Het desem in The Message

‘Van nu af aan brengt elke weg die je bewandelt je naar God.’ – Psalm 25:10a The Message

Prediker Jan Pool zegt er verliefd op te zijn en het boek dagelijks te lezen.1 U2’s leadzanger Bono loofde het boek omdat het ‘in zijn eigen taal’ tot hem sprak.2 In 1993 werd het Nieuwe Testament van The Message uitgebracht en in 2002 volgde een compleet boek; een parafrase van de Bijbel door Eugene Peterson. Inmiddels zijn er miljoenen exemplaren verkocht en onlangs werd ook een Nederlandstalige versie van het Nieuwe Testament van The Message op de markt gebracht, uitgebracht door uitgeverij Gideon en vertaald door Gerhard Rijksen en Paul Abspoel.

Er zijn al veel Bijbelvertalingen en parafrasen van de Bijbel; wat maakt The Message anders? In het voorwoord van het boek schrijft auteur Eugene Peterson (1932-2018): het ‘eigentijdse idioom houdt de taal van the Message actueel, fris en begrijpelijk.’  In een interview met Christianity Today3 beschrijft hij hoe zijn schrijfproces begon: ‘Ik liet mezelf een soort van gaan en werd speels. Dat was toen de Bergrede kwam. Ik herinner me dat ik in mijn kelder zat te studeren en schreef de zaligsprekingen in tien minuten. En plotseling besefte ik dat dit wel eens kon werken.’ Of speelsheid en eigentijds idioom op z’n plaats is bij het parafraseren van de Bijbel is de vraag. Daarbij bleek het bij speelsheid niet te blijven. The Message blijkt doorkneed te zijn met New Age desem, en maakt daarmee geen goed dagelijks brood.

.

Lichtdrager

Terminologie die je in een reguliere Bijbelvertaling niet terug zult vinden is bijvoorbeeld het woord ‘lichtdrager.’ Wel is dit woord in bijvoorbeeld Mattheus 5:14-16 van The Message te vinden: ‘Ik zou het ook zo kunnen zeggen: Jullie zijn hier om het licht te zijn dat alle kleuren van God zichtbaar maakt in deze wereld. [..] Als ik jullie lichtdragers maak, dan ga ik jullie toch niet onder een emmer verstoppen?’ De Bijbel spreekt niet van gelovigen als lichtdragers. De Here Jezus noemt Zichzelf het Licht van de wereld (Joh.8:12). Wanneer wij in Hem blijven, verspreiden we Zijn licht. Het is zoals Corrie ten Boom eens beschreef: we zijn als de maan, die zelf geen licht geeft, maar slechts het licht van de zon weerkaatst in het donker.

Hoewel het begrip ‘lichtdrager’ niet in de Bijbel terug te vinden is, komt het wel in occulte geschriften voor. ‘Lucifer’ is de engel van het licht dat de New Age beweging leidt en wiens naam ‘lichtdrager’ betekent. In 1896 bracht de Theosophical Society een maandblad uit met de titel Lucifer, dat met een banner op de voorpagina beschreef: ‘The Light-bearer is the Morning Star or Lucifer’ – ‘De lichtdrager is de Morgenster of Lucifer.’ Volgens oprichter Moses Harman was Lucifer de aloude Morgenster. Met het maandblad wilde Harman licht brengen aan hen die in het duister verkeerden.

Ook refereren New Age gelovigen vaak aan zichzelf als zijnde lichtdragers. Zo beschreef Alice Bailey –  occultiste en moeder van de New Age beweging:  ‘..deze woorden zijn van betekenis voor alle ware discipelen en reiken hen een analoog doel aan dat zij voor zichzelf beschrijven als dat van het vinden van het licht, het zichzelf toe-eigenen van het licht en het zelf worden van lichtdragers.’4 Met ‘het licht’ doelt Bailey uiteraard niet op de Here Jezus, maar op de engel van het licht (2 Kor 11:14), Lucifer.

De occulte online encyclopedie ‘Ascended Masters Encyclopedia’ beschrijft het begrip lichtdrager als volgt:  Lichtdrager betekent Christusdrager, iemand die het Licht dat Christus is draagt, iemand die de verantwoordelijkheid voor Christusschap in zichzelf draagt en aan anderen door de waarheid en eer van God te verdedigen; iemand die gezalfd is met het Christusbewustzijn en deze verlichting aan allen brengt.’ ‘Een lichtdrager draagt het Christusbewustzijn wanneer hij het Woord van God internaliseert. [..] Dat zelfbewustzijn van God noemen we Godsbewustzijn dat bewustzijn van Christus noemen we Christusbewustzijn.5

Let wel: New Agers geloven niet in de reflectie van het licht van de Here Jezus. Zij geloven dat mensen (ook Jezus) het licht in zichzelf hebben, wanneer zij tot een bewustzijn van hun inherente goddelijkheid of christusschap komen. In analogie met het voorbeeld van Corrie ten Boom: ze geloven dat zij allemaal de zon zijn: zij deel van de zon en de zon deel van hen.

.

Ware Zelf

Ook het begrip ‘ware zelf’ komt in de oorspronkelijke ‘The Message’ diverse keren voor. Het is een buiten-Bijbels begrip dat z’n oorsprong vindt in het hindoeïsme en wordt gebruikt in New Age. Dit ware Zelf is in New Age de goddelijke kern die zich in elk mens zou bevinden. Deze goddelijke kern noemt men ook wel ‘christus’. Zo leert het New Age werkboek ‘A Course in Miracles’: ‘Vader, ik kom tot u door Hem Die uw Zoon is en ook mijn ware Zelf.’6 ‘Een Zelf is waar; het andere is er niet.’7 ‘Jij bent Gods Zoon, een Zelf..’8We zingen het lied van dankbaarheid vandaag, tot eer van het Zelf dat God heeft gewild dat onze ware Identiteit in Hem zou zijn.’9 Psychotherapie wordt in A Course of Miracles gezien als een middel om deze ‘christus’ te ontvangen – ofwel tot het ‘ware Zelf’ te komen en zo gered te worden.10Vergeet nooit dat het Zoonschap je redding is, want het Zoonschap is je Zelf.11

In The Message wordt Mattheus 5:44,45 door Eugene Peterson vertaald als: ‘Ik zeg je jullie vijanden lief te hebben. Laat hen het beste in jullie naar boven brengen, niet het slechtste. Als iemand het je moeilijk maakt, reageer dan met de energieën van gebed, want dan werken jullie vanuit je ware zelven, jullie God geschapen zelven.’  En Johannes 1.12,13 als volgt: ‘Maar eenieder die hem wilde, die geloofde dat hij was wie hij stelde te zijn en deed wat hij zei, hen maakte Hij hun ware zelven, hun kind-van-God zelven. Dezen zijn de uit God geborenen, niet door bloed verwekt, niet door vlees verwekt, niet door seks verwekt.’

