van de vraag. Hierin ligt de kracht tot transformatie.’12  Kleins techniek is gebaseerd op de hindoeïstische filosofie Advaita Vedanta en wordt veelal door New Agers gebruikt.

Foto’s: Screenshots van het lied ‘Who You Say I Am’ van Hillsong Worship

De stem van een vreemde

‘Jezus zei niet ‘Mijn schapen kennen mijn Boek;’ het is Zijn stem die we moeten kennen.’ 1

megakerkleider Bill Johnson

Een manier waarop mensen buiten de kerk in contact komen met het bovennatuurlijke, is door zichzelf te ontdoen van gedachten en de stilte binnenin op te zoeken. Op die manier worden ze getraind om indrukken (beelden, woorden, boodschappen) door te krijgen, waarvan zij geloven dat dit hun innerlijke stem, het universum, God, hun hogere zelf, een engel of hun eigen intuïtie is. Dit fenomeen van boodschappen doorkrijgen is iets wat in occulte kring bekend staat als channeling. Mensen die dit doen worden mediums genoemd. Saul zocht advies en raadpleegde het medium van Endor, die voor hem een boodschap van ‘Samuel’ doorkreeg.

Hoogleraar in klinische psychologie Helen Schucman kreeg in de zestiger jaren op een soortgelijke manier boodschappen door van haar innerlijke stem, die zich aan haar voorstelde als ‘Jezus’ en tegen haar zei: ‘dit is een cursus in wonderen. Maak alsjeblieft notities.’2 Na veel aandringen van deze geest die zich voordeed als Jezus schreef ze diens boodschappen op. Een aantal van die boodschappen luidt: ‘Een gedode Christus is zinloos.’3 En: ‘Maak niet de trieste fout van het klampen aan het oude, ruwhouten kruis.’4  Schucman verzamelde haar gechannelde boodschappen en bundelde ze in het boek A course in Miracles, ofwel Een cursus in wonderen. Het boek is een New Age klassieker.5

Een ander boek dat gebundelde boodschappen van ‘Jezus’ bevat is het boek Dichtbij Jezus van Sarah Young. Het boek ligt in christelijke boekwinkels en is ongelofelijk populair als ‘bijbels dagboek,’ voor zowel volwassenen als ook tieners. De methode die Young gebruikte om haar boodschappen te ontvangen en door te geven, vertoont gelijkenis met die van mediums en staat bekend als channelen.

In één van de eerste uitgaven stelt Young hoe het gechannelde6 New Age boek God Calling haar inspireerde tot het schrijven van het boek Jesus Calling. Ze schrijft: ‘In datzelfde jaar (1992) begon ik in het boek God Calling, een dagboek geschreven door twee anonieme ‘luisteraars,’ te lezen. Deze vrouwen oefenden het stil in Gods Tegenwoordigheid wachten, pennen en papier in de hand, de boodschappen die ze van Hem ontvingen opschrijven. [..] Het jaar erop vroeg ik me af of ik ook boodschappen zou kunnen ontvangen tijdens mijn tijd met God. [..] Ik wist dat God tot me sprak door de Bijbel, maar verlangde naar meer. In toenemende mate wilde ik horen wat God tegen mij persoonlijk wilde zeggen op een gewone dag. Ik besloot te ‘luisteren’ naar God met een pen in de hand, alles opschrijvend waarvan ik dacht dat Hij het zei. De eerste keer dat ik het probeerde voelde het vreemd, maar ik kreeg een boodschap.’7

Duits christen en voormalig occultist Elke Kamphuis boog zich over de boeken van Sarah Young,8 en merkt op dat wat Young deed, hetzelfde is als de technieken die zij kende uit haar leven van voor haar bekering. Ze schrijft; ‘Vergelijk dat eens met de volgende handleiding onder het kopje ‘opleiding van mediums:’ De leerling ‘begint met een kort gebed, leest een stuk uit de heilige Schrift en denkt over het gelezene na. Daarna houdt hij zijn hand met een potlood op een voor hem liggend vel schrijfpapier en wacht zonder enige geestelijke spanning af. Als hij zich gedrongen voelt  tot het opschrijven van gedachten die hem met grote zekerheid geïnspireerd worden, schrijft hij die op.’9

En omdat ook legio Amerikaanse christenen over bovenstaande passage vielen, werd het stuk in latere edities van het boek aangepast. Dit gebeurde ook met een flink aantal door ‘Jezus’ gesproken woorden die aanstootgevend werden gevonden door het lezend publiek, omdat ze recht tegenover Jezus’ eigenlijke woorden uit de Bijbel stonden. Dit is best bijzonder wanneer je gelooft dat de boodschappen door Jezus hoogstpersoonlijk zouden zijn gesproken, omdat Hij zich daarmee zou aanpassen aan mensen die aanstoot aan Hem hebben genomen. Iets wat Hij tweeduizend jaar geleden niet deed.

