Reformatie, nogmaals

Vijfhonderd jaar geleden vond de protestantse reformatie plaatst. Gelovigen werden sterk vervolgd omdat zij terug wilden gaan naar de eenvoud van Gods Woord. De reformatie rekende af met door mensen gemaakte tradities, middelaren en afgoderij binnen de kerk en bracht mensen terug naar de eenvoud van het Evangelie. Juist nu de Bijbel zo wijdverspreid is en de gemiddelde Nederlandse christen een paar Bijbels in huis heeft, dreigen gelovigen ten onder te gaan aan een gebrek aan kennis van het Woord. Ook nu is er een reformatie gaande, ditmaal echter terug naar nieuwe openbaringen en menselijke middelaren anders dan de Here Jezus.

De Nieuw Apostolische Reformatie (NAR) zou je kunnen zien als een constellatie: wanneer je te maken hebt met een aantal van onderstaande kenmerken, heb je waarschijnlijk met een NAR-organisatie van doen.

.

Gods Koninkrijk nú

Een groot deel van de christenen wereldwijd gelooft in de komst van Gods Koninkrijk,  niet alleen in de harten van gelovigen –  degenen die Zijn wil doen, maar verwachten de komst van Zijn Koninkrijk bij Zijn wederkomst op de Olijfberg. Dit is het moment waarop God de Vader het koningschap zal overdragen aan Zijn Zoon, zoals onder meer door Daniël geprofeteerd:  ‘Ik keek toe in de nachtvisioenen, en zie, er kwam met de wolken van de hemel Iemand als een Mensenzoon. Hij kwam tot de Oude van dagen en men deed Hem voor Zijn aangezicht naderbij komen. Hem werd gegeven heerschappij, eer en koningschap, en alle volken, natiën en talen moesten Hem vereren. Zijn heerschappij is een eeuwige heerschappij, die Hem niet ontnomen zal worden, en Zijn koningschap zal niet te gronde gaan.’ (Daniël 7.13, 14)

Het postmilleniallistisch standpunt (‘millenium’ verwijst naar het Duizendjarig vrederijk zoals genoemd in Openbaring 20) behelst de groei van dit Koninkrijk voorafgaand aan de wederkomst van de Here Jezus. Wat de Nieuw Apostolische Reformatie typeert is niet dat zij dit postmillenialistisch standpunt innemen, maar dat zij geloven dat Gods Koninkrijk doorbreekt door instrumenten en strategieën die daarvoor nieuw geopenbaard zijn door hedendaagse apostelen en profeten. Het Evangelie van het Koninkrijk dat van oudsher werd verspreidt door de verkondiging van het goede nieuws van mond tot mond, wordt door hen vervangen door grote stadionbijeenkomsten en een demonstratie van wonderen en tekenen, die een zichtbaar teken zou zijn van de doorbraak van Gods Koninkrijk op aarde. Ook dienen kwade machten met geestelijke strijdvoering te worden verslagen, demonen worden uitgedreven en zieken genezen, en dienen ‘Gods wetten’ te worden geïmplementeerd, zoals in een theocratie. De wereld dient letterlijk te worden veroverd ‘voor God.’ Gelovigen worden aangemoedigd om aardse omstandigheden te ‘synchroniseren’ met de hemel, zodat de hemel op aarde kan doorbreken. Dit kunnen zij onder andere doen door proclamatiegebeden, waarbij omstandigheden in wording worden gesproken. Zoals prominent NAR-apostel Bill Johnson stelt: ‘niets gebeurt er in het Koninkrijk totdat er eerst een proclamatie is.’1 Wanneer deze doorbraak van de hemel op aarde doormiddel van mensenhanden is bereikt, kan men spreken van de komst van Gods Koninkrijk. De daadwerkelijke terugkomst van de Here Jezus wordt met deze leer in mensenhanden gelegd en is er van afhankelijk of christenen het Koninkrijk hebben kunnen bouwen en of zij als kerk in eenheid de wederkomst van de Here Jezus hebben geproclameerd en dus niet van het moment dat alleen de Vader kent. Zoals Bill Johnson stelt: ‘Zelfs de wederkomst van de Heer zal vooraf worden gegaan aan de proclamatie van de bruid: ‘De Geest en de bruid zeggen, ‘kom.Als deze dingen sowieso al zouden plaatsvinden, wat zou dan het doel van gebed zijn?2

.

