De toxiciteit van het welvaartsevangelie

Op CIP las ik een reactie van Sam Storms op de motivatie van zangeres Mackenzie Morgan om te stoppen met het zingen van ondermeer liederen van Bethel Music. Hij noemt een aantal punten en schrijft: ‘Ik ben verbijsterd over hoe en op welke basis Morgan hen beschuldigt van het prediken van een ‘vals evangelie’. Zij prediken redding door genade alleen, in Christus.’

Storms vertegenwoordigt de mening van veel christenen ten aanzien van het welvaartsevangelie. Zij geloven dat dit evangelie gewoon een beetje is doorgeschoten, een beetje teveel naar links of rechts in de leer, of gewoon een kwestie van persoonlijke smaak. Wat maakt dan dat anderen dit evangelie zo hardnekkig bestrijden?

Uiteraard kan ik alleen voor mijzelf spreken, en dat is dat het welvaartsevangelie er de schijn van heeft het Evangelie te zijn, terwijl het mensen weghoudt van echte redding door Jezus alleen. Op essentiële punten is er in het welvaartsevangelie toegevoegd en afgedaan van het origineel.

Zo leert de Bijbel dat Jezus stierf voor zondaren. Hij kwam om verloren mensen te redden. (1 Tim 1.15) Dit is wat de apostel Paulus geloofde en dit is de orthodoxe interpretatie van bijvoorbeeld Lukas 19.10. Als kerkleider Bill Johnson dit vers uitlegt, wijkt hij echter af van deze orthodoxe interpretatie als hij stelt: ‘We richten ons op het redden van zielen, waar ik sterk in geloof. Maar nu begrijpen we dat toen Jezus zei dat Hij kwam om te zoeken en te redden dat wat verloren was, Hij sprak over meer dan persoonlijke redding. Jezus sprak over dat wat verloren ging in de hof van Eden..’1 Hij legt uit: ‘Lukas 19:10 zegt dat Jezus kwam ‘om te zoeken en te redden dat wat verloren was.’ Niet alleen was de mensheid verloren aan zonde, ook verloor hij zijn heerschappij over planeet aarde. Jezus kwam om beiden te heroveren.’2 Aan redding van verloren zielen wordt zo herstel van de paradijselijke toestand toegevoegd – nu al, in het hier en nu.

Bethels leraren, maar ook zangleiders (zie de proclamatietekst van zangleider Jenn Johnson hierboven) stellen ziekte en armoede consequent gelijk aan zonde. Zij geloven dan ook dat de verzoening met God de Vader door Jezus’ kruisdood er niet alleen was voor de reiniging van zonden, maar ook de bevrijding van ziekte en armoede in dit leven. ‘Zonde, ziekte en armoede..  nooit zouden die drie gebieden ooit nog gezag over het leven van een gelovige mogen hebben,’3 aldus voorganger Bill Johnson. ‘Tweeduizend jaar geleden deed Jezus een aankoop.’.. ‘Hij besluit niet om mensen vandaag de dag niet te genezen. Het besluit tweeduizend jaar geleden wás om te genezen. De betaling was ófwel voldoende voor alle zonden, óf voor geen enkele zonde. De betaling was ofwel voor alle ziekte, of voor geen enkele ziekte. Genezing en vergeving werken samen in de Schrift. Er is daarnaast een derde element en dat is het woord ‘armoede.’ En uhm, het woord ‘kwaad’ in het evangelie van Mattheus, als er staat ‘verlos ons van het kwaad,’ komt van het woord ‘pijn.’ En het woord ‘pijn’ komt eigenlijk van het woord ‘arm.’ Dus de penseelstreek van Gods verlossing was om af te rekenen met de wortel van zonde, de wortel van ziekte en de wortel van armoede.’4