Net als met de ‘Jezus’ wiens boodschappen door Schucman gechanneld werden, blijkt ook uit de leer van Sarah Youngs ‘Jezus’ dat het om een ander gaat dan Die uit de Bijbel. Zo merkt voormalig New Ager Warren Smith in zijn boek Another Jesus Calling op hoe deze geest die christus zegt te zijn, zich beklaagt over de nacht van zijn geboorte: ‘Probeer je eens voor te stellen wat Ik heb opgegeven toen Ik als baby naar de aarde kwam. Ik heb de beperkingen van een kind aangenomen, onder zeer primitieve omstandigheden; in een vieze stal. Het was een donkere nacht voor Mij..’10 Ook heeft deze ‘Jezus’ een nieuwe visie op één van de meest fundamentele bijbelleringen: ‘Weet welke extreme maatregelen ik gebruikte met Abraham en Isaak. Ik bracht Isaak tot het eigenlijke punt van dood om Abraham vrij te zetten van zoon-aanbidding. Abraham en Isaak leden beiden enorm onder de vaders slecht beheerste emoties. Ik verafschuw afgoderij, zelfs in de vorm van ouderlijke liefde.’11 Maar naast het verkondigen van een andere leer, blijkt ook uit de stem van deze vermeende Jezus dat het niet om de Zoon van God gaat. Zo weet hij de harten van zijn lezeressen te veroveren door talloze vleierijen: ‘Wanneer je vertrouwend Mijn Naam fluistert, worden Mijn pijnlijke oren gekalmeerd.’12 ‘Ik ben ziek van verlangen om je in Mijn eeuwige armen te houden, je te hullen in Mijn Liefde.’13 ‘Wanneer jouw vreugde in Mij Mijn vreugde in jou ontmoet is er een vuurwerk van een hemelse extase.’14

Sarah Young heeft niet alleen zelf geleerd een kanaal te zijn voor boodschappen, maar leert ook haar lezers om haar te volgen in het luisteren naar hun ‘innerlijke stem.’ Haar lezers worden door ‘Jezus’ opgedragen: ‘Laat Mijn Tegenwoordigheid je gedachten doordrenken. Wanneer je geest ophoudt te racen, ontspant je lichaam en krijg je hernieuwd bewustzijn van Mij. Dit bewustzijn is van levensbelang voor je geestelijk welzijn.’15 ‘Neem tijd om te rusten aan de kant van de weg, want Ik heb geen haast. Een rustig tempo bereikt meer dan een gehaast streven. Wanneer je opschiet, vergeet je wie je bent en van Wie je bent. Onthoud dat je vorstelijk bent in Mijn Koninkrijk.’16

Er zijn veel auteurs die aangeven niet alleen te willen praten tegen God, maar stil te worden en naar Hem te luisteren. Daar is op zich niets mis mee, zolang we maar niet geloven dat God zich laat vinden in een actief ontledigde geest, op het moment dat wij dat willen. Dit is een oosters principe. Samuel hoorde God spreken toen hij nog erg jong was. God sprak in een hoorbare stem terwijl Samuel sliep, niet nadat hij zich doelbewust ontledigde, in-en-uit ademde en Gods tegenwoordigheid opriep. God sprak tot Samuel op Zijn eigen initiatief en niet dat van Samuel!

Dat het initiatief om tot een mens te spreken altijd bij God ligt, blijkt uit de verslagen van de grote profeten vanouds. ‘Het woord van de Heer kwam tot Jona, zoon van Amittai,’ of ‘In het vierde jaar van koning Darius kwam het woord van de Heer tot Zacharia.’ In 1 Koningen 18 staat dat het woord van de Heer na lange tijd tot Elia kwam. Hieruit valt op te maken dat zelfs een groot profeet als Elia (anders dan Sarah Young) niet dagelijks berichten van God ontving. En ook Godsman Mozes wachtte veertig dagen en veertig nachten tot God tot Hem sprak.

God is een beloner van wie Hem ernstig zoeken, maar dé manier om Hem te vinden is in de Bijbel en in simpel vragend gebed. Als God wil spreken, zal Hij spreken, op Zíjn initiatief. Laten we niet vergeten dat de Bijbel ons Dagelijks Woord is en dat God ons nergens leert dat er speciale technieken zijn waarmee wij allemaal persoonlijke boodschappen van Hem kunnen krijgen.

Jezus zegt: ‘Ik ben de Deur; als iemand door Mij naar binnen gaat, zal hij behouden worden; en hij zal ingaan en uitgaan en weide vinden.’ (Joh 10.9)

‘Wie de schaapskooi niet door de deur binnengaat, maar van elders naar binnen klimt, die is een dief en een rover. Maar wie door de deur naar binnen gaat, die is herder van de schapen. Voor hem doet de deurwachter open en de schapen horen zijn stem, en hij roept zijn eigen schapen bij hun naam en leidt ze naar buiten.

En wanneer hij zijn eigen schapen naar buiten gedreven heeft, gaat hij voor hen uit, en de schapen volgen hem, omdat zij zijn stem kennen. Maar een vreemde zullen zij beslist niet volgen, maar zij zullen van hem wegvluchten, omdat zij de stem van vreemden niet kennen.’ (Joh 10. 1-5)

Foto: Een oorspronkelijk notitieblok waarop Helen Schucman ‘Jezus’ boodschappen’ channelde, gebundeld in wat nu A Course in Miracles is.