Rod Page is voorganger en woonde in Redding, Californië: de plaats waar megakerk Bethel Church is gevestigd. Hij maakte van dichtbij mee hoe deze kerk, die door C. Peter Wagner een ‘apostolische spil’ met een ‘directe invloedssfeer’ in de Nieuw Apostolische Reformatie wordt genoemd1– onder invloed van Bill Johnson transformeerde. In onderstaand filmpje vertelt hij hoe de kerk van invloed was op het plaatsje Redding en de mensen om hem heen.
Onder de video tref je een reactie van Crystal Parker. Ze reageert: ‘Als één van de kinderen die in Bethel opgroeiden toen Bill er voorganger werd – die volledig geworteld was in hun leer, in het zoeken van tekenen en wonderen, gebruikt als onderdeel van hun agenda – raakte ik diep verwond door de valse beloften die door hen gepredikt werden. Toen mijn wanhoop naar hoop, vrede en herstel niet werd beantwoord, gaf ik God de schuld. Ik was zo boos, zo kapot, dat ik in een diepe depressie van vier lange jaren terecht kwam, waarbij ik het hebben van een relatie met God volledig opgaf. Het kostte me twaalf jaar voor ik terugkeerde naar God.. [..] Ik ben zo dankbaar dat ik die kerk, die beweging heb verlaten heb en een veel groter inzicht heb gekregen over wat Gods Woord werkelijk is.’
Bethel Church in Redding (Californië, USA) was van oorsprong een kerk die deel uit maakte van de Assemblies of God en vanaf 2005 onafhankelijk werd. De kerk wordt geleid door senior pastor Bill Johnson en zijn vrouw Beni. Bethel staat bekend om haar school (BSSM), waar jaarlijks zo’n 2500 jongeren uit ca 70 verschillende landen worden getraind om te wandelen in het bovennatuurlijke, zoals het doen van wonderen en tekenen, het leren communiceren met engelen en het ontvangen van visioenen. Daarnaast is Bethel met name bekend vanwege haar onderwijs dat via podcasts en YouTube filmpjes wordt verspreid, en door haar muziek. Hoewel Bethel wereldwijd enorm populair is, zijn er ook kritische geluiden. Dit is omdat deze christenen twijfelen of Bethel wel een kerk genoemd kan worden, door haar openlijke connectie met New Age leringen en gebruiken.
De connectie met New Age wordt door de megakerk niet onder stoelen of banken geschoven. Zo wordt in het boek The Physics of Heaven, met als ondertitel ‘de natuurwetten van de hemel, de mysteriën van God verkennen in geluid, licht, energie, trillingen en kwantum fysica’, openlijk het opzoeken en gebruiken van New Age ‘waarheden’ aangeprezen. Het boek werd geschreven door onder meer Judy Franklin en Ellyn Davis, maar bevat ook hoofdstukken van voorganger Bill Johnson, zijn vrouw Beni en BSSM directeur Kris Vallotton.
In het boek wordt door Ellyn Davis beschreven hoe ze het verlangen had om te onderzoeken wat New Age bood. Dit deed ze in het New Age centrum in Sedona, alwaar ze onder de indruk raakte van genezingen, openbaringen en mystieke ervaringen die in de kerk niet te vinden waren.1 Ze zegt door een hoop troep te zijn gegaan om daaruit waarheden op te diepen. ‘Ik besloot New Age gedachtengoed en gebruiken te onderzoeken, voor ‘kostbaarheden’ die ‘gefilterd’ konden worden uit het waardeloze. Veel van wat ik zag en hoorde in de New Age beweging belichaamde Bijbelse principes en kon gestaafd worden door de Schrift. Op dat moment kon ik geen enkele christelijke leider vinden die een soortgelijke interesse had in het uitvinden of er waarheden verstopt waren in de New Age. Inmiddels beginnen we van meer en meer openbaring te horen die in lijn is met wat New Agers al die tijd al hebben gezegd en we horen meer en meer onderwijs over christenen die deze ‘waarheden terugnemen’ van de New Age die ten diepste toebehoren aan burgers van het Koninkrijk van God.’2
Net als in het New Age centrum in Sedona, wordt ook door Bethel New Thought onderwezen. New Thought is verwant aan Mesmerisme en een voorloper van New Age.3 Binnen de kerk wordt deze leer Word of Faith genoemd.
Bethel Music is een wereldwijd geluid in aanbiddingsmuziek. Het label werd opgericht door Bill Johnsons zoon Brian en zijn schoondochter Jenn Johnson. De bediening begon nadat Jenn werd ingezegend door profetes Stacey Campbell, die al schuddend over haar uitsprak: ‘Je zult de impact verder dragen die Vineyard had wereldwijd. Het was eigenlijk de muziek van Vineyard die verder reikte, zodat de boodschap van tekenen en wonderen en genezing en al die dingen over de wereld kon gaan. De muziek baant de weg voor de boodschap. En Vader Ik dank U God voor de visie die u hen hebt gegeven hebt. Ik geloof dat de Heer zegt dat Hij je sleutels geeft door Vineyard muziek, die jij gaat overdragen op de generatie, aan aanbiddingsleiders van over de hele wereld, die onderdeel zullen worden van de beweging, en zij zullen deel worden van dit label, genaamd ‘Bethel Music.’ En dit zal gaan naar vele landen en vele kerken.’4
Inmiddels leverden oprichter Jenn Johnson – die berucht werd vanwege haar beschrijving van de Heilige Geest als Aladins geest uit de fles – en haar man Brian Johnson een belangrijke bijdrage aan het tot stand komen van meer dan vijftien muziek albums, die ‘de cultuur van aanbidding door de wereldwijde kerk hebben beïnvloed’5 aldus de website van Bethel Music.
