‘Ik ben die ik ben. Ik ben één met de Vader. Ik ben één met de Zoon. Ik ben één met de Heilige Geest. En de Namen van God zijn ook mijn namen. De heerlijkheid van God is ook mijn heerlijkheid. Ik ben een zoon van God. Ik ben een autoriteit van God. Ik ben bovennatuurlijk. Dit is niet arrogant. Dit is ook niet hypocriet. Dit is wat God zegt over ons. En je wordt alleen wie je bent als je gaat zeggen wat God zegt wie je bent.’1
Bovengenoemde ‘Ik Ben affirmaties’ zijn van een Nederlands kerkleider die gelooft dat een ongelovige getransformeerd kan worden tot zoon van God door het woord te horen en het te spreken.2 Dit doet hij door hen de stellingen met Gods Naam te laten geloven en belijden, zoals de Bijbel zegt dat iedereen die Jezus aanneemt en in Zijn Naam gelooft een kind van God wordt.(Joh 1.13) Het geloven in Jezus als Heer en het belijden van Zijn opstanding als weg tot redding (Rom 10.9,10) wordt zo vermeden en vervangen door geloven in onszelf en belijden van onze vermeende identiteit. Bijbels gezien kan een mens echter hard geloven in zijn of haar identiteit als zoon van God en Gods Naam belijden voor eigen gewin, zonder dat dit hem of haar ooit een kind van God maakt en zonder ooit te worden gered.
Op eenzelfde manier wordt geloofd dat wie maar hard genoeg zijn of haar eigen zondeloosheid gelooft en belijdt, ook daadwerkelijk vrij zal zijn. ‘Het is heel belangrijk dat je begint te geloven wat de Bijbel over je zegt,’ aldus kerkleider Peter Paauwe. ‘En ik geloof dat de Bijbel zegt dat als we in Jezus Christus zijn, we geen zondaren zijn. Ik ben geen zondaar! Ik ben geen zondaar! We moeten zorgen dat dit tussen de oren komt van de mensen als ze werkelijk vrij willen zijn.’3
Het in het luchtledige belijden van ‘Ik ben geen zondaar’ neemt daarmee de plaats in van het aan de Here Jezus belijden van zonden, zoals Hij ons leerde in het onze Vader; ‘vergeef ons onze schulden.’ Hoewel dit positief belijden het ego waarschijnlijk doet groeien, wast het geen enkele zonde weg. Als er enige transformerende werking van dit belijden uit gaat, is dit waarschijnlijk meer naar het beeld van de zelfrechtvaardige Farizeeër dan naar dat van de tollenaar die zijn ogen niet durfde op te slaan maar wel gerechtvaardigd naar huis ging.
Geloven en belijden is waar Word of Faith leer om bekend staat: ‘zoals een mens denkt, wordt hij.’ ‘Denk rijk, word rijk. Denk succesvol, word succesvol. Denk God, word God.’
Door New Age gelovigen wordt veel met affirmaties gewerkt om persoonlijke transformatie uit te werken. ‘Ik Ben affirmaties‘ zouden daarvoor het meest effectief zijn. In zijn boek boek New Age religion and Western Culture schrijft hoogleraar Wouter Hanegraaff: ‘Een typische New Age gelovige in affirmaties zal elke dag tijd vrij maken om affirmaties uit te voeren, bijvoorbeeld voor de spiegel of in de context van meditatieve oefeningen. Het is ook mogelijk tapeopnames te maken. In dat geval zijn affirmaties vaak onwaarneembaar verscholen in ontspannende achtergrondmuziek. Deze zogenaamde zelfhulptapes stellen zelfs een grotere effectiviteit te hebben omdat ze uitgaan van onderbewuste suggestie die het bewustzijn volledig passereert.’4
Ook op Youtube zijn talloze ‘Ik Ben affirmaties’ vinden in de vorm van geleide meditatie. De Nederlandse Gaby maakte een clip waarin haar rustgevende woorden worden begeleid door ontspannende achtergrondmuziek: ‘Welkom bij deze Ik Ben affirmaties. De achtergrondmuziek is op 528 Hertz. Dat betekent dat je alle negatieve emoties kunt loslaten. Luister naar deze ‘Ik Ben’ affirmaties alsof het die van jouzelf zijn. Of zeg ze na: ‘Ik ben mooi zoals ik ben. Ik ben trouw aan mezelf. Ik ben talentvol. Ik ben creatief. Ik ben die ik ben.’5
Hoewel het gebruik van Ik Ben affirmaties dus een graag gebruikte techniek is onder New Age gelovigen, is de techniek niet alleen on-Bijbels maar ook een overtreding van het derde gebod. ‘U zult de Naam van de HEERE, uw God, niet ijdel gebruiken, want de HEERE zal niet voor onschuldig houden wie Zijn Naam ijdel gebruikt.’(Ex 20.7) ‘God zei tegen Mozes: IK BEN DIE IK BEN. Ook zei Hij: Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen: IK BEN heeft mij naar u toe gezonden. Toen zei God verder tegen Mozes: Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen: De HEERE, de God van uw vaderen, de God van Abraham, de God van Izak en de God van Jakob, heeft mij naar u toe gezonden. Dit is voor eeuwig Mijn Naam, dit is Mijn Naam ter gedachtenis, van generatie op generatie.’ (Ex 3.14,15)
Gods Naam weerspiegelt Zijn heerlijkheid en is zo heilig dat Joodse gelovigen het van oudsher liever hebben over ‘de Naam’ (HaShem) dan dat ze Gods Naam oneer aandoen. God zegt zijn heerlijkheid (eer) daarnaast niet te delen met een ander. ‘Ik ben de HEERE – dat is Mijn Naam; Mijn eer zal Ik aan geen ander geven..’ (Jes 42.8a) ‘..hoe zou Mijn Naam ontheiligd worden! Ik zal Mijn eer aan geen ander geven.’ (Jes 48.11b)
De enige die daarom legitiem Gods Naam gebruikte toen Hij zei: ‘Ik Ben,’ was de Here Jezus. Hij zei van Zichzelf: ‘Ik ben het Brood des Levens. (Joh 6.35) Ik ben het Licht. (Joh 8.12) Ik ben de Deur. (Joh 10.7) Ik ben de Goede Herder. (Joh 10.11) Ik ben de Opstanding. (Joh 11.25) Ik ben de Weg (Joh 14.6) Ik ben de Wijnstok. (Joh 15.5)
‘Daarom heeft God Hem ook bovenmate verhoogd en heeft Hem een Naam geschonken boven alle naam, opdat in de Naam van Jezus zich zou buigen elke knie van hen die in de hemel, en die op de aarde, en die onder de aarde zijn, en elke tong zou belijden dat Jezus Christus de Heere is, tot heerlijkheid van God de Vader.’ (Fil. 2.9-11)
Met dank aan Lucia voor de input!