De schade van het geloof dat ziekte en armoede zondig zijn is enorm. Waar Jezus’ zaligsprekingen olie in de wonde van verdwaalde en verstoten schapen zijn, ontzegt welvaartsleer deze schapen de toegang tot het Koninkrijk. Want wanneer iemand gelooft in het verzoenende werk van de Here Jezus, maar toch ziek en arm blijf, is hij/zij dan wel echt gered? Zou deze christen niet harder zijn/haar gezondheid en welvaart moeten ‘geloven en belijden‘ (vs Romeinen 10,9) om behouden te worden? Juist door de twijfel aan het behoud voor de eeuwigheid die ontstaat wanneer lichamelijke gezondheid of welvaart uitblijven, bestaat het gevaar dat mensen zelf hard gaan werken voor dit behoud. Eindeloze stappenplannen, proclamatieteksten en bevrijdingssessies bieden ogenschijnlijk uitkomst en houden mensen weg van een enkele blik op het kruis en het geloof dat Hij het al heeft volbracht.

Is God dan geen Vader die het beste voorheeft met Zijn kinderen? Jawel. Hij kent ons, weet welk maaksel wij zijn. Jezus was vaak met ontferming bewogen vanwege de zieken. Hij leefde onder ons en deelde in het menselijk lijden. Hij genas zieken en beantwoordt ook nu nog gebeden. Maar Zijn verzoenend offer was niet om de aarde te verlossen van armoede en ziekte.

Over Bethels geloofsbelijdenis heb ik hier niet gesproken, maar wanneer Bethels evangelie niet ‘diep evangelisch-orthodox’ is en ‘in lijn met de historische geloofsbelijdenissen binnen het christendom’, is bijgevolg ook al het andere dit niet.

Zaaien en oogsten in geloof

Een belangrijke doctrine die door welvaartspredikers wordt onderwezen is de ‘geestelijke wet’ van ‘zaaien en oogsten.’ Napoleon Hill was een prominent leraar in de New Thought beweging,1 een occulte beweging die de voorloper vormt voor New Age.2 Hij geloofde dat de economische crisis in de VS in de jaren dertig van de vorige eeuw het gevolg was van een wereldwijd ‘oogsten zonder te zaaien,’3 refererend aan Galaten 6.7. Hill ontwikkelde principes om rijk te worden door ‘te zaaien’ en zijn principes werden overgenomen door bekend welvaartsprediker Oral Roberts.4 Op zijn beurt leverde Oral Roberts een grote bijdrage aan het verspreiden van deze leer in de kerk. Hij onderwees dat ‘de goddelijke wet van de zaaier en de oogst’ door God werd ingesteld in Genesis 8.22. Roberts beschrijft de wet als volgt: ‘Om je je potentieel te verwezenlijken, om levensproblemen te overwinnen, om je leven vrucht te zien dragen [..] zou je moeten besluiten de goddelijke wet van de zaaier en de oogst te volgen. Zaai het zaad van Zijn beloften in de grond van jouw nood.’ En: ‘Als we een aantal dingen waar we goed in zijn, geloof, middelen en mogelijkheden nemen en we stoppen die in Hem, zoals een zaadje gezaaid wordt, krijgen we gegarandeerd een vruchtbare oogst.’5 Als je nood financieel is, is de oplossing simpelweg:  ‘Los je financiële noden op met financieel zaaigoed.’6

Dit New Thought principe van ‘zaaien en oogsten’ wordt ook nu nog onderwezen door welvaartspredikers, niet alleen in de VS, maar ook in Nederland: Men heeft een concrete schuld, een nood. Om het gewenste bedrag te kunnen ontvangen dient in geloof een geldbedrag gezaaid te worden in de akker van een vruchtbare christelijke bediening, zelfs als men dit bedrag eigenlijk niet kan missen. Dit is waar het op ‘geloof’ aankomt: geloof dat dit bedrag in veelvoud naar je zal terugkomen. De clausule is om een procent van het gewenste bedrag te zaaien zodat het honderdvoudige geoogst kan worden.