Zeven Bergen mandaat

Het mandaat – het Seven Mountain Mandate – dat bij uitstek door NAR-gelovigen wordt gebruikt om de wereld voor God te veroveren is een strategie die in de zeventiger jaren van de vorige eeuw aan de kerk zou zijn geopenbaard en die erop gericht is de wereld te transformeren. Niet meer het verkondigen van het Evangelie – het leven, de dood en de opstanding van de Here Jezus – maar het verwerven van hoge posities in de samenleving om deze te transformeren volgens ‘Gods’ principes is daarbij het doel. De bergen staan voor de invloedssferen onderwijs, religie, gezin, de zakenwereld, overheid, kunst en media. Wanneer christenen heerschappij over deze spreekwoordelijke bergen voeren zal de berg van Gods Koninkrijk zijn gebouwd en zullen alle landen ‘christelijk’ worden. Teksten waarop men zich hierbij baseert zijn vooral Jesaja 2.2 en Deuteronomium 7.1 waarbij zeven koninkrijken door Israël moesten worden uitgedreven. Om leiding te geven aan dit project is een enorm internationaal apostolisch netwerk opgezet.

Bekijk dit filmpje voor meer informatie (Engelstalig).

.

Nieuwe apostelen en profeten

Over de continuïteit van het ambt van profeet bestaan verschillen van mening binnen het christendom. Maar ook binnen christelijke denominaties waar de hedendaagse profeet nog operationeel is, beroept men zich op Bijbelse grenzen voor dit ambt. Eén van die grenzen is dat niet iedere christen gebruikt wordt voor de gave van profetie, zoals 1 Korinthe 12.29-30 beschrijft: ‘Zijn zij soms allen apostelen? Zijn zij soms allen profeten? Zijn zij soms allen leraars? Zijn zij soms allen krachten? Hebben zij soms allen genadegaven van genezingen? Spreken zij soms allen in talen? Zijn zij soms allen uitleggers?’

Bill Hamon is een groot profeet en apostel binnen de Nieuw Apostolische Reformatie. Hoewel er meer pogingen zijn geweest om de ambten van apostel en profeet binnen de wereldwijde kerk te herstellen, gelooft Hamon dat hem door de Geest was geopenbaard dat het ambt van apostel de laatste fase van het herstel van de kerk is. Hamon gelooft dat ieder mens een profetische gave heeft, die slechts geactiveerd en geoefend hoeft te worden. Het grootste deel van zijn leven zou hij wijden aan het normaliseren van de titels profeet en apostel in de kerk. Hamon lijkt dan ook een groot aandeel te hebben gehad in het ontstaan en de vormgeving van wat nu de Nieuw Apostolische Reformatie wordt genoemd. ‘We moesten jaren lang vechten om het ambt van de profeet en de apostel te herstellen,’ zegt hij. ‘Dat is de reden dat we onze profetische conferenties hielden. Ik introduceerde iemand dan als ‘Profeet zus-en-zo’ of ‘Apostel zus-en-zo.’ Ik was vastberaden om de apostel en de profeet zo geaccepteerd en gewoon en onderdeel van de kerk te maken als de evangelist, voorganger en leraar.3 In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw werden respectievelijk de profetische en apostolische beweging in het leven geroepen; voorlopers van wat nu de New Apostolic Reformation wordt genoemd.  Het fundament dat door profeten en apostelen – waarvan Paulus de laatste, ontijdig geborene was – werd gelegd, moet opnieuw worden gelegd, zo geloven leiders in deze Nieuw Apostolische Reformatie. Cal Pierce, apostel en oprichter van de hedendaagse Healing Rooms bediening, schrijft: ‘De vroege apostelen en profeten legden een fundament voor de kerk om op te bouwen volgens Efeze 2:20. In dat fundament waren tekenen, wonderen, genezingen en krachten om op te bouwen. Het probleem van tegenwoordig is dat we het lichaam van Christus niet hebben gebouwd met tekenen, wonderen, genezingen en krachten zoals we zouden moeten. Nu hebben we hedendaagse apostelen en profeten nodig om het fundament te herleggen dat werd afgebroken door een gebrek aan geloof. Als een apostel, het werk van een apostel leidend, herleggen we het fundament van genezingen en wonderen door Healing Rooms over de hele wereld.’4

.

