Proclameer en klik

Mogelijk miste je het al jaren in je geloofsleven: Bethels declaration clicker. De handteller wordt in Bethels (Bethel Music) shop aangeprezen als een instrument om je eigen positieve proclamaties bij te houden.

Men adverteert: ‘De proclamatieclicker  is een krachtig en praktisch instrument om gelovigen te helpen hun denken te vernieuwen met de waarheid, door hen te helpen het aantal keer dat ze Bijbelse proclamaties uitspreken bij te houden. [..] Velen hebben ondervonden hoe de fysieke handeling van het klikken op een teller terwijl ze proclameren, hun geloof in de gesproken waarheid drastisch vergroot. [..] Proclameer vanaf een dagelijkse proclamatielijst. We adviseren je dagelijks tenminste honderd proclamaties uit te spreken gedurende dertig dagen, waarbij je de klikker gebruikt om het aantal bij te houden.’ ‘Verruil leugens voor Gods waarheid. Ondervang de eerst volgende keer dat je een leugen van de vijand gelooft door het te verruilen voor waarheid. Als je hoort ‘Ik ben waardeloos’, proclameer dan bewust de waarheid, zoals ‘Ik ben uitverkoren, apart gezet, een geliefd kind van God!’ en geef je clicker dan een ‘klik.’ Eén van de manieren om je proclamatieclicker optimaal te benutten is door de Heer te vragen om specifieke leugens aan je te openbaren die je gelooft ten aanzien van elementaire gebieden in je leven, zoals financiën, je toekomst, identiteit, relaties, etc. en hierover de Bijbelse waarheid te proclameren tot je denken vernieuwd is in die gebieden.’1

Persoonlijk klinkt deze aanprijzing mij in de oren als het recept voor dwangmatigheden. Maar positief proclameren is een belangrijk onderdeel van Word of Faith leer. De gedachte is dat God ‘het goede’ wil, en als we ‘het goede’ in geloof proclameren zouden deze woorden scheppende kracht bevatten. Zoals bekend bestsellerauteur en spreekster Joyce Meyer beschrijft: ‘er wordt ons in de Bijbel verteld dat we een God dienen Die dingen die niet zijn, roept alsof zij er waren, een God Die van niet bestaande dingen spreekt alsof ze al bestonden. Jij en ik moeten hetzelfde doen,’  ‘Onze woorden [..] bevatten scheppende kracht. God sprak, ‘laat er licht zijn,’ en er was licht. God schiep alles dat we zien met woorden, dus woorden hebben scheppende kracht.’2

Dit Word of Faith gedachtengoed is een belangrijke doctrine in de steeds groter groeiende NAR- beweging die het christendom wereldwijd hervormt. James Goll, een belangrijk profeet binnen deze beweging3, legt in een Amerikaanse televisieshow uit dat hij van God een visioen kreeg en dat hij gelooft dat Gods voornaamste manier om hem Zijn wil te openbaren is door het geven van visioenen en openbaringen. Niet alleen gelooft Goll dat wat hem geopenbaard werd zal gebeuren, ook spreekt hij het in wording, zoals God Zijn schepping in wording sprak. ‘Ik spreek tot dat wat niet is en ik roep het alsof het er al is’, aldus Goll, refererend aan Romeinen 4.17, waarin Paulus over God zegt dat Hij het is ‘Die doden levend maakt, en de dingen die niet zijn, roept alsof zij er waren.’4

Positief proclameren, dingen in wording spreken alsof woorden scheppingskracht bevatten, is in de New Age beweging een belangrijke tool om verandering teweeg te brengen.5 Door iets zelf te geloven en uit te spreken, kan hetgeen je verlangt (je omstandigheden, een betere versie van jezelf, je lotsbestemming) worden verwezenlijkt.

Als christenen mogen we er echter op vertrouwen dat God ons lot bepaalt. We hebben geen groot geloof in onze woorden nodig, hoeven niet dwangmatig onze gedachten te corrigeren en proclamaties bij te houden met een handteller. Gods gedachten Zijn véél hoger dan onze gedachten. Abrahams geloof in God was zo groot, dat hij wist dat Hij bij machte zou zijn Zijn belofte te houden, ondanks Isaaks dood, omdat God hem zelfs uit de dood zou kunnen opwekken. Abraham vertrouwde niet op zijn denken aan positieve gedachten, niet aan zijn spreken in positieve woorden, maar op God (Jak 2.23), Die bij machte was Zijn beloften te vervullen óndanks de omstandigheden. Met dit geloof mogen we tot God gaan in gebed en Hem vragen, wetend dat Hij onze gebeden hoort.  

