Slangenleer

‘Maar ik vrees dat, zoals de slang met zijn sluwheid Eva verleid heeft, zo misschien ook uw gedachten bedorven worden, weg van de eenvoud die in Christus is.’ – 2 Korinthe 11.3

Zo’n zesduizend jaar geleden werd de eerste mens tot zonde verleid door de sluwheid van de slang. Zijn strategie was simpel maar effectief: Gods Woord in twijfel trekken, verlichting bieden door ‘geheime’ kennis, suggereren dat mensen aan God gelijk kunnen zijn. Wanneer onderwijs een combinatie van deze factoren bevat, is het toch wel waarschijnlijk dat men te doen heeft met leer die z’n oorsprong vindt in wat er destijds in Eden gebeurde.

Eerder verzamelde ik al wat kanttekeningen die werden geplaatst bij The Passion Translation door Brian Simmons; een Bijbelvertaling die ook in Nederland aan populariteit wint.

Het viel mij daarbij op dat Simmons vaak opmerkingen maakt die de illusie wekken dat mensen als God zijn, als hun ogen maar geopend worden voor dit geheimenis. Tegelijk lijkt Simmons orthodoxe Bijbelvertaling te ondermijnen en deze voor nieuw geopenbaarde waarheid te verruilen. Hij stelt: ‘Er zijn zóveel geheimen in de Bijbel die zijn opgeruimd, weggefilterd.’1 In diverse spreekbeurten legt Brian Simmons uit hoe Jezus hem deze geheimen zou hebben toevertrouwd doen Hij hem bezocht in zijn kamer, hem meenam naar de hemel en ze in hem imparteerde via ‘instant downloads’.2

Tijdens het kijken van een recensie door voorganger en YouTuber Mike Winger over het boek Kolossenzen uit The Passion Translation viel mij dezelfde combinatie weer op: Gods Woord in twijfel trekken, geheime kennis pretenderen te hebben, de mens verleiden tot het worden van Gods gelijke.

Zo benadrukt Simmons Aramees – ‘Gods liefdestaal’ – te hebben gebruikt voor het vertalen van The Passion Translation, zodat Gods hart aan de lezer zou worden geopenbaard. In een preek deelt hij één van de geheimen die met het Grieks verloren gingen en in het ‘Aramees’ werden herontdekt: ‘Vrouwen, ga er even voor zitten. Er staat geschreven: ‘vrouwen onderwerp uzelf aan uw mannen’, toch? [trekt Gods Woord in twijfel] De Griekse taal zegt inderdaad ‘onderwerp’. Wat als de originele tekst in het Aramees was geschreven? En vertaald werd naar het Grieks, en ze er een beetje naast hebben gezeten? Hier is de Aramese tekst: – ik ga hier een aantal mannen kwaad mee maken. Ik heb zojuist jullie systeem van misbruik richting je vrouw vernietigd. Stop daarmee. Maar er staat: [‘correcte’, nieuwe interpretatie] ‘vrouwen, wees teder toegewijd aan jullie man, zoals de kerk teder is toegewijd aan Christus.’ En ook in een andere lezing blijkt hoezeer Simmons Gods Woord openlijk afvalt, onder het alibi van een betere vertaling. ‘Kom op dames, vrouwen van God’ daagt Simmons uit. ‘Sta op en leg al die kritische betweters het zwijgen op die zeggen dat vrouwen die dingen nooit mogen doen. Ik daag je uit: zet ze voor schut! Daag deze religieuze geest uit die stelt dat vrouwen niet mogen onderwijzen, vrouwen niet mogen leidinggeven, vrouwen niet mogen profeteren.’3