Wonderen en tekenen

De Bijbel voorzegt dat er in de laatste dagen veel misleidende leraren en misleidende wonderen en tekenen zullen zijn. Deze misleidingen zullen zo sterk zijn dat ze zelfs in staat zijn om degenen die God toebehoren van de eeuwige weg af te leiden, als dat mogelijk zou zijn. Veel leiders in de NAR-beweging onderwijzen dat de Here Jezus Zijn goddelijkheid volledig aflegde en de tekenen en wonderen die Hij deed, deed als mens. Zij geloven dat de zalving met de Heilige Geest Jezus in staat stelde deze wonderen te doen. Ook geloven zij dat ieder mens dat een impartatie met de Geest of ‘second blessing’ ontvangt, dezelfde wonderen zal doen als Jezus, of zelfs groter. Wonderen zijn in de Nieuw Apostolische Reformatie dan ook geen bijzaak, maar een doel. Het bovennatuurlijke dient genormaliseerd te worden. Kinderen in Bethels kerk werd geleerd om te doen wat Jezus deed, zoals het oefenen van dodenopwekking. Dit deed men door de ‘doden’ als mummies in toiletpapier te wikkelen en hun geest dan te bevelen terug te keren in hun lichaam.5 Ook in Bethels School voor de Bediening in het Bovennatuurlijke (BSSM) in de Verenigde Staten worden jaarlijks 2400 jongeren uit 70 verschillende landen geactiveerd om te ‘wandelen in de zalving,’ om te doen wat Jezus deed. De school werd door studenten liefkozend ‘de Hogwarts School voor Toverij’ genoemd, naar J.K. Rowlings Harry Potterboeken. Holly Pivec, die onderzoek doet naar de NAR-beweging, schrijft in haar boek ‘Counterfeit Kingdom’: ‘In ware Hogwarts stijl probeerden BSSM studenten muntjes en gitaarplectrums te laten zweven en hebben getracht door muren heen te lopen.’6 Wat deze dingen te maken hebben met het Evangelie is mij een raadsel. Het is zoals Hans Frinsel al eens terecht opmerkte aangaande deze beweging, de ‘ver-Harrypottering’ van het Evangelie.

Plaatsen waar de Bijbel onderwezen zou moeten worden, veranderen zo in een plek waar mensen worden getraind in het beoefenen van hun geloof, dat – zoals men gelooft – bewijs vindt in de tekenen en wonderen die zullen volgen.

.

Geloof als kracht

Word of Faith (Woord van geloof) is een leer binnen de kerk die sterke verwantschap vertoont met Christian Science, New Thought en de Law of Attraction. Deze laatste twee stromingen vinden hun oorsprong in New Age leer. Word of Faith omvat veel specifieke leringen die de beweging typeren, zoals het geloof dat de Here Jezus verlossing van zonde deed in (het voorportaal van) de hel, dat de eerste mens goddelijk werd geschapen en Jezus stierf om deze goddelijke eigenschappen terug te heroveren van de duivel om hier op aarde een goddelijk (zondevrij, ziektevrij en welvarend) leven te leiden. Zoals NAR-apostel Bill Johnson onderwijst: ‘nu begrijpen we dat toen Jezus zei dat Hij kwam om te zoeken en te redden dat wat verloren was, Hij sprak over meer dan persoonlijke redding. Jezus sprak over dat wat verloren ging in de hof van Eden..7