Het type waarheid dat geproclameerd zou moeten worden (zoals ‘Ik ben een geliefd kind van God’) is niet de waarheid die ons vrijzet, maar die leidt tot dwangmatigheid en juist slaven van ons maakt. Het is de Waarheid dat de Here Jezus kwam om zondaren te redden. Dus laat deze proclamatieclicker vooral links liggen en vernieuw je denken door de Bijbel te blijven lezen; Zijn Woord maakt vrij.

‘Jezus dan zei tegen de Joden die in Hem geloofden: Als u in Mijn woord blijft, bent u werkelijk Mijn discipelen, en u zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken.’ Johannes 8.32

God deelt Zijn heerlijkheid niet

Ik ben die ik ben. Ik ben één met de Vader. Ik ben één met de Zoon. Ik ben één met de Heilige Geest. En de Namen van God zijn ook mijn namen. De heerlijkheid van God is ook mijn heerlijkheid. Ik ben een zoon van God. Ik ben een autoriteit van God. Ik ben bovennatuurlijk. Dit is niet arrogant. Dit is ook niet hypocriet. Dit is wat God zegt over ons. En je wordt alleen wie je bent als je gaat zeggen wat God zegt wie je bent.’1

Bovengenoemde ‘Ik Ben affirmaties’ zijn van een Nederlands kerkleider die gelooft dat een ongelovige getransformeerd kan worden tot zoon van God door het woord te horen en het te spreken.2 Dit doet hij door hen de stellingen met Gods Naam te laten geloven en belijden, zoals de Bijbel zegt dat iedereen die Jezus aanneemt en in Zijn Naam gelooft een kind van God wordt.(Joh 1.13) Het geloven in Jezus als Heer en het belijden van Zijn opstanding als weg tot redding (Rom 10.9,10) wordt zo vermeden en vervangen door geloven in onszelf en belijden van onze vermeende identiteit. Bijbels gezien kan een mens echter hard geloven in zijn of haar identiteit als zoon van God en Gods Naam belijden voor eigen gewin, zonder dat dit hem of haar ooit een kind van God maakt en zonder ooit te worden gered.

Op eenzelfde manier wordt geloofd dat wie maar hard genoeg zijn of haar eigen zondeloosheid gelooft en belijdt, ook daadwerkelijk vrij zal zijn. ‘Het is heel belangrijk dat je begint te geloven wat de Bijbel over je zegt,’ aldus kerkleider Peter Paauwe. ‘En ik geloof dat de Bijbel zegt dat als we in Jezus Christus zijn, we geen zondaren zijn. Ik ben geen zondaar! Ik ben geen zondaar! We moeten zorgen dat dit tussen de oren komt van de mensen als ze werkelijk vrij willen zijn.’3

Het in het luchtledige belijden van ‘Ik ben geen zondaar’ neemt daarmee de plaats in van het aan de Here Jezus belijden van zonden, zoals Hij ons leerde in het onze Vader; ‘vergeef ons onze schulden.’ Hoewel dit positief belijden het ego waarschijnlijk doet groeien, wast het geen enkele zonde weg. Als er enige transformerende werking van dit belijden uit gaat, is dit waarschijnlijk meer naar het beeld van de zelfrechtvaardige Farizeeër dan naar dat van de tollenaar die zijn ogen niet durfde op te slaan maar wel gerechtvaardigd naar huis ging.

Geloven en belijden is waar Word of Faith leer om bekend staat: ‘zoals een mens denkt, wordt hij.’ ‘Denk rijk, word rijk. Denk succesvol, word succesvol. Denk God, word God.’

Door New Age gelovigen wordt veel met affirmaties gewerkt om persoonlijke transformatie uit te werken. ‘Ik Ben affirmaties‘ zouden daarvoor het meest effectief zijn. In zijn boek boek New Age religion and Western Culture schrijft hoogleraar Wouter Hanegraaff: ‘Een typische New Age gelovige in affirmaties zal elke dag tijd vrij maken om affirmaties uit te voeren, bijvoorbeeld voor de spiegel of in de context van meditatieve oefeningen. Het is ook mogelijk tapeopnames te maken. In dat geval zijn affirmaties vaak onwaarneembaar verscholen in ontspannende achtergrondmuziek. Deze zogenaamde zelfhulptapes stellen zelfs een grotere effectiviteit te hebben omdat ze uitgaan van onderbewuste suggestie die het bewustzijn volledig passereert.’4