In de Nederlandse versie van The Message werd Mattheus 5:44,45 door Gerhard Rijksen vertaald met: ‘Ik zeg je dat je je vijanden moet liefhebben. Laat ze het beste in je naar boven brengen, niet het slechtste. Wanneer iemand je het leven zuur maakt, antwoordt dan met gebed. Dan handel je vanuit je echte, door God geschapen ik en dat is wat God ook doet.’

In de Nederlandse vertaling van The Message verdwijnt de term ‘ware zelf’ en wordt deze vervangen door ‘echte ik’, ‘ware aard’ en ‘ware ik’, wat evengoed buiten-Bijbelse begrippen zijn om hetzelfde New Age begrip aan te duiden. Redding komt in de Bijbel nooit uit ons zelf, ook niet door ons ‘ware zelf’ of ‘echte ik’, maar alleen door Christus Jezus.

.

Jezus als Leraar en Meester

De Bijbel openbaart ons Jezus niet als Iemand die slechts de weg tot God liet zien. Hij is de eniggeboren Zoon van de Vader, die – net als God de Vader – van eeuwigheid af is. Hij is de beloofde Messias, de enige Christus.

Maar in New Age leer is Jezus niet dé Christus, dé Zoon van de Levende God, maar slechts één van de vele christussen. Een leraar en verlicht Meester, maar niet God en ‘Heer’. Hij zou christusschap hebben verworven door bewustzijn van zijn ‘Ware Zelf’ (Zoonschap, ‘Christus’ en dus  ‘Christusbewustzijn’)  te ontwikkelen. New Age scheidt het begrip ‘Christus’ van Jezus, zoals duidelijk wordt in de beschrijving van occultiste Alice Bailey: ‘Er is een groeiend en zich ontwikkelend geloof dat Christus in ons is, zoals Hij in Meester Jezus was..’12

In tegenstelling tot andere Bijbels komt het begrip ‘Heer’ in combinatie met ‘Jezus’ in Petersons The Message geen enkele keer voor. In plaats daarvan worden de woorden ‘meester’ en ‘leraar’ gebruikt. In de Engelstalige King James Version van het Nieuwe Testament (vergelijkbaar met de Statenvertaling) komt de combinatie ‘Heer Jezus Christus’ 118 keer voor.

Ook in de Nederlandse versie van The Message werd het woord ‘Heer’ structureel vertaald met ‘meester.’ Zo wordt Openbaring 22:20b en 22.21 ‘Ja! Kom, Meester Jezus! De genade van de Meester Jezus zij met jullie allemaal. Absoluut!’ Ter vergelijking hetzelfde vers in de Herziene Statenvertaling: ‘Ja, Ik kom spoedig. Amen. Ja, kom, Heere Jezus! De genade van onze Heere Jezus Christus zij met u allen. Amen.’

En Johannes 13:13 met ‘Jullie spreken mij aan met ‘Leraar’ en ‘Meester’, en dat is terecht. Dat ben ik ook. Dus als ik, de Meester en Leraar, jullie de voeten was, moeten jullie ook elkaars voeten wassen. Ik heb jullie een model gegeven.’ Ter vergelijking weer de Herziene Statenvertaling: ‘U noemt Mij Meester en Heere, en u zegt het terecht, want Ik ben het. Als Ik dan, de Heere en de Meester, uw voeten gewassen heb, moet ook u elkaars voeten wassen. Want Ik heb u een voorbeeld gegeven, opdat ook u zult doen zoals Ik voor u heb gedaan.’

Het weglaten van de titel ‘Heer’ is opmerkelijk. Het is niet een kwestie van slechts meer eigentijds of begrijpelijker idioom, maar een verandering van het wezen van het woord en daarmee de persoon van Jezus. Merk op dat Judas Jezus nooit met ‘Heer’ aansprak, maar Hem altijd ‘Meester’ noemde. Hij ontkende het Heerschap van de Here Jezus.

Occultiste Alice Bailey beschreef de komende New Age christus als een ‘Leraar’ en ‘Meester’. Ze schreef: ‘De Wereld Leraar is dat Grote Wezen dat de christen de Christus noemt. In het Oosten is Hij bekend als de Bodhisattva, en als de Heer Maitreya.. [..] Hij is de Wereld Leraar, de Meester der Meesters en de aanstuurder der Engelen en aan Hem is het gegeven het geestelijk lot der mensheid te besturen en de ontwikkeling van de bewustwording binnenin elk mens dat het een kind van God is en een Zoon van de Allerhoogste.13

.

As above, so below

Mogelijk het meest in het oog springende occulte vocabulaire dat in The Message is opgenomen is wel ‘as above, so below.’ De spreuk is een eeuwenoud occult vers dat de sleutel tot alle magie en mysteriën zou zijn. ‘As above, so below; as below, so above.’ De spreuk behelst dat de transcendente God voorbij het fysieke universum en de immanente God binnenin onszelf één zijn.’14

Eugene Peterson maakte deze occulte spreuk tot een gebed uit de mond van de Here Jezus, door het op te nemen in het Onze Vader. ‘Onze Vader in de hemel, Onthul wie u bent. Maak de wereld in orde; Doe wat het beste is – as above, so below.’ In de Nederlandse versie werd dit vers door Gerhard Rijksen vertaald met: ‘Onze Vader in de hemel, Laat zien wie U bent. Breng de wereld op orde; Doe wat het beste is – zowel boven, als hier beneden.