Mogelijk het meest bekende aspect van deze Word of Faith leer, dat waar de beweging haar naam aan ontleent, is het geloof dat wat men belijdt en gelooft kan verkrijgen. Het is een misinterpretatie van Romeinen 10.9, de basis voor verlossing: ‘Dit is het Woord van het geloof, dat wij prediken: ‘Als u met uw mond de Heere Jezus belijdt en met uw hart gelooft dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, zult u zalig worden.’ Zalig worden wordt door Word of Faith gelovigen vervangen door geluk in het hier en nu, waardoor het nieuwe mantra wordt: ‘Geloof het in je hart, belijd het met je mond. Je kunt hebben wat je uitspreekt.’ Zoals God ‘sprak en het was,’ gelooft men ook dat de mens kan spreken (of zingen) zodat het zal zijn. Het omgekeerde geldt ook: men gelooft dat wie negatief over zichzelf denkt en het uitspreekt, zijn of haar lot ten negatieve heeft beklonken.

Zoals een bekend Word of Faith prediker in Nederland onderwijst: ‘Omdat jij zelf bepaalt wat je spreekt, bepaal je ook zelf wat je krijgt.’ ‘Je krijgt wat je zegt. Je stuurt je leven met je woorden. Sommige mensen komen gebed vragen, maar zolang ze negatief blijven spreken en niet spreken in lijn met het woord van God, maakt het niet uit. Want dan is het niet in lijn met de wet van de belijdenis: ze krijgen wat ze zeggen. Ze krijgen niet wat jij voor hen bidt, ze krijgen wat ze zeggen.’8

Ver van ons bed?

Is het wel nuttig om te vertellen van dingen die in elders plaatsvinden? De reden dat ik (en met mij vele anderen) over deze dingen blijf schrijven, is dat deze leer het orthodox christendom dreigt over te nemen, juist ook in Nederland. Veel kerken hebben zich het buiten-Bijbelse Zeven Bergen Mandaat eigen gemaakt. Op conferenties worden christenen beziggehouden met het streven naar eigen genezing, heling en geluk hier op aarde, waarmee ze worden afgehouden van hun eigenlijke taak. Tieners mogen op tieneravonden naar voren gaan om de Geest te ontvangen, waarbij hen de handen wordt opgelegd door ‘gezalfde apostelen’. Bijbelscholen onderwijzen niet slechts Gods Woord, maar zijn erop gericht mensen te activeren in het bovennatuurlijke, waarbij studenten de straat op gaan om mensen te genezen en zelfs demonen uit te drijven, ‘zoals Jezus deed’. De schade van dit nieuwe christendom is aanzienlijk, zowel voor de oogst alsook voor de gemeente. Deze dingen moeten gebeuren, maar wees waakzaam dat je er geen deel van uit maakt.

Vijf kenmerken

Vijf kenmerken van NAR gedachtengoed in christelijke organisaties

Er is al veel over geschreven, maar hoe weet je nu praktisch dat je met een Nieuw Apostolische Reformatie (NAR) organisatie van doen hebt?

1. Apostelen

Bewust beschrijf ik hier de karakteristieken van organisaties, meer dan kerken. Dit heeft er mee te maken dat de NAR met name een invloed is die door kerkmuren en -structuren heen gaat en tot uiting komt binnen conferenties, cursussen en organisaties. Er wordt dan ook veel afgegeven op denominaties als zodanig, dit zou traditioneel zijn. Men streeft naar een kerkelijke eenheid die wordt overkoepeld door een relationeel systeem van apostelen, die op hun beurt door apostelen worden aangesteld en de wereldwijde kerk overzien. Sprekers die zichzelf ‘apostel’ laten noemen, of organisaties die bijvoorbeeld buitenlandse apostelen laten invliegen om christenen op conferenties en in samenkomsten te ‘imparteren’ met de Heilige Geest, zijn vrijwel altijd gelinkt aan het overkoepelende apostolische NAR netwerk. Geloofd wordt dat apostelen nodig zijn om de kerk tot geestelijke volwassenheid te brengen. Deze apostelen worden als vaders beschouwd die, net als Paulus bij Timotheüs, jongeren tot geestelijk wasdom brengen. Er wordt daarbij vaak gesproken over ‘een cultuur van eer’, waarin deze vaders in het geloof soms onaantastbaar lijken te zijn. Deze apostelen worden op hun beurt aangestuurd door nieuwe openbaringen van ‘profeten’, die ook een belangrijke functie vervullen in organisaties en kerken met een NAR fundament. Traditioneel christendom gelooft dat het fundament van het christelijk geloof al werd gelegd door de Bijbelse apostelen, van wie Johannes de laatst levende was.