Over ‘waarom wel’ Bethel Music heb ik het niet gehad. Dit is omdat het voor de hand ligt dat Bethel mooie, aanstekelijke en prettig klinkende muziek maakt. Maar ‘mooi en prettig’ zijn niet synoniem voor ‘goed.’ Over ‘waarom niet’ Bethel Music zou ik samenvattend zeggen: Bethel zegt kostbaarheden uit de New Age te gebruiken, promoot ook daadwerkelijk het gebruik van occulte gebruiken een bereikt met haar muziek een enorm publiek, dat hierdoor onbewust New Age gedachtengoed en gebruiken overneemt. Waarom zou een christen dit willen? God heeft heilig en onheilig gescheiden en het is niet de bedoeling dat we zogenaamd kostbare kennis plukken van de boom die God verboden heeft. Zeker niet om die verboden vrucht als aanbidding aan Hem te presenteren.
Uiteraard is het niet makkelijk om stelling te nemen tegen het zingen van liederen waar tegen de meeste medegelovigen geen bezwaar hebben. Maar uiteindelijk zijn keuzes die we als christen maken niet altijd makkelijk en juist die dingen kunnen een offer zijn voor God. Uiteindelijk telt wat we voor Hem hebben gedaan, niet voor het oog van medegelovigen.
Afbeeldingen: Voorgangersvrouw Beni promoot yoga op haar instagrampagina (links), Bethels School voor droominterpretatie (midden), Beni omhelst het graf van Charles Finney (rechts).
Zoals New Age als nieuwe vorm van spiritualiteit zonder leerstellingen steeds meer terrein wint in de wereld, zo sijpelt de Nieuw Apostolische Reformatie (NAR) als mindset veel christelijke kringen binnen. De beweging streeft ernaar de kerk te hervormen, zij het op een andere manier dan de reformatie die vijf eeuwen geleden plaatsvond. Waar de oorspronkelijke reformatie het christendom ontdeed van middelaren, sacramenten en eigen werken om het te grondvesten op sola gratia, solus Christus en sola scriptura lijkt deze ‘nieuwe reformatie’ de oude juist ongedaan te maken. Een reformatie die een grotere transformatie van de kerk beoogt dan de oorspronkelijke. Dat de reformerende beweging omvangrijk is blijkt uit de invloed die zij hebben, met name op de nieuwste generatie christenen.
De term ‘nieuw apostolische reformatie’ werd voor het eerst gebezigd door oprichter van de beweging en apostel Peter Wagner, die geloofde dat de beweging de sterkst groeiende religie is naast Islam en ’s werelds grootste niet-katholieke segment van het christendom.1 Auteurs van het boek A New Apostolic Reformation?deden onderzoek naar de beweging en stellen: ‘Tekenen dat de NAR hier is om te blijven, zijn onder andere de enorme omvang van de beweging en haar groeiende politieke invloed.’2
De nieuwe reformatie kleurt niet alleen het gezicht van de meer charismatische hoek van het protestantisme, maar heeft er alle schijn van mainstream christendom te wórden. Inmiddels hebben christenen wereldwijd zich het NAR gedachtengoed ongemerkt eigengemaakt, wat terug is te vinden in aanbiddingsmuziek, leiderschapsconferenties, de vormgeving van gebedsbijeenkomsten, trainingen, preken en motto’s. De beweging gaat ervan uit dat de kerk de afgelopen twee millennia weinig heeft bereikt en dat het nu tijd is voor Gods koninkrijk om krachtig baan te breken door een nieuwe vorm van christendom.
Verschillende oude dwaalleren binnen het christendom gaan op in deze Nieuw Apostolische Reformatie. Een aantal daarvan zijn Latter Rain, de Profetische beweging, de signs and wonders movement, Word of Faith (bekend vanwege haar belangrijkste product, het welvaartsevangelie) Manifest Sons of God, het leger van Joël, Koninkrijk Nu en dominionisme.
Kerken en organisaties die sterk geassocieerd zijn met de NAR zijn Bethel church Redding, Bethel muziek, Jesus Culture, 24/7 gebed, Iris Ministries, Awakening (Europe), YWAM, Lifestyle christianity, The Send, IHOP, the Call, Europe Shall be saved, The Passion Translation, maar in het algemeen veel grote opwekkingscampagnes en massale genezingsbijeenkomsten.
Schematische weergave van gebruiken en geloof van de NAR door André Gagné
als Zijn schapen slapen 