Eén van de Bijbelpassages die wordt gebruikt om dit verdienmodel te onderbouwen, is de gelijkenis van de zaaier. ‘Toen nu een grote menigte bijeenkwam en ze van alle steden naar Hem toe kwamen, zei Hij met een gelijkenis: Een zaaier ging eropuit om zijn zaad te zaaien. En toen hij zaaide, viel het ene deel langs de weg, en het werd vertrapt en de vogels in de lucht aten het op. En een ander deel viel op de rots, en toen het opgegroeid was, verdorde het door gebrek aan vocht. En een ander deel viel te midden van de dorens, en de dorens, die mee opgroeiden, verstikten het. En een ander deel viel in de goede aarde en toen het opgegroeid was, bracht het honderdvoudige vrucht voort.’ (Luk 6.4-8) En ook Markus 10,29,30: ‘Voorwaar, Ik zeg u: er is niemand die huis of broers of zusters of vader of moeder of vrouw of kinderen of akkers verlaten heeft omwille van Mij en om het Evangelie, of hij ontvangt honderdvoudig, nu in deze tijd, huizen en broeders en zusters en moeders en kinderen en akkers, met vervolgingen, en in de wereld die komt, het eeuwige leven.’ Het punt in de gelijkenis van de zaaier is dat het zaad hier het Woord van God is (Luk 6.11) en niet een in geloof gegeven geldbedrag, de akker in deze gelijkenis is ons hart, niet een vruchtbare christelijke bediening. Eigenlijk heeft deze gelijkenis helemaal niets met financiën van doen. Toch is dit wat de welvaartsprediker leert: ‘De manier om dit [een schuld] op te lossen is een zaadje te zaaien, want je zaait jezelf uit de schuld,’ aldus Benny Hinn. ‘Ik vraag velen van jullie om $120 te zaaien. Weet je waarom?’ onderbouwt Hinn: ‘Het getal honderdtwintig is het getal van bevrijding en vrijheid: honderdtwintig dagen was Noach in de ark, dat betekent het einde van het oordeel en het begin van zegeningen. Honderdtwintig bazuinen in het oude verbond. Honderdtwintig in het bovenvertrek.’7 Tja.

Daarnaast zijn ook Galaten 6.7 en 2 Korinthe 9.6  graag gebruikte Bijbelteksten: ‘..want wat de mens zaait, zal hij ook oogsten’ en ‘wie karig zaait, zal ook karig oogsten; en wie zegenrijk zaait, zal ook zegenrijk oogsten.’ De eerste tekst heeft betrekking tot het vlees en de Geest: wanneer een christen zaait in het vleselijke (hebzucht, haat, jaloezie), oogst men bederf, zaait men in de Geest, oogst men eeuwig leven- vers 8. Opnieuw geen financieel zaadje en ook geen akker van een christelijke bediening. In de tweede Bijbeltekst kan het zaaigoed wel een geldbedrag vertegenwoordigen, maar is de oogst Gods zegen.

Naast het feit dat dit zaaien en oogsten principe niet Bijbels te onderbouwen is, is het tenminste typisch te noemen dat predikers van deze Word of Faith doctrine hun toehoorders aanmoedigen om te zaaien in de akker van hun eigen bediening. Die bediening staat dan gelijk aan Gods koninkrijk. Als men zaait verzamelt men niet alleen een oogst, maar krijgt men ook toegang tot bepaalde privileges, zoals de belofte van persoonlijk gebed door de prediker, het ontvangen van materiaal zoals boeken, proclamatiekaarten en goodies, die in essentie worden betaald door schapen uit de kudde die hun financiële zaadjes eerder al toevertrouwden aan de welvaartsprediker.

Heeft u een nood? Maak die in de eerste plaats aan God bekend in gebed. ‘Wees in geen ding bezorgd, maar laat uw verlangens in alles, door bidden en smeken, met dankzegging bekend worden bij God.’ (Fil 4.6) ‘Maar mijn God zal u, overeenkomstig Zijn rijkdom, voorzien van alles wat u nodig hebt, in heerlijkheid, door Christus Jezus.’ (Fil 4.19) Zoek zo nodig steun bij een medegelovige.

Wilt u iets aan God geven? Gods koninkrijk kent geen ‘voor wat hoort wat’: als we willen geven, geven we blijmoedig, niet met de verwachting terug te krijgen, anders zou het geen gift zijn. Met niets kwamen wij in deze wereld en met niets zullen we hier weer vertrekken (1 Tim 6); alles dat we hebben kregen wij van God. Het beste offer dat wij kunnen brengen is ons overgegeven leven, gehoorzaamheid aan God. (1 Sam 15.22)

Foto’s: oogsttijd Ethiopië, linksonder Think and Grow Rich van Napoleon Hill, rechtsonder tijdschrift Abundant Life van Oral Roberts

Murw voor ‘meer’

‘De rijkdommen van de Hemel zijn nu beschikbaar.