2. Kingdom Now

Er wordt veel gesproken over het moeten vestigen van Gods Koninkrijk op aarde als een door God gegeven mandaat. Leiders en sprekers sturen hun toehoorders aan in het ontplooien van hun talenten en het aannemen belangrijke (leiderschaps-)posities in de maatschappij. Dit zodat de kerk zeven belangrijke maatschappelijke invloedssferen kan ‘veroveren’ voor het christendom. Dit zou nodig zijn om Gods Koninkrijk te vestigen op aarde, alvorens de Here Jezus terug kan komen. De zendingsopdracht om mensen mond tot mond het Evangelie van de Here Jezus te vertellen wordt hiermee vervangen door de opdracht om ‘te regeren’ en een ‘christelijke’ maatschappij te scheppen. Graag aangehaalde Bijbelteksten die hiervoor wordt gebruikt zijn Genesis 1:26 en 28. ‘Laten Wij mensen maken naar Ons beeld, naar Onze gelijkenis; en laten zij heersen..’ waarbij gemakshalve vaak wordt vergeten dat het hier om de vissen van de zee, de vogels in de lucht en het vee gaat. Ook wordt geloofd dat het nodig is de wereld, ‘de volken’ als kerk voor God te veroveren en Zijn regering te vestigen als voorwaarde voor Zijn terugkomst, in plaats van de vestiging van Zijn regering mét Zijn terugkomst in heerlijkheid. Een graag gehoorde leus is ‘de hemel op aarde brengen’. Om dit koninkrijk te kunnen bouwen is geld nodig, een zgn ‘great transfer of wealth, vanuit de wereld naar ‘de kerk’. Christenen worden aangemoedigd te ondernemen en grote bedragen af te dragen aan de kerk.

3. Word of Faith

Word of Faith is een geloof dat buiten de kerk ‘New Thought’ wordt genoemd. Het is kortgezegd het geloof in ‘de kracht van geloof’. Predikers van dit geloof zullen vooral benadrukken dat je een belangrijke geloofsheld kunt worden, zolang je maar gelooft. Ze leren je dat ‘de kracht van geloof’ vrijgezet dient te worden door woorden. Zo zou God ook het universum hebben geschapen: Hij sprak, en het was. Je zult aangespoord worden om ‘alles wat God op je bankrekening heeft gezet’, zoals materiele voorspoed, geluk, gezondheid, te verwezenlijken door er hard in te geloven en belijden.’ Ook word je sterk aangemoedigd om in geloof uit te stappen. Wanneer je een genezingsdienst bijwoont zie je bijvoorbeeld hoe een invalide vrouw in een rolstoel naast jou wordt gevraagd om in geloof uit haar rolstoel te stappen, zodat genezing volgt. Of je ziet medegelovigen hun laatste geld ‘in geloof zaaien’ in de akker van de christelijke bediening, om zelf financieel welvarend te worden. Een geliefde Bijbeltekst die wordt aangehaald is ‘voorwaar, Ik zeg u: wie tegen deze berg zal zeggen: Word opgeheven en in de zee geworpen, en niet zal twijfelen in zijn hart, maar zal geloven dat wat hij zegt, gebeuren zal, het zal hem gebeuren wat hij zegt.’ De Olijfberg wordt daarbij vervangen door jouw spreekwoordelijke berg, zoals een tentamen of een gezondheidsprobleem. In kerken en organisaties die Word of Faith onderwijzen ligt vaak een sterke nadruk op genezing en welvaart voor de gelovige. Wanneer de Here Jezus wordt gepreekt, is Hij daarin geregeld slechts een Middel tot het doel.