Begrijpelijkerwijs struikelden christenen als Warren B. Smith, die uit de New Age tot geloof kwamen en dit gedeelte lazen, over dit vers. In het boek Eugene Peterson’s mixed Message  – een analyse van The Message – schrijft Smith hoe wiccans de spreuk gebruiken om dingen te bezegelen.15 Ook beschrijft hij hoe een voormalig New Ager Peterson kort na het uitbrengen van The Message in 1993 in een brief bezorgd vroeg of hij wist dat het een occulte spreuk betrof. ‘Peterson had hem teruggeschreven en zei dat als hij had geweten dat ‘as above, so below’ een New Age spreuk betrof, hij het nooit zou hebben gebruikt. Peterson had het – als hij er echt om zou geven – kunnen verwijderen uit de volgende drukken van The Message. Maar meer dan twintig jaar na de eerste druk van zijn boek, blijft ‘as above, so below’ nog steeds in zijn vertaling staan..’16

.

Energie

Energie is op zichzelf geen occult begrip. Maar in New Age maakt alles deel uit van de God-energie. Christelijk onderzoeker Ray Yungen beschrijft het als volgt: ‘New Age leert dat alles wat bestaat, zichtbaar of onzichtbaar, bestaat uit energie – kleine deeltjes van vibrerende energie, atomen, moleculen, protonen, etc. Alles is energie. Die energie, zo geloven ze, is God en daarom is alles God.17

Occultiste en moeder van de New Age beweging, Alice Bailey, schrijft: ‘Leerlingen moeten zichzelf bekend maken met het ‘energie-concept’ en leren om zichzelf te zien als energie eenheden die diverse typen energie tentoonspreiden.18

Anders dan in reguliere Bijbelvertalingen komt het woord ‘energie’ in de oorspronkelijke The Message voor, veertig keer maar liefst. Zoals in Lukas 6:28, waar Peterson schrijft: ‘reageer met de energie van gebed’. In het Nederlands valt dit weg met de vertaling:  ‘steek je energie in gebed.’

Maar in bijvoorbeeld Filippenzen 2:13 komt dit on-Bijbelse concept toch weer naar voren: ‘Wees energiek in je verlossingsleven, eerbiedig en ontvankelijk voor God. Die energie komt van God en zit diep in jullie.’ Het idee dat we Goddelijke energie uit onszelf dienen te putten is niet Bijbels, in tegendeel, Paulus schrijft dat Gods kracht in zwakheid wordt volbracht. (2 Kor 12)

.

Goddelijkheid van Jezus

Omdat ik benieuwd was naar wat The Message te zeggen zou hebben over de aard van Here Jezus, zocht ik Filippenzen 2:5-8 op, waar staat:  ‘Denk over jullie zelf op de manier waarop Christus Jezus dacht over hemzelf. Hij had een status gelijk aan God, maar dacht niet zo hoog over zichzelf dat hij zich koste wat het kost bleef vastklampen aan de voordelen van die status. Toen de tijd kwam, legde hij alle privileges van goddelijkheid af en nam de status van een slaaf aan, werd mens! Eenmaal mens geworden, bleef hij mens.

Nederlandse vertaling van The Message, Filippenzen 2:5-8: ‘Denk over jezelf zoals Christus Jezus over zichzelf dacht. Hij had dezelfde status als God, maar had het niet zo hoog met zichzelf op dat hij per se moest vasthouden aan de privileges die bij die status hoorden. Toen de tijd daar was, schoof hij die goddelijke privileges terzijde en nam hij de positie in van een slaaf: hij werd mens! En mens geworden, bleef hij mens.’

Herziene Statenvertaling, Filippenzen 2:5-8: ‘Laat daarom die gezindheid in u zijn die ook in Christus Jezus was, Die, terwijl Hij in de gestalte van God was, het niet als roof beschouwd heeft aan God gelijk te zijn, maar Zichzelf ontledigd heef door de gestalte van een slaaf aan te nemen en aan de mensen gelijk te worden. En in gedaante als een mens bevonden, heeft Hij Zichzelf vernederd en is gehoorzaam geworden, tot de dood, ja, tot de kruisdood.’

Op het eerste gezicht lijkt de strekking van de tekst te zijn geparafraseerd. Maar wie goed leest, ziet dat de essentie van de tekst is veranderd. Het lijkt erop of de Here Jezus niet God was (niet ‘aan God gelijk’ was) maar de status van God had (‘dezelfde status als God’). Daarnaast wordt in de parafrase door zowel Eugene Peterson als ook in de Nederlandse vertaling toegevoegd dat Jezus mens bleef. Aan Jezus’ goddelijke natuur wordt afgedaan, terwijl Zijn menselijkheid wordt benadrukt.

.

Zonde en een liefdevolle omhelzing

Een in het oog springende tekst is Romeinen 8:35, die in The Message als volgt vertaald wordt: ‘Denk je dat iemand een wig kan drijven tussen ons en Christus’ liefde voor ons? Op geen enkele manier! Geen problemen, geen moeilijkheden, geen haat, geen honger, geen dakloosheid, geen pesterijen of dreiging, zelfs niet de ergste zonden die in de Schrift staan..’

Nederlandse versie: ‘Geloof je werkelijk dat er iemand in staat is een wig te drijven tussen ons en de liefde van Christus voor ons? Geen sprake van! Geen enkel probleem, geen zware tijden, geen haat, geen honger, geen dakloosheid, geen getreiter of gedreig, geen lasterpraatjes, nog niet de ergste zonden die in de Geschriften worden genoemd.. [..] Ik ben er absoluut van overtuigd dat niets.. [..] ..absoluut niets, tussen ons en Gods liefde kan komen, vanwege de liefdevolle wijze waarop Jezus, onze Meester, ons omhelsde.’

Wat zegt de Schrift zelf?  Jesaja 59:2: ‘Maar uw ongerechtigheden maken scheiding tussen u en uw God, uw zonden doen Zijn aangezicht voor u verborgen zijn, zodat Hij u niet hoort.’ Onze ongerechtigheden, onze zonden, scheiden ons van God. Maar Peterson leert met The Message dat er niets instaat tussen Gods liefde en de mens – zelfs niet de ergste zonden in de Schrift – vanwege de liefdevolle wijze waarop Meester Jezus ons omhelsde. Opnieuw geen parafrase, maar het essentieel anders invullen van het begrip verzoening. Onze zonden maken scheiding tussen ons en God. En de Bijbel zegt dat er zonder het vloeien van bloed geen vergeving van deze zonden is: ‘zonder het vergieten van bloed vindt er geen vergeving plaats.’ (Hebr 9:22b) ‘Want het is het bloed dat door middel van het leven verzoening bewerkt.’ (Lev 17:11)

Hierin is de liefde van God aan ons geopenbaard, dat God Zijn eniggeboren Zoon in de wereld gezonden heeft, opdat wij zouden leven door Hem. Hierin is de liefde, niet dat wij God liefgehad hebben, maar dat Hij ons heeft liefgehad en Zijn Zoon zond als verzoening voor onze zonden.’ (1 Johannes 4:8-10)

God zond Zijn Zoon Jezus niet om ons liefdevol te omhelzen, maar om te sterven, zodat door Zijn dood en gevloeide bloed vergeving van onze zonden plaatsvond.