Het is mijns inziens tekenend dat Simmons het door de Heilige Geest geïnspireerde Woord van God afdoet als leer van een ‘religieuze geest’. Voor de duidelijkheid; zelf ben ik vrouw. Maar dat vrouwen geen mannen zouden mogen onderwijzen in de gemeente, of gezag over hen uit mogen oefenen is simpelweg een Bijbelse instelling (1 Tim 2.12) die eeuwenlang als zodanig werd geaccepteerd, geen leer van een religieuze geest. Dit vers heeft dan ook niet met een systeem van misbruik of onderdrukking te maken, maar met Goddelijke orde waar zegen vanuit gaat wanneer deze in alle liefde en oprechtheid wordt nageleefd. Simmons trekt de parallel terecht van het gezag van de man naar het gezag van Christus, waarmee hij de toon zet voor het ondermijnen van dat gezag. Het treft mij dat de verleiding die door hem wordt geboden opnieuw via het hart van ‘ons vrouwen’ voet aan grond krijgt, dit keer niet in Eden maar in het lichaam van Christus.

Een ander alibi voor het (zogenaamd) legitiem veranderen van Gods Woord is doormiddel van homoniemen: woorden die hetzelfde worden uitgesproken als een ander woord maar van betekenis verschillen. Op die manier kunnen bij de vertaling van het Oude Testament verschillende intrepretaties aan woorden toe worden gekend. Dit legt Simmons als volgt uit: ‘Toen Jezus tot mij kwam en sprak: ‘Ik openbaar je geheimen’, was één van de geheimen die Hij mij gaf dat van homoniemen. Kijk, als je Hebreeuws moet vertalen, word je gedwongen op de ene óf de andere manier te vertalen. Nou, het is beiden. De Heer liet me zien dat het de homonimische structuur van Hebreeuws was dat de sleutel zou vormen tot openbaring in de laatste dagen.’4

En dan het idee van het aan God gelijk willen zijn. In Jesaja (40.25) zegt God, de Schepper van hemel en aarde: ‘Met wie zou u Mij willen vergelijken, of aan wie ben Ik gelijk? zegt de Heilige’.

Hoewel dit een retorische vraag is, werpt Simmons tegen: ‘Vier keer zegt Hij [‘Jezus’] ‘mijn zus, mijn bruid,’ toen Hij mij bezocht in 2009, door mijn muur wandelde en op mij blies, toen zei Hij: Ik geef je geheimen en dit is het eerste [geheim] dat Hij mij gaf. Hij zei: het woord ‘zus’ is het Hebreeuwse woord ‘gelijke.’ ‘Mijn gelijke, Mijn bruid’. Dus ik vertaalde dat. Mijn uitgever belde me op, vlak nadat ik hem het manuscript toe had gestuurd. Hij zei: ‘We gaan je boek niet publiceren’. Ik zei: ‘ho, wow, yo, what’s up? Waarom? Wat doe ik verkeerd?’ Hij zei: ‘Nou je vertelt mensen in je vertaling vier keer dat ze gelijk zijn aan Jezus!’ Ik zei: ‘nee bro, dat zeg ík ze niet, dat doet Híj! Ik zou dat nóóit zeggen. Dat zegt Hij!’ [beschuldigt God] Als Hij jou niet een ongelijk span laat vormen, zou Hij dat wel doen met Zijn eigen Zoon?! Er zal een gelijke partner [‘lichaam van Christus’] tevoorschijn komen. Stralend, doordrenkt van heerlijkheid, een look-a-like partner. Alles wat gezegd is over Jezus, zal gezegd worden van jou!’5

Alle eigenschappen die de Here Jezus zijn voorbehouden toekennen aan mensen is dan ook exact wat Simmons doet. Zo zegt hij niet alleen: Jíj hebt álles wat Hij heeft: ál Zijn gerechtigheid, ál Zijn heerlijkheid, héél Zijn gezag’. ‘Jij hebt het DNA van God’.6 Ook gebruikt hij titels die zijn voorbehouden aan de enige Messias, zoals ‘Boom des Levens’7 In één van zijn spreekbeurten zegt Simmons:  ‘Hoe voelt het om een gezalfde te zijn? Voelt dat goed? Vertel degene naast je, ook als je ‘m niet mag, vertel degene: ‘jij bent een gezalfde’.8 Niet alleen in spreekbeurten, maar ook in Simmons Bijbelvertaling komt deze leer terug. Zo wordt Handelingen 11:26b als volgt vertaald: ‘Het was in Antiochië dat de volgelingen van Jezus voor het eerst geopenbaard werden als ‘gezalfden’. Ter vergelijking ditzelfde vers uit de HSV: ‘En het gebeurde [..] dat de discipelen voor het eerst in Antiochië christenen genoemd werden’. Het woord ‘christenen’ – volgelingen van Jezus – wordt daarmee vervangen door ‘christussen’- gelijken aan Jezus.