4. Het draait om jou

Of het nu de prediking is, de liederen, gebeden: gaat niet om de Here Jezus, het gaat om jou. Vaak valt het niet direct op als een dienst of prediking ‘jou’ in het centrum heeft, omdat dit nu eenmaal niet aanstootgevend is. Maar wanneer je goed luistert hoor je hoe gepredikt wordt dat Jezus mens werd om ons te laten zien wat een mens in staat is te doen door vervulling met de Heilige Geest. Je hebt het gevoel dat je misschien niet vervuld bent en een tweede zegen met de Heilige Geest nodig hebt om gelukkig te worden, om God beter te kunnen verstaan, of om bijzondere dingen te kunnen doen voor God. Je begint ook te geloven dat er verschillende niveau’s zijn waarop ‘de Geest’ door jou heen kan werken. Het hoogste niveau van vervulling is als je onder handoplegging wordt gezalfd door een bekend ‘apostel’ of ‘profeet’, misschien wel meer dan eens. Je wordt gestimuleerd te ontdekken waar je talenten liggen en te wandelen in jouw persoonlijke lotsbestemming, zoals die bijvoorbeeld door profetieën van medegelovigen aan je bekend werden gemaakt. Tijdens de dienst bestaat er de mogelijkheid om in de rij te gaan staan voor een persoonlijk ‘Woord van God,’ voor jou. Je merkt op dat je niet alleen wordt gestimuleerd om succesvol te worden voor je aardse leven hier en nu, maar ook in het ontwikkelen van alle gaven van de Geest (met name het spreken in tongen, het profeteren). Er worden programma’s geboden om te oefenen tot je er steeds beter in wordt en..  fouten maken mag.

5. Sterke nadruk op wonderen & tekenen

De meeste christenen geloven dat de God die hemel en aarde schiep bij machte is om wonderen te doen. Maar kenmerkend aan NAR organisaties is een sterke hang naar het bovennatuurlijke, waarbij de bron vaak ondergeschikt is aan het vermeende wonder of teken. Wonderen lijken de norm te moeten zijn. Je hoort veelvuldig getuigenissen die gaan over een opname tot in de hemel, een aanraking, een visioen, goudstof dat neerdwarrelde, engelen in de kamer, een helende vibratie, terwijl je vrijwel niet hoort getuigen van het leven, sterven en de opstanding van de Here Jezus. Hoewel de Bijbel zegt dat het Evangelie een kracht van God is tot zaligheid, wordt door NAR gelovigen vaak geloofd dat deze kracht er pas is als ze zichtbaar is door demonstratie. De Bijbel wordt niet vaak geopend, op soms een vijftal verzen na, en van Bijbelse profetieën die de Here Jezus beschrijven hoor je vrijwel  niet. De profetieën die je wel over Jezus hoort zijn nieuw en openbaren andere, aanvullende informatie dan tot dusverre bekend was vanuit de Bijbel. Het Evangelie wordt dan ook niet uitgelegd vanuit de Bijbel, maar dient gedemonstreerd te worden door wonderen en tekenen. Je zult horen van gelovigen die zo met de Geest vervuld waren dat er mensen genazen toen zijn of haar schaduw op de zieke viel, zoals bij Petrus in het boek Handelingen, maar je hebt het nooit echt gezien. De spreker uit Amerika vertelt hoe tijdens een conferentie op een ander continent drie doden tot leven kwamen na zijn handoplegging, maar je kunt hier geen artikelen over terugvinden. Je krijgt te horen dat er in de laatste dagen mensen zodanig met de Geest vervuld zullen zijn dat ze grotere wonderen zullen doen dan de Here Jezus. Dan zal de aarde door Geestvervulde christenen heen een paradijs worden en het bovennatuurlijke de norm zijn.

Bovenstaande kenmerken zijn uiteraard geen gouden standaard. Maar wanneer je merkt dat veel van deze dingen terugkomen in een organisatie waar je deel vanuit maakt, is het de moeite waard om te onderzoeken wat hun visie is ten aanzien van elementaire christelijke leerstellingen, zoals de Drie-eenheid, de exclusiviteit van de Here Jezus als Eniggeboren Zoon van God, de onfeilbaarheid van de Bijbel en redding in genade door geloof in het werk van de Here Jezus alleen.