Check onze collectie van bronnen die leren hoe te leven vanuit de vrijgevige overvloed van de Hemel. Je zult bekrachtigd worden om blijvende financiële patronen te scheppen en samen te werken met God om een nalatenschap van rijkdom te bouwen.

Klik op de link hieronder om te winkelen.’

advertentie op de Facebooksite van BethelTV, 26-03-2021

Soms knipper ik hard met mijn ogen, maar het gaat niet weg. De overtuigende boodschap dat welvaart is wat een goede gelovige zal volgen, alle dagen van zijn leven, blijft van mijn laptopscherm spatten. Hoe lang zou het hebben geduurd voordat mainstream christenen zijn gaan geloven dat ‘het geluk dat God met ons voor ogen heeft,’ aardse rijkdom betreft? Hoeveel boeken werden verkocht om het christelijk ‘denken te vernieuwen’ van dankbaarheid naar begeerte? Sinds wanneer zijn we er murw geworden voor de schreeuw om ‘meer!’ en belangrijker, hoe komen we weer van dit welvaartsevangelie af?

‘Want wij hebben niets de wereld ingedragen, het is duidelijk dat wij ook niets daaruit kunnen wegdragen. Als wij echter voedsel en kleding hebben, zullen wij daarmee tevreden zijn. Maar wie rijk willen worden, vallen in verzoeking en in een strik en in veel dwaze en schadelijke begeerten, die de mensen doen wegzinken in verderf en ondergang. Want geldzucht is een wortel van alle kwaad.’ (1 Tim 6.7-10a)

Een greep uit het assortiment boeken dat Bethel Reddings webshop zoal biedt, is:

  • ‘De geest van armoede verbreken‘ door Bill Johnson
  • ‘Een mindset van rijkdom ontwikkelen‘ door Danny Silk
  • ‘Financiële Sozo – richtlijnen voor leiders die destructieve financiële patronen doorbreken in mensenlevens‘ door Stephen K. De Silva.
  • ‘Geld en de welvarende ziel’ door Stephen K. De Silva
  • ‘Armoede, rijkdom en weelde’ door Kris Vallotton
  • ‘De grote overdracht van rijkdom – het vrijzetten van financiën voor het bevorderen van Gods Koninkrijk’ door C. Peter Wagner

Foto’s: links een boek in de webshop van Bethel, rechts stockfoto

Welvaart in de verzoening

Want wat baat het een mens, als hij heel de wereld wint en aan zijn ziel schade lijdt? Of wat zal een mens geven als losprijs voor zijn ziel?

Mattheus 16.26 in de Bijbel

In het welvaartsevangelie wordt aan verlossing van zonde door Jezus’ kruisdood gemakshalve ook verlossing van ziekte en armoede toegevoegd; een soort all-in package dus. ‘Zonde, ziekte en armoede..  nooit zouden die drie gebieden ooit nog gezag over het leven van een gelovige mogen hebben,’1 aldus voorganger Bill Johnson. ‘Tweeduizend jaar geleden deed Jezus een aankoop.’.. ‘Hij besluit niet om mensen vandaag de dag niet te genezen. Het besluit tweeduizend jaar geleden wás om te genezen. De betaling was ofwel voldoende voor alle zonden, of voor geen enkele zonde. De betaling was ofwel voor alle ziekte, of voor geen enkele ziekte. Genezing en vergeving werken samen in de Schrift. Er is daarnaast een derde element en dat is het woord ‘armoede.’ En uhm, het woord ‘kwaad’ in het evangelie van Mattheus, als er staat ‘verlos ons van het kwaad,’ komt van het woord ‘pijn.’ En het woord ‘pijn’ komt eigenlijk van het woord ‘arm.’ Dus de penseelstreek van Gods verlossing was om af te rekenen met de wortel van zonde, de wortel van ziekte en de wortel van armoede.’2