Ook in een voetnoot bij 1 Petrus 4.16 in The Passion Translation doet Simmons dit. Hij stelt er: ‘Het woord christen betekent ‘gezalfde.’ Christus is de Gezalfde en als zijn volgelingen die verenigd met hem leven, zijn wij ook ‘gezalfden’. Waarmee hij de lezers van zijn Bijbel opnieuw onderwijst dat zij christussen zijn.

Simmons is consequent in zijn statements dat gelovigen Christus zullen zijn. Zo zei hij ook in een preek in 2015 in Sydney: ‘Christus is niet slechts Jezus Christus.’ ‘Wij wórden de christus op aarde. De christus in ons wordt de hoop der heerlijkheid.’10

Mogelijk is het te scherp als ik stel dat Brian Simmons leer verkondigt die in overeenstemming is met de leer van de slang. Mogelijk te negatief. Maar soms ben ik bang dat we makkelijk te misleiden zijn, weg van de eenvoud die in Christus is.

Laten we terugkeren naar die eenvoud.

‘Maar wij weten dat de Zoon van God gekomen is en ons het verstand heeft gegeven om de Waarachtige te mogen kennen; en wij zijn in de Waarachtige, namelijk in Zijn Zoon, Jezus Christus. Die is de waarachtige God en het eeuwige leven.’ – 1 Johannes 5.20

Onzuiver geluid

Twee grote NAR organisaties in Nederland zijn de Coalitie voor Apostolische Reformatie en de Nederlandse Profetische Raad. Arleen Westerhof is profetes en leider van de Nederlandse Profetische Raad. Ook geeft ze leiding aan de Europese Profetische Raad en is ze lid (en daarmee ‘apostel’) van het wereldwijd apostolisch netwerk Harvest International Ministries onder Che Ahn.

De profetische raad gelooft dat elke ‘Geestvervulde christen’ kan profeteren. Dit is in tegenspraak met de Bijbel (1 Kor 12. 29-30), maar overeenkomstig het gedachtengoed van Bill Hamon, een prominent NAR-leider en ‘vader van de profetische raad’, die gelooft dat elk mens de gave van profetie heeft en dat deze gave slechts ‘geactiveerd’ hoeft te worden. De Profetische Raad zegt een nieuwe generatie profeten helpen opstaan, die onder meer wordt getraind via profetenscholen: iets wat opnieuw in tegenspraak is met de Bijbel, waarin staat dat Jezus als laatste Profeet naar ons toe is gestuurd. ‘Nadat God voorheen vele malen en op vele wijzen tot de vaderen gesproken had door de profeten, heeft Hij in deze laatste dagen tot ons gesproken door de Zoon, Die Hij Erfgenaam gemaakt heeft van alles, door Wie Hij ook de wereld gemaakt heeft.’ (Hebr 1.1,2)

Eén van de doelstellingen van de profetische raad is onderling ‘te delen wat God aan het zeggen is tot hen over steden, over provincies, en over het land’ en ‘het profetische geluid in Nederland vrij te zetten.’1 Hoewel de website van de Nederlandse profetische raad stelt niet dezelfde autoriteit te hebben als de Bijbel, suggereert dit spreken tot steden, provinciën en het land wel dezelfde mate van gezag als Oud Testamentische profeten als Jesaja, die niet alleen tot Israël en diens leiders sprak, maar ook tot bijvoorbeeld Egypte, Moab en Cush.

Op 28 februari jl vond er een event plaats – ‘Geluid van hoop voor Nederland’ – waarin meer dan twintig Nederlandse leiders een boodschap van hoop over Nederland uitspraken. Enkele duizenden mensen luisterden via YouTube of podcast. Anders dan in Bijbelse tijden was de boodschap van deze leiders niet vermanend of waarschuwend, maar vooral positief.