Ook op Youtube zijn talloze ‘Ik Ben affirmaties’ vinden in de vorm van geleide meditatie. De Nederlandse Gaby maakte een clip waarin haar rustgevende woorden worden begeleid door ontspannende achtergrondmuziek: ‘Welkom bij deze Ik Ben affirmaties. De achtergrondmuziek is op 528 Hertz. Dat betekent dat je alle negatieve emoties kunt loslaten. Luister naar deze ‘Ik Ben’ affirmaties alsof het die van jouzelf zijn. Of zeg ze na: ‘Ik ben mooi zoals ik ben. Ik ben trouw aan mezelf. Ik ben talentvol. Ik ben creatief. Ik ben die ik ben.’5

Hoewel het gebruik van Ik Ben affirmaties dus een graag gebruikte techniek is onder New Age gelovigen, is de techniek niet alleen on-Bijbels maar ook een overtreding van het derde gebod. ‘U zult de Naam van de HEERE, uw God, niet ijdel gebruiken, want de HEERE zal niet voor onschuldig houden wie Zijn Naam ijdel gebruikt.’(Ex 20.7) ‘God zei tegen Mozes: IK BEN DIE IK BEN. Ook zei Hij: Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen: IK BEN heeft mij naar u toe gezonden. Toen zei God verder tegen Mozes: Dit moet u tegen de Israëlieten zeggen: De HEERE, de God van uw vaderen, de God van Abraham, de God van Izak en de God van Jakob, heeft mij naar u toe gezonden. Dit is voor eeuwig Mijn Naam, dit is Mijn Naam ter gedachtenis, van generatie op generatie.’ (Ex 3.14,15)

Gods Naam weerspiegelt Zijn heerlijkheid en is zo heilig dat Joodse gelovigen het van oudsher liever hebben over ‘de Naam’ (HaShem) dan dat ze Gods Naam oneer aandoen. God zegt zijn heerlijkheid (eer) daarnaast niet te delen met een ander. ‘Ik ben de HEERE – dat is Mijn Naam; Mijn eer zal Ik aan geen ander geven..’ (Jes 42.8a)  ‘..hoe zou Mijn Naam ontheiligd worden! Ik zal Mijn eer aan geen ander geven.’ (Jes 48.11b)

De enige die daarom legitiem Gods Naam gebruikte toen Hij zei: ‘Ik Ben,’ was de Here Jezus. Hij zei van Zichzelf: ‘Ik ben het Brood des Levens. (Joh 6.35) Ik ben het Licht. (Joh 8.12) Ik ben de Deur. (Joh 10.7) Ik ben de Goede Herder. (Joh 10.11) Ik ben de Opstanding. (Joh 11.25) Ik ben de Weg (Joh 14.6) Ik ben de Wijnstok. (Joh 15.5)

‘Daarom heeft God Hem ook bovenmate verhoogd en heeft Hem een Naam geschonken boven alle naam, opdat in de Naam van Jezus zich zou buigen elke knie van hen die in de hemel, en die op de aarde, en die onder de aarde zijn, en elke tong zou belijden dat Jezus Christus de Heere is, tot heerlijkheid van God de Vader.’ (Fil. 2.9-11)

Met dank aan Lucia voor de input!

Geloof en belijd

Om zelfopgewekte geloofskracht vrij te zetten voor het verkrijgen van wat men wenst te hebben wordt door de Word of Faith beweging gebruik gemaakt van woorden, vanwaar de naam ‘Woord van Geloof.’ Het is een surrogaatinterpretatie voor de tekst uit Romeinen 10.9, die basis vormt voor verlossing: ‘Dit is het Woord van het geloof, dat wij prediken: ‘Als u met uw mond de Heere Jezus belijdt en met uw hart gelooft dat God Hem uit de doden heeft opgewekt, zult u zalig worden.’

Maar zalig worden wordt door Word of Faith gelovigen vervangen door voorspoed in het hier en nu, waardoor het nieuwe mantra wordt: ‘Geloof het in je hart, belijd het met je mond. Je kunt hebben wat je uitspreekt.’ Zoals God ‘sprak en het was,’ gelooft men ook dat de mens kan spreken (of zingen) zodat het zal zijn. Want, ‘er wordt ons in de Bijbel verteld dat we een God dienen Die dingen die niet zijn roept alsof zij er waren, een God Die van niet bestaande dingen spreekt alsof ze al bestonden. Jij en ik moeten hetzelfde doen,’ 1 schrijft spreekster Joyce Meyer. ‘Onze woorden [..] bevatten scheppende kracht. God sprak, ‘laat er licht zijn,’ en er was licht. God schiep alles dat we zien met woorden, dus woorden hebben scheppende kracht..  Dus zien we in het allereerste begin van de Bijbel iets wat een patroon is voor hoe we dingen gedaan moeten krijgen.’ 2 ‘Ik weet dat het een beetje ongebruikelijk klinkt, maar als God  het kan doen, kunnen wij het ook. Wij zijn Zijn kinderen en Hij wil dat we Zijn voorbeeld volgen.’3