.

Tot slot

Bijbellezen kan best een opgave zijn en het kan verhelderend zijn om verschillende Bijbelvertalingen te lezen om een tekst beter te begrijpen. Het lastige van een parafrase van de Bijbel is dat de auteur al een specifieke interpretatie heeft van wat geschreven is. Als lezer lees je dan ook die interpretatie. Ik heb The Message niet volledig doorgelezen en kan derhalve niet oordelen over wat Petersons volledige boodschap is. Toch zou de hoeveelheid New Age desem zoals hier boven beschreven voldoende moeten zijn om het boek niet voor christelijke literatuur aan te zien.

Warren Smith analyseerde The Message in zijn boek ‘Eugene Peterson’s mixed Message.’ Van zijn boek heb ik voor dit logje dankbaar gebruik gemaakt.

Lezing Ingrid Bijl

Na meer dan 35 jaar te hebben geleefd in New Age en moderne spiritualiteit, kwam Ingrid radicaal tot geloof in Jezus Christus. Sindsdien probeert zij onder meer christenen te waarschuwen tegen de invloed van New Age in de kerk.

Op haar website schrijft ze: ‘De manier waarop mensen tegenwoordig over hun leven denken, wordt sterk beïnvloed door de New-Age en post-moderne overtuigingen. Je kunt deze overtuigingen overal lezen en horen: in tijdschriften, kranten, tv-shows, boekhandels, scholen en zelfs kerken! Het is dé manier waarop de meeste mensen tegenwoordig denken en communiceren. Dus als je niet weet waar je op moet letten, is de kans groot dat je sommige ideeën in je eigen leven en je eigen kerk zult ondersteunen.’ ‘Paulus waarschuwde ons in 1 Timotheüs, 2 Timotheüs en Titus dat valse leerstellingen Gods kerk zouden binnengaan. De bovenstaande [op haar website beschreven New Age] concepten zijn (een deel van) de valse leer die je zult vinden in de kerk, in het leven van je christelijke famiie. Blijf waakzaam. Praat erover. En bovenal: blijf dicht bij Gods Woord!’

Ingrid woont in Spanje, maar zal op vrijdag 3 februari van 20-22u haar verhaal in het Nederlandse Alpen aan den Rijn delen met wie geïnteresseerd is. Opgeven voor de lezing kan via het emailadres marcoenjelske[at]ziggo.nl.

Gods profetische frequenties

Daarom geloven we dat wanneer we dingen uitspreken met geloof en we zenden onze geluidsgolven uit naar onze familie, naar ons lichaam, naar onze financiën, naar onze situaties, dan zenden we als het ware natuurlijke geluidsgolven, gedragen door de zalving van de Heilige Geest, en dat brengt beweging in de fundamenten

apostel Jarno van Dijk

In Romeinen 1-4 wordt door de apostel Paulus uitgelegd dat mensen alleen door geloof gered kunnen worden. Het is Paulus’ bedoeling om gelovigen te laten inzien dat mensen alleen gerechtvaardigd en daarmee gered kunnen worden door dit geloof, om zo eeuwig te leven met God. ‘Want allen hebben gezondigd en missen de heerlijkheid van God, en worden om niet gerechtvaardigd door Zijn genade, door de verlossing in Christus Jezus. Hem heeft God openlijk aangewezen als middel tot verzoening, door het geloof in Zijn bloed.’ (Rom 3.23-25)

Het is niet het geloof in onszelf, of het geloof in een sterk geloof, maar het geloof in Zijn bloed dat deze verlossing uitwerkt. Dit geloof sluit elke menselijke inspanning om gerechtvaardigd te worden uit. ‘Wij komen dus tot de slotsom dat de mens door het geloof gerechtvaardigd wordt zonder werken van de wet.’ (Rom 3.28)

In Romeinen 5 legt de apostel Paulus de nadruk op het doel van dit geloof: niet het verkrijgen van lichamelijke gezondheid of een volle portemonnee, maar vrede bij God. ‘Wij dan, gerechtvaardigd uit het geloof, hebben vrede bij God door onze Heere Jezus Christus.’ (Rom 5.1) Het geloof in het bloed van de Here Jezus brengt verzoening met God de Vader, wij die niet van onszelf gerechtvaardigd kunnen worden, worden verzoend met God die rechtvaardig is. Dit is het eeuwige leven.

In het Word of Faith geloof is niet vrede met God het doel van het geloof, maar welvaart, lichamelijke gezondheid en fijne levensomstandigheden.

In zijn studie ‘Gods Profetische Frequenties’ onderwijst Jarno van Dijk over hoe christenen met het uitzenden van geluidsgolven hun omstandigheden kunnen veranderen. Van Dijk is ‘apostel’ en ‘profeet’ en heeft met zijn vrouw Liesbeth het Kingdom Culture Apostolic Centre opgezet. Samen gaan zij voor in kerken in België en Nederland, organiseren conferenties en geven trainingen met als doel de kerk terug te brengen naar het fundament van apostelen en profeten in deze tijd. In zijn functie als profeet onderwijst van Dijk over de gave van profetie waarbij hij stelt dat de tong een profetisch instrument is. Zoals gebruikelijk voor mensen die deel uit maken van de NAR-beweging, wordt onderwezen dat woorden kracht bevatten en dat wanneer ze in geloof worden uitgesproken (hardop worden gezongen of geproclameerd) ze dingen kunnen bewerkstelligen. Geloof is zo niet meer het middel tot het verkrijgen van vrede met God en eeuwig leven met Hem, maar het veranderen van omstandigheden in het leven hier en nu.