Profetes Volke Slagter sprak op het event namens God: ‘Vandaag is de dag van de geboorte van de nieuwe profeet. Een nieuwe generatie profeten zullen opstaan. Ze zullen gevuld en geleid worden door Mijn Heilige Geest. Vol passie, vol vuur, zullen zij hun boodschap verkondigen. Ze zullen die verkondigen aan alle leiders hier in deze samenleving en aan een ieder die het wil horen hun woorden zullen gevuld zijn met waarheid en genade en dit alles zal gepaard gaan met wonderen en tekenen. Hun geluid zal gehoord worden in de hemelse gewesten. Het zal een geluid zijn van bazuingeschal, van trompetgeschal. En atmosferen zullen veranderen. En atmosferen zullen gebroken worden. Samen met de apostelen zullen zij het fundament onder de gemeente van Christus, Mijn gemeente, zullen ze gaan herbouwen, waardoor Mijn gemeente onwankelbaar wordt.’2

Gods nieuw gesproken woorden door Volke Slagter zijn in tegenspraak met eerdere woorden van God, die bij monde van de apostel Paulus sprak: ‘Overeenkomstig de genade van God die mij gegeven is, heb ik als een wijs bouwmeester het fundament gelegd en een ander bouwt daarop. Ieder dient er echter op toe te zien hoe hij daarop bouwt. Want niemand kan een ander fundament leggen dan wat gelegd is, dat is Jezus Christus.’ (1 Kor 3:10,11) Zolang Jezus Christus –  die gisteren en heden Dezelfde en tot in eeuwigheid is (Heb 13.8) – nog steeds het fundament is van de gemeente, is die gemeente onwankelbaar. Leden van die gemeente zijn burgers van een onwankelbaar Koninkrijk (Heb 12.26-28) en het fundament van dit Koninkrijk staat vast. (Jes. 28.16) Wij hoeven niets te herbouwen.

Het idee dat God dingen aan het vernieuwen is, zoals het fundament van de gemeente, maar ook het ambt van apostel en profeet, is wat de Nieuw Apostolische Reformatie als beweging kenmerkt. Men gelooft dat de ambten de afgelopen eeuwen uit de kerk werden geweerd door religieuze leiders,3 en het was met name Bill Hamon die een belangrijke rol speelde in het opnieuw introduceren van profeten en apostelen in de kerk wereldwijd. Volke en haar man Siebe werden door deze zelfde Bill Hamon aangesteld als ‘ordained minister bij Christian International’: een NAR-netwerk van apostelen en profeten wereldwijd.

Hamon onderwijst middels zijn profetenscholen en boeken diverse dwaalleren, zoals die van de Geopenbaarde Zonen Gods: een perversie van Romeinen acht die leert dat een generatie superchristenen in zijn/haar identiteit als Zoon van God dient te wandelen om zo de aarde te veroveren voor God. Zo onderwijst hij: ‘Aarde en haar natuurlijke schepping wacht verlangend tot de kerk haar volle wasdom en volledig zoonschap heeft bereikt. Wanneer de kerk zich haar zoonschap ten volle bewust wordt, zal haar lijfelijke verlossing een verlossende kettingreactie teweegbrengen door de hele schepping heen.’4 En, ‘deze Zonen zullen gelijk zijn aan Jezus Christus: onsterfelijk, zondeloos, volmaakte zonen die deelhebben aan de goddelijke natuur. Ze zullen elk recht hebben om goden te worden genoemd en ze zúllen goden worden genoemd.’5

Ditzelfde gedachtengoed wordt ook door apostel Dick Westerhof als ‘hoopvol geluid’ voor Nederland uitgezonden. Hij zegt: ‘Wat mij hoop geeft is als ik perspectief heb, als ik een bestemming heb, als ik weet waar ik naar toe wil. Dat geeft mij hoop en dat geeft mij een drive. En dat is ook in deze tijd van schudden, dat we gefocussed worden op onze hoop en onze bestemming. En dat is wat er nu aan het gebeuren is, dat zie ik om mij heen, dat mensen gefocussed raken. Dat maakt mij blij en dat geloof ik, dat het een ieder van ons een andere blik geeft.’