Als Bijbelse onderbouwing voor het geloof dat de Here Jezus ons door Zijn kruisdood niet alleen verloste van zonde om ons met God de Vader te verzoenen, maar met die verzoening ook al in dit leven op aarde van een droomleven voorzag, wordt vaak Jesaja 53.5 aangehaald. ‘Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen.’ Predikers van het welvaarsevangelie zien genezing als een hier en nú te grijpen recht waarvoor al betaald is aan het kruis. Genezing, zo zeggen zij, is synoniem voor vergeving, maar ook bevrijding, redding en genezing. Maar is dat ook zo? Met de komst van zonde in het paradijs, kwam ook lichamelijke ziekte en dood in de wereld. Door Jezus’ verzoening wordt de schepping verlost van ziekte, dood en vergankelijkheid…  in de toekomst! Dat wil zeggen, wanneer Hij een nieuwe hemel en aarde schept! Dan zal ook ons lichaam worden ingeruild voor een onsterfelijk, onvergankelijk lichaam. (1 Kor 15.54)

Maar er is nog een ander soort ziekte, de ziekte van de ziel. Deze ziekte is geestelijk; het zijn onze overtredingen, het volgen van onze eigen weg of zoals God het ziet; onze ontrouw aan Hem. Deze ziekte van de ziel maakte ons geestelijk dood, in het hier en nu. Een voorbeeld van dit principe is terug te vinden in het Oude Testament, wanneer het afgedwaalde volk Israël onder leiding van koning Hizkia afrekent met afgoderij, weer terugkeert naar God en het paasfeest viert. Het volk reinigde zich, slachtte het paaslam en Hizkia bad: ‘laat de Heere, die goed is, verzoening doen voor hem die heel zijn hart erop gericht heeft om de God de Heere, de God van zijn vaderen, te zoeken, al was dat niet volgens de reinheid die past bij het heiligdom. En de Heere verhoorde Hizkia en genas het volk.’ (2 Kron 30.19,20) In Zijn genade genas Jezus deze ziekte van onze ziel (zonde) doordat God met Jezus’ kruisdood verzoening deed voor ons. Hij verloste ons van de eeuwige dood en maakte ons levend. (Ef 2.5)

Als we Jesaja 53 aan de hand van de Bijbel zelf bestuderen, kunnen we begrijpen wat God bedoelt. In 1 Petrus 2.24 wordt Jesaja 53.5 namelijk door Petrus geciteerd: ‘Die Zelf onze zonden in Zijn lichaam gedragen heeft op het hout, opdat wij, voor de zonden dood, voor de gerechtigheid zouden leven. Door Zijn striemen bent u genezen.’ Het Griekse woord dat Petrus gebruikt om genezing aan te duiden wordt in het Nieuwe Testament verder alleen in Lukas 4 genoemd: ‘De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen wie gebroken van hart zijn, om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken. (Luk 4:18,19)

Is Jezus als Zoon van God bij machte om te genezen en mogen wij Hem daarom vragen? Ja! ‘Is iemand onder u ziek? Laat hij dan de ouderlingen van de gemeente bij zich roepen en laten die voor hem bidden en hem met olie zalven in de Naam van de Heere.’ (Jak 5.14)

Belooft God ons met de verzoening door de kruisdood van Zijn Zoon dan geen genezing en rijkdom in het hier en nu? Nee.

Net zomin als dat armen sinds Jezus’ verzoenende offer ineens rijk werden en gevangenen ineens werden bevrijd, werden zieken niet ineens genezen, noch blinden ziende. Toen de Here Jezus op een ezelsveulen Jeruzalem binnenreed, dachten de gelovigen dat hij hen kwam redden van onderdrukking, maar.. Hij kwam niet om het koninkrijk naar wereldse maatstaven te brengen. Het goede nieuws voor de armen is niet dat Jezus kwam om alle financiële middelen eerlijk te verdelen, maar slaat op de rijkdom van het evangelie waarin Jezus ons heeft verrijkt met alle geestelijke zegeningen in de hemelse gewesten (Ef 1.3). Dit is goed nieuws voor onze arme ziel en niet persé onze portemonnee.