Om zijn onderwijs te staven gebruikt van Dijk een Bijbeltekst ‘dood en leven zijn in de macht van de tong,’ (Spreuken 18.21a) en een Bijbelpassage (Handelingen 16), die hij een andere inhoud toekent. Met name Spreuken 18.21 is een veelgebruikte Bijbeltekst onder Word of Faith predikers. In plaats van een spreekwoordelijke toepassing (we kunnen onze woorden gebruiken om God te eren en anderen op te bouwen en om anderen te kwetsen en te lasteren) kennen deze predikers er een magische kracht aan toe. Van Dijk legt uit: ‘Wat is de kracht van woorden? Waarom zijn woorden belangrijk? We zeggen wel eens; lofprijs is krachtig, maar in hoeverre is het krachtig en wat doet het nou precies? Zoals de Bijbel ons leert zijn de hemelse gewesten en natuurlijke wereld met elkaar verbonden. Op het moment dat de één begint te schudden, voel je dat in de andere wereld. Daarom, op het moment dat wij frequenties beginnen uit te zenden – dat zijn geluidsgolven, dat zijn trillingen – dan beginnen dingen te bewegen.’

In Handelingen 16 wordt de geschiedenis van Paulus en Silas beschreven, die gevangen werden genomen nadat Paulus met zijn gezag als apostel van Jezus Christus een waarzeggende geest uitdreef. Van Dijk gelooft dat het door het uitzenden van gerichte frequenties met hun tong is dat het fundament van de gevangenis begon te schudden. Dit zou er uiteindelijk toe geleid hebben dat de cipier en zijn familie tot geloof kwamen. Maar geen enkel Bijbelvers beschrijft hoe de gebeden en het gezang van Paulus en Silas tot God geluidgolven, vibraties of frequenties voortbrachten die de gevangenis deden schudden. Er staat dat het een aardbeving was die de fundamenten van de gevangenis deed bewegen. Vers 25,26: ‘En omstreeks middernacht baden Paulus en Silas en zongen lofzangen voor God. En de gevangenen luisterden naar hen. En er vond plotseling een grote aardbeving plaats, zodat de fundamenten van de gevangenis bewogen werden; en onmiddellijk gingen alle deuren open en raakten de boeien van allen los.’

Er bestaat geen enkel Bijbels verband tussen de frequenties die werden uitgezonden tijdens de zang van Paulus en Silas en de aardbeving. Enig verder verband tussen het profetisch uitzenden van geluidsgolven en de redding van de cipier is dan ook quatsch. De gebeden en gezangen van deze heiligen waren slechts een communicatiemiddel tussen hen en God. God gebruikte de situatie om de gevangenisbewaarder tot Zichzelf te leiden; het was de vrucht van Zijn werk, niet die van de tong van de gelovige.

Maar van Dijk gelooft in de letterlijke kracht (energie) van woorden. ‘Daarom is de kracht van woorden zo belangrijk. De kracht van woorden, zijn de frequenties die die woorden teweeg brengen. Dus het gaat niet om het woord – tuurlijk heeft het met woorden te maken, want ‘dood  en leven is in de kracht van de tong’ –  dus het maakt uit wélke woorden, en wélke frequenties het uitdraagt, uitzendt. Maar het zijn de freqúenties, geluidsgolven, die jouw woorden verder brengen. Die geluidsgolven gaan veel verder, amen? Het zijn geluidsgolven die in het natuurlijke uitgezonden worden en die de hemelse gewesten in beweging brengen.’  De situatie in het boek Handelingen (Nb. handelingen van de apostelen) wordt door van Dijk vervolgens vertolkt naar een principe, een wetmatigheid, die voor het leven van elke gelovige geldt:  ‘Hetzelfde geldt met dit: als God je instructies geeft om frequenties uit te zenden over bepaalde zaken in je leven, over een naaste familielid, of over een collega of over een situatie in iemands leven, dan geeft het je instructie, dan geeft Hij jou autoriteit en dán geeft het ook de vrucht die er bij past.’

Het idee dat God ons opdraagt frequenties uit te zenden is niet Bijbels. Wat daarnaast opvalt is dat deze vorm van geloof niet gebaseerd is op het geloof in God, maar in onszelf. Het is geen geloof in het verlossingswerk van de Here Jezus, Zijn bloed en Zijn kruisdood, maar op de kracht van het geloof in de eigen tong. ‘Op het moment dat jij niet op waarde schat het kleine gereedschap dat jij tussen je lippen hebt, dat is je tong, de geluidsgolven die het voortbrengt, als jij dat niet op waarde schat, als jij de frequenties die God jou heeft gegeven niet op waarde schat, dan ga je ook nooit met geloof, met autoriteit dat ding gebruiken. Amen? Dus als ik niet bewust ben dat God door mijn neus spreekt, of door mijn oren spreekt, of mijn gevoel heen spreekt, door mijn lichaam.. als ik daar de waarde niet aan toeken, hoe kan God dan effectief door mij heen werken?’

Wat Jarno van Dijk onderwijs is het is het aloude principe dat de op New Thought gefundeerde Word of Faith beweging typeert: ‘Geloof het in je hart, zeg het met je mond. Dat is het geloofsprincipe. Je kunt hebben wat je uitspreekt.’1

In het boek ‘Manifesteren voor gevorderden’ met als ondertitel ‘het beheersen van de Law of Attraction door afstemming op frequenties’ schrijft de auteur: ‘Ik zou willen zeggen dat de kracht en het gebruik van frequenties al gebruikt wordt vanaf het begin van de tijd. De Bijbel, Jezus, vele andere profeten en goddelijke wezens spraken allen over het gebruik ervan – en de goddelijke aard van deze gave – het gebruik van het zesde zintuig. Het is een wetenschap die altijd tot je beschikking staat. Precies zoals zwaartekracht, werkt de Law of Attraction altijd, elke dag, dus alles wat je moet doen is je er op aansluiten.’ De zgn. Law of Attraction is synoniem voor New Thougth en vormt een basis voor New Age leer. Bovenstaand boek valt dan ook onder de categorie ‘New Age’ en is bedoeld voor mensen die hun lotsbestemming willen vormgeven door het in wording te brengen door geluidsfrequenties.