Verwachtingsvol hoopte ik dat Dick Westerhof Nederland zou vertellen van de vreugde die ons te wachten staat, de hoop op de wederkomst van de Here Jezus, ons samenzijn met Hem en de hoop op ‘betere dingen, die met de zaligheid samenhangen’ en waarvan wij erfgenamen zijn. ‘U, die de komst van de dag van God verwacht en daarnaar verlangt.. [..] wij verwachten, overeenkomstig Zijn belofte, nieuwe hemelen en een nieuwe aarde, waar gerechtigheid woont.’ (2 Petr 3.12,13)

Maar het hoopvol geluid voor Nederland lijkt eruit te bestaan dat de samenleving ten goede getransformeerd wordt, doormiddel van Gods kinderen. Ten onrechte worden betere tijden hier, op aarde, aangekondigd. De hoop waarvan Westerhof getuigt is het verlicht worden tot onze ‘ware identiteit’ als Zonen Gods.

Hij vervolgt: ‘En ik moest denken – toen ik aan het bidden was – voor deze tijd, aan wat in Romeinen acht staat. En ehm, daar staat in Romeinen 8:19 in The Passion Translation daar staat het: ‘The entire universe is standing on tiptoe, yearning to see the unveiling of God’s glorious sons and daughters!’ En ik geloof dat het nu de tijd is van het openbaarworden van de zonen en dochters. De hele schepping staat, ja in het Nederlands staat er ‘reikhalzend’, maar ik vind het leuk om tiptoe.. van, wanneer gaan ze komen, wanneer gaan ze komen? En ik geloof dat nu de tijd is dat de zonen en dochters op moeten staan en gaan staan, en dat is de hoop die ik uitspreek, dat zij gaan komen om dat licht en dat zout te zijn in deze wereld. Als wij het niet doen, wie doen het dan? En daarom is, ‘the entire universe, is standing on tiptoe. En daarmee zeg ik: het is tijd om op te staan zodat de schepping kan zien, dat unveiling, dat openbaarworden van die zonen Gods. Amen.’7

Maar het is niet een transformatie waardoor wij als mens of natie behouden worden. De enige hoop die we hebben is het geloof in het reddende werk van de Here Jezus. ‘Als u met uw mond de Heere Jezus belijdt en met uw hart gelooft dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, zult u zalig worden.’ (Rom 10.9) Hij zal niet transformeren, maar alles nieuw maken.

Toch lijkt het prediken van dit evangelie van Christus aan individuele mensen – Gods kracht tot redding (Rom 1.16)  – te hebben afgedaan. Het ‘nieuwe idee’ is dat de kerk is bestemd om hele volken voor God te winnen door deze te transformeren. Volken en landen die deel uit maken van deze transformatiebeweging worden ‘schapennatiën’ genoemd. Ongehoorzame landen ‘geiten- of bokkennatiën.’ Als Jezus dan terugkomt zal Hij een scheiding maken tussen gehoorzame, getransformeerde landen en ongehoorzame landen, zo is het idee. ‘Volgens Mattheus 25:31-45 zijn alle volken ofwel een geitennatie ofwel een schapennatie geworden ten tijde van Christus’ wederkomst. Hij zal de schapen aan Zijn rechterhand zegenen en deel van Zijn Koninkrijk laten zijn. Degenen aan Zijn linkerhand zal Hij wegsturen voor een eeuwigdurende straf. Elke christen zou zijn of haar land mee moeten helpen een schapennatie te worden’ aldus Hamon in zijn boek The Eternal Church.8 ‘De apostelen en profeten van God brengen de volken naar de plaats waar Christus Jezus Zijn oordelende en scheidende bediening met recht en rechtvaardigheid kan vervullen.’ ‘De wederkomst van Jezus heeft niet als doel om volken tot een geiten- of schapennatie te maken, maar om ze te scheiden naar Zijn rechterhand en linker-.’9

En ook dit gedachtengoed van Hamon wordt op het ‘Geluid van hoop voor Nederland’ verkondigd.  ‘Gaat Nederland mee in de stroom van duisternis, óf gaat Nederland mee in in de stroom van licht die van de hemel komt?’ vraagt Gerard Hobelman (de Betteld) zich af. ‘Ik geloof dat wij als Nederland geroepen zijn om een schapennatie te zijn en geen bokkennatie,’10 besluit hij.