Haar collega Word of Faith spreker, Creflo Dollar, legt uit: God ‘heeft ons dezelfde scheppende kracht gegeven om dingen in wording te spreken, als die Hij bezit.’4 En dat is dan ook wat de stroming haar naam geeft, namelijk het creëren door het woord van geloof. Het is een techniek die mensen het idee geeft zelf schepper te kunnen zijn, zonder afhankelijk te zijn van de wil en toestemming van hun eigenlijke Schepper.

Woorden van geloof worden door aanhangers van de beweging gevat in positieve proclamaties. Degene die dit proclamatieprincipe introduceerde in christelijke kring, was E.W. Kenyon. Het was zijn idee om positieve gedachten om te zetten in positieve proclamaties; ‘wat ik belijd, bezit ik!’5 Met andere woorden ‘name it and claim it:’ ‘Geloof het in je hart, zeg het met je mond. Dat is het geloofsprincipe. Je kunt hebben wat je uitspreekt.’ 6 Dit is exact hetzelfde als door New Thought wordt geleerd, namelijk: ‘Claim het goede voor jezelf. Stel je het goede voor jezelf voor. Spreek het woord voor het goede voor jezelf. En maak je er dan geen zorgen over of het goede voor jou ooit zal plaatsvinden.’7

Twee boeken die in Nederlandse boekwinkels liggen en gebruik maken van New Thought principes om mensen te genezen van suikerziekte en de ziekte van Crohn, zijn voorbeelden van het gebruik van positieve proclamaties. De boeken worden als volgt aangeprezen: ‘Krijg wat je wilt en verlangt van de wereld, zoals miljoenen anderen over de hele aarde die bevestigingen gebruiken. Je bezit de kracht al om je eigen waarneming te doen gelden en je gedachten en verlangens om te zetten tot de werkelijkheid. Door positieve bevestigingen dagelijks te gebruiken, krijg je toegang tot het natuurlijk potentieel in jezelf. Als je nu positieve verandering wilt zien, zul je merken dat de snelste weg naar vervulling die van positieve bevestiging en visualisatie is.’8

Het typische aan het name it and claim it gebeuren is niet alleen dat men zich richt op het hier en nu, meer dan op de toekomende wereld, ook gaat men volledig voorbij aan Gods wil. Het gebed waarin we zoals Jezus leerde, vragen dat ‘Uw wil geschiedde,’ is dus uit den boze. Gebedsgenezer Benny Hinn leert zijn toehoorders daarom dat ze hun genezing niet moeten laten afhangen van Gods wil. ‘Ga nooit en te nimmer naar de Heer om te zeggen, ‘als het Uw wil is.’ Sta nooit toe dat zulke geloof-vernietigende woorden uit je mond zullen komen.’9

Ook kerkleider Bill Johnson ontmoedigt mensen te vragen om Gods wil. Op zijn blog adviseert hij zijn lezers hoe ze moeten bidden voor zieken: ‘Bid voor mensen – NIET een ‘als het uw wil is’-type gebed. Bij de duizenden mensen die ik genezen heb zien worden, heb ik nooit iemand zien genezen door dat type gebed.10

Toen Jezus moest lijden bad Hij tot Zijn Vader ‘.. laat Uw wil dan geschieden.’ (Matt 26.42) En toen Jezus zijn volgelingen leerde bidden zei Hij: ‘wanneer u bidt, ga in uw binnenkamer, sluit uw deur en bid tot uw Vader..  bidt u dan zo.. Uw wil geschiede..’ (Matt 6) God is een liefdevolle hemelse Vader die het goede aan Zijn kinderen wil geven (Mat 7.11).  Het punt van claimen is echter dat we God als zeepdispenser gebruiken die wanneer we Hem maar op de juiste manier indrukken, precies zal geven wat wij willen dat Hij geeft.

‘Want God, de HEERE, is een zon en een schild, de HEERE zal genade en eer geven, Hij zal het goede niet onthouden aan hen die in oprechtheid hun weg gaan.’ Psalm 84.12