Gods Woord is eenvoudig en vormt niet de basis voor magische clausules waarmee we dingen kunnen veranderen en in wording kunnen spreken ‘zoals God’. Met onze woorden kunnen we elkaar bemoedigen en troosten, elkaar opbouwen in het geloof, de Naam van de Here Jezus te belijden voor de mensen. Maar laten we niet vergeten dat alleen God kan scheppen.

Alleen ‘God sprak en het was.’ Niet omdat God sprák, maar omdat Gód sprak.

‘Door het Woord van de HEERE is de hemel gemaakt, door de Geest van Zijn mond heel hun legermacht. Laat heel de aarde voor de HEERE vrezen, laat alle bewoners van de wereld bevreesd zijn voor Hem. Want Híj gebiedt en het is er, Híj gebiedt en het staat er.’ (Psalm 33.6,8,9)

Gods huis een dierentuin

‘Toen zei Hij tegen mij: Ga naar binnen en zie de boosaardige gruweldaden die zij hier doen. Ik ging naar binnen en ik zag, en zie, alle vormen van kruipende dieren, afschuwelijke dieren en alle stinkgoden van het huis van Israël, helemaal in het rond in de muur gegrift.’ (Ezechiël 8.9,10)

Lang, lang geleden, in 1994, begon in de Vineyard kerk in Toronto een opwekking. De opwekking begon toen Randy Clark als opgebrande voorganger weinig vrucht en kracht zag in zijn bediening, en wanhopig hongerig werd naar meer. Toen hij zag hoe de samenkomsten van de van oorsprong Zuid Afrikaanse evangelist Rodney Howard-Browne van bovennatuurlijke uitingen doorspekt waren, wilde hij dit ook en liet hij zich door hem de handen opleggen om ‘de zalving’ te ontvangen. Nadat dit was gebeurd liet hij Howard-Browne weten dat zijn handen nu brandden van de hitte. Hierop zei Howard-Browne: ‘Ja, dat is de zalving. Weet je waar die voor is? Ik zei hem: Ga terug naar je kerk en leg je handen op alles dat beweegt.’ Clark ging terug om te doen wat hem was opgedragen. Hij sprak (op uitnodiging van John Arnott) in de Vineyard gemeente in Toronto en ‘zalfde’ de hele gemeenschap.1

Vanaf het podium getuigde Clark van de geest die hem in lachen deed uitbarsten, waarop ook de gemeente in extatisch gelach, stuiptrekken en schudden uitbarstte. De atmosfeer veranderde van ‘gelaten’ naar ‘opgewonden’ en ‘geïntoxiceerd’,2 aldus Clark. ‘Bijna tachtig procent van de mensen lag op de vloer,’3 getuigde John Arnott, ‘het was als een explosie.’4 Gemeenteleden werden met kracht tegen de grond geworpen ‘door de Geest’, kronkelden over de grond, flapperden hun handen en maakten dierengeluiden. Sprekers probeerden hun Bijbel te openen, maar konden in hun dronkenschap geen vers oplezen en enkel kukelen als een haan. Eén van de aanwezigen geloofde dat God tegen haar zei: ‘wil jij voor Mij huilen als een wolf? Als Ik het je vraag, wil je het dan doen?’ waarop de vrouw van achter de microfoon haar hoofd ophief en begon te huilen als een wolf. Terwijl een geblaf de zaal overstemt, leidt één van de gelovigen een ander op handen en knieën aan een hondenriem over de vloer, en verheldert: ‘dit doet me denken aan een oude hymne; ‘waar Hij leidt, zal ik volgen’. Pelgrims kwamen van over de hele wereld naar Toronto om het ‘vuur van God’ te vangen. Dit was Toronto, dit was waar God aan het werk was, zei de één. Dit was Toronto, waar Gods heilige kerk veranderde in een dierentuin, meende de ander.

Als ik zie hoe de plaag die zich ooit leek te beperken tot de Vineyard Airport kerk in Toronto nooit helemaal weg is geweest, maar in alle hevigheid de Nederlandse kerk infecteert, kan mij een gevoel van moedeloosheid en verdriet overvallen.

Want Toronto leeft meer dan ooit. Nog steeds zijn christenen hongerig naar meer, ook in het ooit ‘nuchtere’ Nederland. Daarom struinen zij samenkomsten af waar ‘het vuur’ wordt uitgedeeld. In 2017 sprak Howard-Browne in Almere, voor  zgn. Holland Ablaze opwekkingsbijeenkomsten. ‘Ik geloof dat God met vuur zal komen,’ aldus de ‘barman van de Heilige Geest’. De Heer sprak tot hem dat hij de komende twee jaar naar 300 Europese steden moest gaan om het vuur uit te delen. In elk van die samenkomsten zouden 100 leiders aangestoken moeten worden met het vuur, om op hun beurt hun land in vuur en vlam te zetten. ‘De enige hoop voor Nederland,’ spreekt Howard-Browne, ‘is het vuur van de Heilige Geest. En voor iedere persoon om in vuur en vlam gezet te worden.5

En ook Randy Clark, inmiddels oprichter van de NAR-organisatie ‘Global Awakening’, drukt nog zijn stempel op de Nederlandse kerk, zoals door de leiderschapsconferentie ‘There is more’. Randy Clark heeft zichzelf tot missie gesteld de wereld over te reizen om leiders uit het hele kerkelijke spectrum (van conservatief protestants tot Rooms katholiek) te  imparteren met ‘de Geest’ om zo de wereld tot een opwekking te leiden. In een promotievideo voor Global Awakening wordt over Clark gezegd: ‘De visie voor Global Awakening werd tijdens het begin van de Toronto uitstorting door God aan Randy gegeven: Randy zou een vuur ontsteker zijn, iemand die visioenen zou zien, een bruggenbouwer. Het ontsteken van vuur is de bediening van impartatie en herstel van de Heilige Geest en Diens gaven aan de mensen van God, in het bijzonder leiders.5

