Richard Rohr is bestsellerauteur en misschien wel ’s werelds grootste promotor van het enneagram; een persoonlijkheidsmodel om tot het zgn. ‘ware zelf’ te komen. Rohrs invloed reikt tot ver binnen Nederland en is niet gebonden aan kerkmuren. Zo zei Elbert Smelt, leadzanger van de christelijke band Trinity in een interview met de EO Richard Rohrs boek over het enneagram te hebben verslonden en sindsdien overal te verkondigen.1 Hoewel Rohr zichzelf identificeert als Franciscaans pater, onderwijst hij geen christelijke leer, maar christelijk klinkende leer.
Zo gelooft Rohr dat het goddelijke, ‘God’, ‘Christus’, in alles is. Hij maakt geen scheiding tussen Schepper en geschapene. Dit is pan(en)theisme, een lering die de kern vormt voor de New Age. Hij gelooft dat de schepping een eerste incarnatie van God is. Ook gelooft hij dat de mens tot een godsbesef moet komen, het besef van inherente goddelijkheid. Rohr stelt dat het slechts het denken is dat de mens ervan weerhoudt zich één te wanen met het goddelijke in hemzelf (het ‘ware zelf’) en het goddelijke in al het andere. Manieren om tot het opheffen van dit gevoel van gescheidenheid te komen zijn onder meer contemplatief gebed en het enneagram. Rohrs geloof staat haaks op belangrijke Bijbelse leerstellingen zoals het verzoenend werk van de Here Jezus aan het kruis.
In een online videoconferentie over het enneagram weerlegt christelijk apologeet en voormalig New Age gelovige Dr. Douglas Groothuis een aantal van Rohrs leerstellingen en vergelijkt deze met de Bijbel.
Zo neemt hij Rohrs geloof dat scheiding van God een illusie is onder de loep: ‘Het is de gedachte, dat je gescheiden bent van God die deze gescheidenheid schept. Objectief gezien is dat niet zo,’ aldus Rohr. ‘Ik ben nooit gescheiden geweest van God, noch kan ik dat zijn, behalve in mijn gedachten.’2
In reactie citeert Groothuis Jesaja: ‘Maar uw ongerechtigheden maken scheiding tussen u en uw God, uw zonden doen Zijn aangezicht voor u verborgen zijn, zodat Hij u niet hoort.’ Jesaja 59:2 Groothuis: ‘de Bijbel veronderstelt dat we van God gescheiden zijn door zonde. Rohr probeert dat te ontkennen door het gebruik van Bijbelse woorden, door het gebruik van teksten uit hun context, gebruikt ze als een excuus voor zijn onjuist wereldbeeld, onjuiste filosofie en onjuist evangelie.’
Het opheffen van de illusie van gescheidenheid is een New Age leer die ‘at-one-ment’ wordt genoemd. Verzoening tussen God en mens vergt hierbij geen ‘bloederig offer’, maar slechts een verandering in perceptie. Rohrs leer is niet nieuw. New Thought leider Annie Rix Militz herdefinieerde het Bijbelse begrip van verzoening al aan het begin van de vorige eeuw. Ze schreef: ‘De absolute waarheid is dat er slechts Eén Wezen in het universum is en dat ene is God: dat de mens uit zichzelf niets is, gescheiden van God. Dat is een illusie, een vals geloof, dat er enige scheiding is die echt is.’3
Het volledige betoog van Douglas Groothuis is hier te bekijken en erg de moeite waard:
Hoe kunnen we onderscheiden of wat geleerd wordt Bijbels is? Groothuis’ advies: ‘Ken je Bijbel, bestudeer de Schrift, neem een goede studiebijbel, wees betrokken in een kerk die zich op de Bijbel baseert en bid dat de Heilige Geest – die aan elke gelovige is gegeven – je in alle waarheid leidt en het verschil laat zien tussen het ware en het surrogaat.’