Het profetisch geluid in Nederland klinkt prettig in onze oren,  maar is onzuiver. Het is een oud liedje op een nieuwe melodie dat ons laat afdwalen van de Bijbel. Laten we in plaats daarvan luisteren naar ‘het betrouwbaar woord dat alle aanneming waard is,’ namelijk dat de Here Jezus in de wereld is gekomen om zondaars te redden. (1 Tim 1.15-17) Laten we elkaar eraan herinneren dit woord te belijden, te getuigen van deze hoop, voor Nederland.

Afbeelding: Koopwaar uit de webshop van de Europese Profetische Raad

Nieuw Apostolische Reformatie (NAR)

Zoals New Age als nieuwe vorm van spiritualiteit zonder leerstellingen steeds meer terrein wint in de wereld, zo sijpelt de Nieuw Apostolische Reformatie (NAR) als mindset veel christelijke kringen binnen. De beweging streeft ernaar de kerk te hervormen, zij het op een andere manier dan de reformatie die vijf eeuwen geleden plaatsvond. Waar de oorspronkelijke reformatie het christendom ontdeed van middelaren, sacramenten en eigen werken om het te grondvesten op sola gratia, solus Christus en sola scriptura lijkt deze ‘nieuwe reformatie’ de oude juist ongedaan te maken. Een reformatie die een grotere transformatie van de kerk beoogt dan de oorspronkelijke. Dat de reformerende beweging omvangrijk is blijkt uit de invloed die zij hebben, met name op de nieuwste generatie christenen.

De term ‘nieuw apostolische reformatie’ werd voor het eerst gebezigd door oprichter van de beweging en apostel Peter Wagner, die geloofde dat de beweging de sterkst groeiende religie is naast Islam en ’s werelds grootste niet-katholieke segment van het christendom.1 Auteurs van het boek A New Apostolic Reformation? deden onderzoek naar de beweging en stellen: ‘Tekenen dat de NAR hier is om te blijven, zijn onder andere de enorme omvang van de beweging en haar groeiende politieke invloed.’2

De nieuwe reformatie kleurt niet alleen het gezicht van de meer charismatische hoek van het protestantisme, maar heeft er alle schijn van mainstream christendom te wórden. Inmiddels hebben christenen wereldwijd zich het NAR gedachtengoed ongemerkt eigengemaakt, wat terug is te vinden in aanbiddingsmuziek, leiderschapsconferenties, de vormgeving van gebedsbijeenkomsten, trainingen, preken en motto’s. De beweging gaat ervan uit dat de kerk de afgelopen twee millennia weinig heeft bereikt en dat het nu tijd is voor Gods koninkrijk om krachtig baan te breken door een nieuwe vorm van christendom.

Verschillende oude dwaalleren binnen het christendom gaan op in deze Nieuw Apostolische Reformatie. Een aantal daarvan zijn Latter Rain, de Profetische beweging, de signs and wonders movement, Word of Faith (bekend vanwege haar belangrijkste product, het welvaartsevangelie) Manifest Sons of God, het leger van Joël, Koninkrijk Nu en dominionisme.

Kerken en organisaties die sterk geassocieerd zijn met de NAR zijn Bethel church Redding, Bethel muziek, Jesus Culture, 24/7 gebed, Iris Ministries, Awakening (Europe), YWAM, Lifestyle christianity, The Send, IHOP, the Call, Europe Shall be saved, The Passion Translation, maar in het algemeen veel grote opwekkingscampagnes en massale genezingsbijeenkomsten.

Schematische weergave van gebruiken en geloof van de NAR door André Gagné