Ook John Arnott en zijn vrouw Carol zijn nog actief in het overbrengen van ‘de Geest.’ Wereldwijd – ook in Nederland – zijn door hen diverse soakingcentra opgezet, waar mensen door ‘soaking’ gezalfd kunnen worden met ‘de Geest.’ Zoals John uitlegt: ‘Vaak bidden Carol en ik voor mensen; we soaken ze, we soaken ze, we soaken ze, voel hoe de zalving binnenstroomt.’6 Wat exact de aard is van hetgeen waarmee mensen gezalfd worden is voor Arnott van ondergeschikt belang: ‘Luister! Wat maakt het uit? Wat doet het er toe? Als hij denkt dat het van God is en hij vindt het fijn, laat hem er dan van genieten! Want de vrucht kun je later testen.7  En: ‘wanneer je het veilig houdt met dit ding, de Heilige Geest, weet je wat? Dan ga je dus nergens komen.8

Bovenstaand leiders zijn verantwoordelijk voor het zalven van legio kerkleiders, waaronder veel leiders van wat nu bekend staat als de Nieuw Apostolische Reformatie. Bill Johnson, Kenneth Copeland, Heidi Baker, Benny Hinn, allen werden geïmparteerd met een geest die hen met kracht overweldigde en spectaculaire dingen deed doen. Zij geloven dat het deze geest is die hen in staat stelt te genezen en demonen uit te drijven: hetgeen zij zien als de komst van het Koninkrijk van God met kracht. Wie of wat die geest dan is, is voor hen van ondergeschikt belang. Wanneer je ziet welke leer deze leiders prediken – zoals de leer dat een mens ‘als Jezus’ of ‘als God’ wordt door de zalving – geeft dit alle reden bij deze zogenaamde zalving en ook sprekers weg te blijven.

Benjamin Creme, een prominent New Age goeroe die jarenlang spreekbuis was voor de New Age christus door diens boodschappen te channelen, liet zich merkwaardig genoeg uit over de Toronto opwekking. Hij geloofde dat het iets goeds was: wat bij Toronto gebeurde was ‘dezelfde methode als die gebruikt werd door zijn [eigen] spirituele Meesters, om christenfundamentalisten zacht te maken voor hun acceptatie van de New Age Christus als hij komt.’9

Persoonlijk geloof ik dat de zalving van Toronto Gods oordeel is, dat begint bij de gemeente. Ik geloof dat deze zalving de weg baant voor ‘hem, wiens komst overeenkomstig de werking van satan is, met allerlei kracht, tekenen en wonderen van de leugen.’ ‘En daarom zal God hun een krachtige dwaling zenden, zodat zij de leugen geloven, opdat zij allen veroordeeld worden die de waarheid niet geloofd hebben, maar een behagen hebben gehad in de ongerechtigheid.’ (2 Thess 2.11,12)

Die leugen was toen (Gen 3.5) en is nog altijd dat de mens als God kan zijn. Blijf daarom weg bij enige zalving die je kracht zou geven en je zogenaamd de ogen opent, en bid voor dominees, voorgangers en kerkleiders dat ze bij Gods Woord blijven en niet zullen vallen voor deze misleiding.

Mocht je ooit gevallen zijn voor / door deze zalving: er is een weg terug. Bekeer je tot God en Hij zal je vrijzetten. Blijf bij de Bijbel en heb gemeenschap met Bijbelgetrouwe christenen. Laat je niet verleiden tot het idee dat je iets mist.

Wiens wederkomst?

‘Ik keek toe in de nachtvisioenen, en zie, er kwam met de wolken van de hemel Iemand als een Mensenzoon. Hij kwam tot de Oude van dagen en men deed Hem voor Zijn aangezicht naderbij komen. Hem werd gegeven heerschappij, eer en koningschap, en alle volken, natiën en talen moesten Hem vereren. Zijn heerschappij is een eeuwige heerschappij, die Hem niet ontnomen zal worden, en Zijn koningschap zal niet te gronde gaan.’ (Daniel 7.13,14)

Met de wederkomst van de Here Jezus – parousia in het Grieks – wordt de belofte van Jezus bedoeld, dat Hij na Zijn hemelvaart op aarde zal terugkomen op de Dag des Oordeels. Zoals de Here Jezus eenmaal kwam als lijdende Knecht, zal Hij terugkomen op de Olijfberg in Jeruzalem, om als Koning Zijn Vrederijk te vestigen. Deze wederkomst wordt gezien als de definitieve openbaring van God aan de mensen.

In New Age wordt Christus gezien als een vorm van bewustzijn die ook door Jezus werd bereikt. Zoals Jezus ooit voorleefde hoe een mens zou leven die zich bewust is van deze bewustzijnstoestand – Christusbewustzijn – zo zouden ook wij mensen moeten doen. Jezus’ dood, opstanding, hemelvaart en ook wederkomst zien New Age gelovigen als stadia waar ‘leraar’ Jezus de mens in voorging om hen te laten weten hoe men verlichting kan bereiken. In dit kader betrekt de New Age de term ‘wederkomst’ dan ook niet op de Here Jezus zelf, maar op de mens. Wederkomst wordt door New Agers gezien als de definitieve openbaring van de goddelijkheid van de mens, het worden als godenzoon, het worden van een ‘Christus.’

New Age leraar Michael Mirdad legt het als volgt uit: ‘Het ultieme doel is Christusbewustzijn. En ze respecteren Jezus omdat hij de klus geklaard heeft. Maar Jezus zei: ‘alles dat ik deed zullen júllie doen, en méér.’ Dus ‘Ik bereikte Christusbewustzijn, maar jullie ook! Mijn komst hier wordt de eerste komst van Christus genoemd, die van jullie ‘de wederkomst.’ Het is niet zoiets als ‘Míjn terugkomst.’ Wanneer zal de wederkomst zijn? [..] Nou, de wederkomst zal zijn dat Jezus komt om te vieren dat wij ons geestelijk ontwaken hebben doorgemaakt. Dáár gaat het allemaal om: niet om ons te fiksen, om ons ‘christelijk’ te maken. ‘Waarom deed Hij dat de eerste keer dan niet?’ ‘Oh, Hij was een wezen met beperkingen.’ Nee, Hij kon álles doen! [Jezus zei] ‘Ik liet jullie zien hoe je het moest doen, maar nu is het aan jullie.’1

De leer van dit openbaar worden van de inherente goddelijkheid van de mens als zijnde ‘de wederkomst van Christus’ werd in de jaren veertig van de vorige eeuw in de kerk geïntroduceerd door de zgn. Latter Rain movement. Men gelooft dat wanneer de kerk zich haar zoonschap ten volle bewust wordt (letterlijk ‘Christus’ wordt) er een verlossing van de aarde zal volgen. Deze leer wordt ook wel ‘Manifest Sons of God’ (Geopenbaarde Zonen Gods) genoemd, waarbij men zich onterecht baseert op Romeinen 8.19: ‘Met reikhalzend verlangen immers verwacht de schepping het openbaar worden van de kinderen van God.’ Vandaag de dag wordt deze leer nog steeds onderwezen binnen de NAR-beweging, zoals door prominent NAR-profeet Bill Hamon. Zo schrijft Hamon: ‘deze Zonen zullen gelijk zijn aan Jezus Christus: onsterfelijk, zondeloos, volmaakte zonen die deelhebben aan de goddelijke natuur. Ze zullen elk recht hebben om goden te worden genoemd en ze zúllen goden worden genoemd.’2

Ook Brian Simmons, auteur van The Passion Translation (een parafrase van de Bijbel die veel in de NAR beweging wordt gebruikt) onderwijst: ‘Hoe interpreteer je Openbaring 7? Oordeel wordt teruggehouden. Hoe zit het dan met tsunami’s en hoe zit het met aardbevingen? Dat zijn geen oordelen, vrienden, dat zijn geboorteweeën voor het Koninkrijk. Het zijn weeën van de schepping die zucht totdat jíj geopenbaard wordt! Die laat zien dat jíj de zoon of dochter van God bent! Want de schepping zelf zucht in pijn van de weeën, totdat Zonen geopenbaard worden! Dus ‘koninkrijk’ is hoeveel ‘Jezus’ er door jouw leven stroomt.’3

Simmons gelooft dat de wederkomst niet de fysieke terugkomst van de Here Jezus is, maar het openbaar worden van het bewustzijn van ‘Christus in ons.’ Hij onderwijst: De wederkomst is het worden van de Heer. De Vader houdt zoveel van de Zoon dat Hij de aarde vult met mensen zoals Hij.’ ‘Komen – parousia – heeft níets te maken met ruimtelijke afstand. Het is het woord voor verschijnen, het woord voor uit de schaduwen komen, een woord dat gebruikt wordt voor iets zó dicht bij je, iets dat er altijd al is geweest.. en ineens wordt het onthuld.. Eigenlijk wordt dit het best vertaald met ‘het wórden.’ [..] Christus is nu velen, hij is niet slechts één. Christus is niet slechts [!] Jezus Christus.’ ‘Wij wórden de christus op aarde. De christus in ons wordt de hoop der heerlijkheid.’4 En omdat Simmons gelooft dat het van mensen afhangt wanneer de mensheid tot dit bewustzijn komt, en dus niet op een ‘dag en uur dat niemand bekend is, ook de engelen in de hemel niet, maar alleen God de Vader’, onderwijst hij: ‘jij hebt de macht over de wederkomst. Jij bepaalt wanneer het komt.’5

Peter Overduin is coach en spreker in christelijke kerken. Op zijn Twitter account draagt hij uit: ‘verander de wereld door je ware Zelf te zijn!’ Net als New Age gelovigen, gelooft ook Overduin dat niet alleen de Here Jezus, maar ook mensen het in zich hebben om als eniggeboren Zoon van God of Christus openbaar te worden. ‘Christus is de eniggeboren Zoon van God, het Licht der wereld, de ene nieuwe mens, de ware identiteit van ieder mens. Wij zijn allemaal Christus-mensen. Ieder mens heeft het in zich om als de ene nieuwe mens, de eniggeboren Zoon van God, als Christus, het Licht der wereld, openbaar te worden.’6

Ook hij gelooft niet in de wederkomst van Christus als zijnde de openbaring van de Here Jezus waarbij Hij fysiek zal terugkeren om te oordelen, maar in het openbaar worden van de mens als zoon/dochter van God. Op zijn blog schrijft Overduin: ‘Allereerst zijn we geneigd om bij ‘de Here’ te denken aan de fysieke verschijning van Jezus van Nazareth en als gevolg hiervan ons de (weder)komst voor te stellen als het moment waarop Jezus weer in een fysiek lichaam op aarde zou verschijnen. Als Paulus echter over ‘de Here’ schrijft, dan gaat het hem juist niet om de fysieke verschijning van Jezus van Nazareth. [..] ‘Hetzelfde geldt voor het dogma van de wederkomst, op grond waarvan men gelooft dat Jezus in een fysiek lichaam zal terugkeren op aarde om op de zogenoemde ‘oordeelsdag’ definitief orde op zaken te stellen. Het leidt tot een houding van ‘stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw’..  [..] ‘Daarnaast spreekt Jezus zelf in zijn eindtijdrede over de komst van de ‘zoon des mensen’ (Matteüs 24:27). Bij deze uitdrukking vanuit het Aramees gezien, de taal waarin Jezus sprak, gaat het om ‘de mens als zodanig’. De mens zoals God haar/hem bedoeld heeft. De mens die als zoon/dochter van God openbaar wordt op aarde. Zodra de Here, die Geest is, het Licht van Christus, gaat schijnen op aarde en er weer zonen en dochters van God openbaar gaan worden, is de ‘(weder)komst van de zoon des mensen’, de komst van de mens als zodanig, een feit!’7

New Age leidsvrouw Alice Bailey stelde zich ooit ten doel om de christelijke kerk te laten dienen als een middel waardoor de wereld tot verlichting (bereiken van Christusbewustzijn) zou kunnen komen. Hoe? Ondermeer door christelijke doctrines een occulte inhoud toe te kennen, en deze hervormde doctrines ‘nieuwe wijn in nieuwe zakken’, door de kerk te onderwijzen. Uit bovenstaand verhaal wordt hopelijk duidelijk hoe belangrijk het is om te blijven bij het Bijbels fundament van onderwijs dat aan ons werd overgeleverd. In Nederland hebben we allemaal de mogelijkheid een Bijbel te lezen, of ons te laten voorlezen door een medegelovige of middels een Bijbel-app. Hoewel predikers en onderwijzers zijn ons gegeven om ons op te bouwen in ons geloof, is het erg belangrijk om zelf onze Bijbel te blijven lezen en het geleerde (juist ook in de kerk!) te toetsen. Dus lees je Bijbel en toets aan het Woord.